Тарих • 02 Қыркүйек, 2021

Көне қыстау орны табылды

Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен қолға алынған «Нұра-Есіл өзендері аралығының мәдени генезисін қалыптастырудағы палеогеографиялық фактор: үй құрылысының ерекшеліктері және оның эволюциясы» атты археологиялық барлау жұмысы аясында қызмет атқарған археологтер жақында елорда іргесінен ХVIII ғасырға тән қазақ қыстауының орнын тапты.

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ

Нысан елорда іргесіндегі Бозоқ көлінің жағасына жақын орналасыпты. Болжам бойынша мұнда дәулетті адам өмір сүрген. Оған қазба кезінде табылған жәдігерлер мен қираған үй аумағының үлкендігі айғақ. Мамандардың айтуы бойынша, бұл қыстақ осыдан екі ғасыр бұрын салынған. Оған қазба кезінде табылған мәліметтер куә. Өйткені үй орнынан қабырғаны жылытатын пеш табылып отыр. Ол бес құдыққа бөлініп қаланған. Бұған жиектес үлкен қораның сорабы сақталған. Бұдан басқа, қылыш, тоқыма заттар, дәрі құюға арналған шыны ыдыс, көптеген керамикалық бұйым қазылып алыныпты.

Осында қазба жұмысын жүргізген археолог Серғазы Сәкеновтің пайымдауынша, жоғарыда табылған тұрмыстық заттар ХVIII ғасырға тән екені анық және мұндай қымбат дүниелерді сол кезде дәулетті адамдар қолданатын болған.

Сондай-ақ қазба кезінде табылған жануарлар сүйегіне қарағанда, мұнда негізінен жылқы мен ірі қара мал ұсталған. Тұрақтың батысы жайлау, ал шығыс бөлігі қыстау ретінде қолданылған. Сонымен қатар бұл жерден ертедегі сүттартқыш құралдың бөлшегі табылуына қарағанда, ХVIII ғасырдың өзінде қазақтар сүт пен қаймақты айырып пайдаланғаны байқалады.

«Бүгінде ХVIII-ХІХ ғасырдағы тарихымызды түгендеуге ерекше көңіл бөлінуде. Біз осы қыстауды зерттей отырып, сол кездегі халықтың кәсібін білгіміз келді. Қазірдің өзінде олардың сыртпен барыс-келіс жасағаны, осы жерде сауда ісі дамығанын анықтадық. Олар мал шаруашылығымен айналыса отырып, алынған өнімді өңдеумен де айналысқан» дейді «Бозоқ» Мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығының ғылыми хатшысы Айнагүл Ғаниева.