Білім • 31 Тамыз, 2021

Жаңа оқу жылы дәстүрлі форматта басталады

2015 рет
көрсетілді
8 мин
оқу үшін

Пандемия көп нәрсеге көзімізді жеткізді. Соның ішінде білім алушыларға оқу ордасының орны, ұстаздардың рөлі қаншалықты маңызды екенін ұғындық. Карантин кезіндегі қашықтан оқыту білім сапасының төмендеуіне әсер етті. Сондықтан Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметке биылғы оқу жылын дәстүрлі форматта бастауды тапсырды.

Жаңа оқу жылы дәстүрлі форматта басталады

Мінеки, енді сол қоғам болып күткен үйреншікті оқу жүйесіне қайта көштік. Жаңа оқу жылы еліміздегі білім беру ұйымдарында штаттық режімде басталды. Балалар балабақшаға, оқушылар мектепке, студенттер колледждер мен уни­вер­ситеттерге барып оқиды. Десек те қашықтан оқытудың тиімді технологиялары білім беру жүйесінде қолданыла береді және карантин кезіндегі оқуда кеткен олқылықтардың орнын тол­тыру жұмыстары да жыл бо­йына жүргізілмек. Бұл туралы Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов: «Біз білім бе­рудің дәстүрлі форматына көш­тік, алайда балаларға ыңғай­лы платформаларды үзбей қол­дана беруіміз керек», деген болатын.

Сондай-ақ министр бағдарлама бойынша түсірілген бейнесабақ­тар толығымен орналастырылған білім беру платформаларын білім алушылар қалаған уақытында қарап, қайта оралып, бекітіп отыратынын айта келе: «Жаңа оқу жылын дәстүрлі форматта бас­тағанмен, қашықтан оқу ке­зін­де білім сапасындағы олқы­лықтарды толтыру бойынша ке­шен­ді жұмыс жүргізу қажет. Осы мақ­сатта кешенді жүйелі шараларды іске асырамыз. Халықаралық тәжірибеде жүргізілген қашық­тан оқытудың нәтижесі де зерттел­ді. Соған сәйкес оқу жылында негіз­гі пәндер бойынша былтырғы қиын тақырыптарға көбірек сағат бөлініп, оқу бағдарламаларын коррекциялауға, үлгерімі нашар балалармен қосымша жұмысқа басты назар аударылады», деді министр.

Қашықтан оқыту пандемия­ның себебінен әлемдік оқыту жүйесіне енгізіліп кеткен секілді. Себебі оқытудың бұл форматы биыл да оқушылар мен студенттерге ыңғайлы болғандықтан ғана емес, кейбір пәндер онлайн оқытылатындықтан да білім беру жүйесінен толық алынған жоқ. Себебі білім алушылар бір жерде ұзақ шоғырланып отырмауы тиіс. Осы талапқа сәйкес орта, кәсіптік-техникалық, жоға­ры білім беру ұйымдарында іші­нара пәндер онлайн оқытылуы мүмкін. Мұндай өзгеріс жайында Білім және ғылым вице-министрі Шолпан Каринова:

«2021-2022 оқу жылын қатаң санитарлық-эпидемиялық талаптарды сақтай отырып, дәс­түрлі форматта бастау жос­пар­ланып отыр. Мектептер мен бала­бақшалар штаттық жұмыс режіміне оралады. Ұлттық білім беру деректер қорының (ҰБДҚ) мәліметі бойынша мектептердің 95%-ның жобалық қуаты мен оқушылар саны оқуды толық дәстүрлі форматта бастауға мүмкіндік береді. Мектептерге қажет болған жағдайда пәндердің бір бөлігін («Музыка», «Көркем еңбек», «Информатика», «Құқық негіздері», «Графика және жобалау», «Кәсіпкерлік және бизнес негіздері» секілді пәндерді) онлайн форматта өткізуге мүм­кіндік беріледі. Ауысымдар ұйым­дастырылып, барлық негіз­гі пәндер штаттық форматта оқы­тылуы керек. Бас мемлекеттік санитарлық дәрігердің қаулысы бойынша ауруға шалдыққан адаммен байланыста болған балалар үшін оқшаулау кезеңін­де синхронды оқытумен (нақ­ты уақыт режімінде онлайн оқыту) қашықтан оқыту ұйымдас­ты­рылады», деп түсінік берді.

Сонымен қатар балалардың денсаулығына байланысты да қашықтан оқуға мүмкіндік берілуі мүмкін. Айталық, егер балалар аурудың ауыр түріне шалдығып, оған дәрігерлердің ұсыныстары болса, ата-аналардың өтініші бойынша балаларды қашықтан оқыту (үйде оқыту) мүмкін бола­тынын айтты. Балаларға оқу­лық­тар, оқу контенті бар ақпарат­тық жүйе, электронды журнал қол­жетімді болады. Тарау бо­йын­ша жиынтық бағалауды қашық­тан немесе дәстүрлі форматта тапсыруға рұқсат етіледі.

