Екі Олимпиаданы өткізген тұңғыш қала болады
XXIV Қысқы Олимпия ойындарының өткізілу тарихына көз жүгіртсек, бірқатар қызықты дерекке тап боламыз. Мәселен, бұл Олимпиада биыл Бейжіңде емес, Қазақстанның көрікті қаласының бірі – Алматыда ұйымдастырылуы мүмкін еді. Өйткені 2013 жылдың тамыз айының ортасында Алматы Олимпиаданы өткізуге бірінші болып ресми өтінім берді. Алайда шешуші дауыс беру сәтінде Бейжің Алматыны бар болғаны 4 дауыс (44:40) артықшылығымен жеңіп, соңғы сәтте Қысқы Олимпиаданы өткізу құқығын жеңіп алды. Ал ең қызығы, Қытай астанасы әлемде Қысқы және Жазғы Олимпия ойындарын қабылдаған ең алғашқы қала ретінде тарихқа енді. Осыдан 14 жыл бұрын Бейжің Жазғы Олимпия ойындарын өткізу құрметіне де ие болғаны белгілі.
Биылғы Олимпиада бәсекелері жаңадан бой көтерген спорт ғимараттарынан бөлек, 2008 жылғы Жазғы ойындарды қабылдаған спорттық нысандарда да өткізіледі. Мәселен, Олимпиаданың ашылу және жабылу салтанаты «Құс ұясы» ретінде танылған Бейжіңнің ұлттық стадионында өтеді. 2008 жылғы Жазғы ойындардың салтанатты іс-шаралары да дәл осы кешенде өткені мәлім.
Суретші Линь Цуньчжэнь жасаған 2022 жылғы Олимпиаданың эмблемасы Қытайдың дәстүрлі және заманауи мәдениетінің элементтерін біріктіріп, Қытайдың қысқы спорт түрлеріне деген сүйіспеншілігін көрсеткен.
Логотип қытайлық «қыс» иероглифіне негізделген. Эмблеманың жоғары бөлігі конькимен жүгірушінің бейнесіне, төменгі бөлігінде шаңғышының силуэтіне ұқсайды. Ұшатын таспаның мотиві Қытайдың тау жоталарын, спорттық нысандарды, шаңғы тебуді және мұз айдындарын білдіреді. Эмблемада Олимпия ойындары Қытайдың жаңа жылымен сәйкес келетіні де көрсетілген.
Көк түс арманды, болашақты, сондай-ақ мұз бен қардың тазалығын білдіреді. Қызыл және сары Қытай туының түстері екенін анық аңғарамыз. Олар ұмтылысты, жастықты және өмірлік энергияны меңзейді.
«Ортақ болашақ үшін бірге»
Қысқы Олимпиада және Паралимпиаданың ресми ұраны – Together for a Shared Future («Ортақ болашақ үшін бірге»). Жарысты ұйымдастырушылар Бейжің-2022 додасы миллиондаған қытайдың қысқы спорт түрлеріне деген қызығушылығын арттыратынынан үмітті.
Ұран жаһандық проблемаларды жеңуде бүкіл адамзат үшін ортақ болашағы бар ойындар мен қоғамдастықтың күшін бейнелейді. Бұл сөздер бүкіл әлемде жарқын болашақ үшін, әсіресе коронавирус пандемиясынан туындаған қиындықтарды ескере отырып, бірлесіп жұмыс істеу қажеттігін көрсетеді.
Ұранды таңдау процесі 2020 жылдың мамыр-қыркүйек айларына дейін созылды. Осы уақыт ішінде Бейжің-2022 ұйымдастыру комитеті Қытай университеттерінен келіп түскен 79 ұсынысты жинап, әртүрлі саладағы сарапшылар жоғарыдағы ұранды бекітті.
