Биыл араға бір жарым жылдай уақыт салып, оқушылар оффлайн оқуға оралмақ. Алдағы 2021-2022 оқу жылына оқушылардың қауіпсіздігін барынша сақтай отырып, мектеп партасында отырып білім алуына рұқсат берілді. Осы орайда ата-аналарға бір жылдан астам уақыт бойы білім ошағының бетін көрмеген балаларын жаңа оқу жылына дайындау да оңай тимей отыр. Әсіресе балалы-шағалы үйелмендерге әжептәуір салмақ түседі.
Бір жыл бұрын Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа арнаған Жолдауында: «Күнделікті мәселелерді шешумен қатар, балалардың бәріне бірдей мүмкіндік туғызу үшін жүйелі шаралар қабылдау қажет. Балаларымыз қай жерде тұрса да, қандай тілде оқыса да сапалы білім алуы керек», деген-ді. Президенттің балаларды қабілетіне қарай бөлмеу, әлеуметтік жіктелуге жол бермеу жөніндегі тапсырмаларын орындау аясында биыл оқушылардың мектеп формасына қатысты қойылатын талаптар жеңілдетілді. Ендігәрі оқушылар білім ұясына классикалық үлгідегі киіммен бара бермек. Ешкім бұрынғыдай бірыңғай мектеп формасын іздеп, арнайы тапсырыс беріп, қаражат жинап әуре болмайды. Бұл да болса, әлеуметке әжептәуір көмек болғалы тұр.
Әлбетте, «Бесіктегі бала бес түлейді» дегендей, балғындардың табиғаты өсімтал болғандықтан, күнде көріп жүретін кішкентайлардың көне ертегідегі Кендебайдай күн санап өсетінін бақуатты ата-ана байқай бермесе де, тапқан-таянғанын үпір-шүпір бала-шағасының аузына тосатын үйелмендерге үлкен салмақ түсетіні анық. Бір баланың өзін киіндіру, керек-жарағын алып беруге қиналып қалатын отбасылар бар. Ал көпбалалы әрі мектеп жасындағы ұл-қыздары көп ата-аналардың қалтасын қағатын бұл кезеңде көптің көмегі – айтарлықтай демеу.
Сондықтан жыл сайын елімізде тамыз айында «Мектепке жол» республикалық қайырымдылық акциясын өткізу жолға қойылған. «Қуантсаң, баланы қуант» дейтін қазақстандықтар бұл іс-шараға белсенді қатысады. Әр өңірді қамтитын аталған акцияға жергілікті мемлекеттік органдар, қоғамдық ұйымдар, бизнес өкілдері, демеушілер қатысып, балаларға аяқ киімнен бастап, жаңа киімдер, мектеп керек-жарақтарын сатып алып береді. Осылайша, әр сыныптағы балалар түгелдей дерлік мектепке баруға дайын болады.
– Бәріміз де бала болдық. Балалық шақ – адам өмірінің уайым-қайғысыз ең бір бақытты кезеңі болуға тиіс. Кеңестік уақытта тұрмыстық тұрғыдан барша халық бірдей қоңырқай өмір сүргендіктен, балалардың арасында әлеуметтік қайшылықтар бола қоймайтын. Ал қазіргі уақытта әр отбасының әлеуметтік жағдайы да, әдебі мен тәрбиесі де әртүрлі болғандықтан, балалардың бәрі бірдей дей алмаймыз. Сондықтан әсіресе көпбалалы ата-аналардың балаларын мектепке ешкімнен кем болмай баруына қоғам өкілдері болып қолұшын созуға тиіспіз. Бұл – сауапты іс, – дейді алматылық меценат Құсман Шалабаев.
Қазір оқушыларды мектепке дайындауға байланысты ата-аналардан да өтініштер жиі түседі. Мәселен, Атырау облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Айнагүл Дүйсекенованың мәліметінше, оқушыларды мектепке дайындау үшін 10 мың өтініш түскен.
«Облыста жаңа оқу жылы қарсаңында «Мектепке жол» қайырымдылық акциясы өтеді. Қазір өңірде әлеуметтік тұрмысы төмен отбасылардан 13 мыңнан астам оқушы бар. Мектеп формасы мен оқу құралдарын сатып алуға облыстық бюджеттен 248 млн 400 мың теңге бөлінді. Қайырымдылық іс-шарасы көпбалалы және аз қамтылған, сондай-ақ атаулы әлеуметтік көмек алатын отбасылардың балалары алады. Бір балаға 25-35 мың теңгенің көмегі көрсетіледі», дейді А.Дүйсекенова.
Ал Ақмола облысында жаңа оқу жылы қарсаңында «Мектепке жол» республикалық қайырымдылық акциясы аясында ата-аналар «Менің Атамекенім» порталында көмек алуға өтінім қалдыра алады. Бұл платформа көмекке мұқтаж адамдар мен қайырымдылық жасаушылар арасында тікелей байланыс орнатады. Облыстық білім басқармасы атап өткендей, бүгінде өңірде көпбалалы және аз қамтылған отбасылардан шыққан 16 мыңнан астам оқушы бар, олардың 1 123-і мектеп табалдырығын алғаш рет аттайды.
«20 тамыздағы жағдай бойынша «Мектепке жол» акциясы аясында әлеуметтік жағынан тұрмысы төмен 12 951 оқушыға мектеп формасы мен кеңсе жабдықтарын сатып алуға көмек көрсетілді, сондай-ақ бірінші сыныпқа 1 046 бірінші сынып оқушыларын жинады», дейді облыстық білім басқармасы.
Сондай-ақ Білім және ғылым министрлігінің баспасөз қызметінің мәліметінше, Жалпы білім беру қорынан аз қамтылған отбасылардан шыққан 400 мыңнан астам білім алушылар мен тәрбиеленушілерге материалдық көмек көрсету жоспарланған. Бұл көмек келесі санаттағы балаларға –мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан шыққан балаларға; мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек алмайтын, жан басына шаққандағы табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен отбасылардан шыққан балаларға; жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, отбасыларда тұратын балаларға; төтенше жағдайлардың салдарынан шұғыл жәрдемді талап ететін отбасылардан шыққан балаларға; білім беру ұйымының
алқалы басқару органы айқындайтын білім алушылар мен тәрбиеленушілердің өзге де санаттарына көрсетіледі. Бұл ретте киім, аяқкиім, мектеп-жазу құралдарын сатып алу жергілікті бюджеттен 1 (бір) білім алушыға есептеліп бөлінген қаражат шегінде жүзеге асырылады. Көмек жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша бөлінген қаражаттың мүмкіндігіне қарай беріледі. Мысалы, бір балаға Нұр-Сұлтан қаласы – 40 мың теңге, Алматы қаласы – 35 мың теңге, Шымкент қаласында 30 мың теңгені құрайды. Орта есеппен өңірлер бойынша бір балаға 27 мың теңге көлемінде бөлінеді.
Түйін: «Бала өсті дегенше, батыр өсті десейші, батыр өнер білмесе, қапыл өсті десейші», дегендей балалардың қапыл болмай, батыр болып өсуі үшін де барша қоғамның балаларға қол ұшын созуы – ең игі істердің бірегейі, біртұтас елдігіміздің бейнесі болмақ. Қыркүйекке дейін жалғасатын қайырымдылыққа үлес қосу – қазіргідей қым-қуыт пандемия жағдайында ең ізгі амал екені шүбәсіз.