Биылғы оқу жылында мек­теп­тердегі санитарлық нормаларды сақтауға ерекше назар аударылады. Күнделікті термометрия жүргізіледі, маска режімі сақталады. Сыныптарда кварцтау, желдету, дезинфекциялау жұмыстары жүргізілуі қажет. Бұқаралық іс-шараларға шектеу қойылады. Сабақтар «бір сынып – бір кабинет» қағидасымен жүргізіледі. Тиісті ведомствоның таратқан ақпаратына қарағанда, білім алушылар оқу контенті бар ақпараттық жүйелермен қамтылады. Жергілікті атқарушы органдар оқу контенті бар цифр­лы платформаларға қолжетім­ділік­ті қамтамасыз етеді. Мек­теп­тер қажетті ақпараттық жүйе­лер­ге қосылған. «Күнделік» жүйе­сі мен интернет-ресурстарда 1-11-сыныптарға арналған 13 мыңнан астам бейнесабақ орналастырылған.

Орта білім жүйесіндегі бұдан бөлек тағы бір өзгеріс бар, бұл – оқу ұзақтығындағы 5 минуттың қайтарылуы. Жаңа оқу жылында әр сабақтың ұзақтығы 45 минуттан болады. Ал мектепке дейінгі ұйымдарда бір топтағы бала саны 20-25-тен аспаған жағдайда штаттық режімде жұмыс істеуге мүмкіндік беріледі.

Колледждерде де оқу процесі штаттық режімде басталады. Еліміздің 795 колледжінде 470 мыңға жуық студент білім алатын болады. 1-курстарға 150 мың­нан астам студент келеді деп кү­тіліп отыр. Колледждердің жоба­лық қуаттылығы оқуды штат­­тық форматта жүргізуге мүм­кін­дік береді, сонымен қатар оқу пәндерінің 20%-ын қашық­тан өткізуге рұқсат етіледі. Зертха­налық, тәжірибелік сабақтар және өндірістік практика офлайн өткізіледі. Инфекциялық аурулардың белгілері бар және ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушылар үшін қажет болған жағдайда оқыту қашықтан ұйымдастырылады.

Білім және ғылым министрі­нің жоғары білім бойынша орын­басары Қуаныш Ерға­лиев университеттердегі оқу жайы­ның қалай болатынын жеткіз­ді. Ол: «Студенттер, оның ішін­де шетелдік студенттер де дайын­дықтың барлық бағыты бойын­ша дәстүрлі форматта оқиды. Бұл ретте жоғары оқу орын­дарының шешімі бойынша ара­лас оқыту форматы да қолда­ны­лады. Дәрістер онлайн, ал семинар, зертханалық және тәжі­рибелік сабақтар офлайн режімде өткізілуі мүмкін. Қашық­тан оқыту форматын ерекше білім беру қажеттіліктері бар студенттер мен тәуекел тобын­дағы білім алушылар үшін қолдануға болады. Айта кет­кен жөн, сту­денттердің шоғыр­лануын азай­ту үшін каскадты әдіс қол­данылады. Яғни оқу жылы оқу курсына байланысты басталады. Мәселен, 3-4-курс сту­денттері 1 қыркүйек­тен бас­тап оқиды. Ал 1-2-курс сту­дент­­тері мен магистранттары үшін оқу жылы қыркүйек айын­да, бі­рақ 30 қыркүйектен кешік­тіріл­мей басталады. Студент­тер­ден ПТР-тестілеу талап етіл­мейді. Жоғары оқу орны, оқу кор­пустары, кітапхана мен жатақ­ханалардың аумағында Ashyq қосымшасы пайдаланылады. Оқу ғимараттарына «жасыл» немесе «көк» мәртебесі бар студенттер кіре алады», деп түсіндірді.

Қ.Ерғалиевтің мәлімдеуінше, санитарлық нормаларды сақтауға ерекше назар аударылады. Кіре­берісте студенттер термометр ар­­қы­лы тексеруден өтеді, анти­сеп­тик­пен залалсыздандыру қарас­тырыл­ған. Маска режімі де қамтамасыз етіледі. Жоғары оқу орындарында медициналық бекеттер жұмыс істеп, қосымша санитайзерлер мен термометрлер са­тып алынды. ЖОО-да жылжымалы сабақ кестесін жасап, «бір аудитория – бір топ» қағидасы сақталады. Сабақтар арасында ауди­то­рияларды желдету және сани­тар­лық өңдеу үшін үзілістер қарас­тырылған. Бұқаралық іс-шара­лар­ды өткізуге тыйым салынады. Сабақтар мен үзілістер әр түрлі уақытта басталады. Мәселен, бір топ үшін сабақтар сағат 9.00-де, ал басқа топта 15 минуттан кейін бас­талуы мүмкін.