Жеті жарыс пен гендерлік теңдік
Олимпиада бағдарламасына енген жаңа жарыс түрлерін айтқанда, гендерлік теңдікті де атап өту қажет. 2022 жылғы Бейжің Олимпиадасының бағдарламасына жеті жаңа жарыс түрі қосылды. Атап айтар болсақ, шорт-тректен аралас эстафета, шаңғы акробатикасынан, шаңғымен тұғырдан секіруден және сноуборд-кросстан аралас командалық турнир, фристайлдан ерлер мен әйелдер арасындағы биг-эйр, сондай-ақ монобобтан әйелдер арасындағы бәсекеден жүлделер таратылады. Қосымша жарыс түрлері арқылы Қысқы ойындар тарихында алғаш рет гендерлік тепе-теңдік сақталмақшы. 2018 жылғы Ойынмен салыстырғанда, әйелдер саны 45 пайыздан асады.
Атлеттердің өміріндегі ең есте қаларлық сәттердің бірі – марапаттау рәсімі екені белгілі. Бейжің Олимпиадасын ұйымдастырушылар бұл сәттің де керемет өтуіне бар жағдайды жасап отыр. Қаңтар айының басында марапаттау рәсімінің атрибуттары таныстырылды. Таныстырылым аясында көпшілікке гүлдер, тұғыр мен марапаттаушылардың киімдері көрсетілді. Айта кетелік, Олимпиада жеңімпаздары мен жүлдегерлері гүлден бөлек арнайы тапсырыспен дайындалған ойынның бойтұмарын да сыйға алады.
Қос қола алтынға айнала ма?
Бұған дейін Қазақстан қатысқан Қысқы Олимпия ойындарының ішіндегі ең табыстысы 1994 жылғы Олимпиада болғаны даусыз. Сол жылы жерлестеріміз үш медальмен командалық есепте 12-орынға ие болған еді. Осы бір додадан кейін спортшыларымызға Қысқы Олимпиаданың алтыны арманға айналды. Шаңғышы Владимир Смирновтың 1994 жылы алған екі күмісі мен бір алтыны әзірге ең үздік көрсеткіш болып тұр. Төрт жылдан кейінгі Наганодағы (1998) додада Қазақстан 2 қола алды. Шаңғышы Владимир Смирнов пен конькиші Людмила Прокашева үздік үштіктен көрінді. Өкінішке қарай, 2002 және 2006 жылғы Олимпиадаларда қоржынымыз бос қайтты. Ал 2010 жылы Ванкуверде биатлоншы Елена Хрусталева жекелей жарыста күміс медаль еншіледі. Төрт жылдан кейін Сочиде (2014) Денис Тен мәнерлеп сырғанаудан алғашқы қоланы сыйласа, 2018 жылғы Пхенчхан Олимпиадасында Юлия Галышева да могулдан қола жүлдегер атанды. Осылайша, Қазақстан өз тарихында жеті Қысқы Олимпиадаға қатысып, сегіз (1 алтын, 3 күміс және 4 қола) медаль жеңіп алды. Ендігі кезекте XXIV Қысқы Олимпиадада 87 жолдамаға ие болған 34 спортшыға үміт артамыз. 1994 жылдан бері 18 жыл бойы алтын медаль жеңбеген олимпиадашыларымыз осы жолы сол олқылықтың орнын толтырса дейміз.
Кімдер жүлдеге қол жеткізуі мүмкін?
Бейжіңде өтетін Олимпия ойындарына болжам жасайтын мамандардың пікіріне сүйенсек, Қазақстан құрамасының спортшылары Бейжіңде бір күміс, не бір қола медаль еншілеуі мүмкін. АҚШ елінің сарапшы мамандары фристайл-могул спортынан отандастарымызға бір қола медаль бұйырады десе, Gracenote Nielsen Company агенттігі еліміздің атынан сынға түсетін спортшылардың бірі күміске қол жеткізеді деп болжам жасайды. Ал үздік үштікті Норвегия, Ресей, Германия құрамалары өзара бөліседі дейді мамандар.
