Дерекке жүгінсек, 2021 жылы Жетісудағы түрлі жобаларға 728 млрд теңге инвестиция тартылды. Жалпы, облыстың инвестициялық портфелінде 612 жоба нақтыланып, оған 5,5 трлн теңге болатын қаржы бағытталған. Бастамалардың кезең-кезеңімен іске асырылуы өңірде 40 мың жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді. Былтыр 1,9 мың жұмыс орнын ашуға қол жеткізген 45 жобаға жан біткен. Бұған 45,9 млрд теңге инвестиция құйылды. Ал биыл облыс экономикасына 761 млрд теңге көлемінде тікелей инвестиция тарту көзделген. Осы жерде Жетісу аймағында әлемге әйгілі трансұлттық компаниялардың қаржысына іске қосылып жатқан өндіріс ошақтары жайлы айту парыз. Статистикаға қарасақ, жалпы, еліміз бойынша трансұлттық компаниялардың қатысуымен 16 жоба жүзеге асып жатқан болса, оның 9-ы Алматы облысында. Оның бірегейлері бүгінде әлем нарығына өз өнімдерін шығарып жатыр. Мысалға, Қапшағай қаласының маңында орналасқан «Маревен Фуд» зауыты шетел инвестициясына салынған болатын. Өндіріске 15,4 млрд теңге шетел инвестициясы тартылды. Бұған дейін 32 жоба тікелей шетелдік компаниялардың қатысуымен жұмысын бастаған болатын. Олардың қатарында әлемге әйгілі «Кока-Кола», «Фуд Мастер», «Данон», «Эфес», «Джи Ти Ай», «Тикурилла» сияқты жиырмадан астам бренд компаниялар бар.
Енді осы компаниялардың тізімін «Технониколь» трансұлттық корпорациясының жобалары толықтыратын болды. Компания Алматы облысы Талғар ауданының аумағында жылу оқшаулау материалдарын шығаратын екі зауыт құрылысын сәуір айында бастауға ниетті екен. Былтыр облыс әкімдігімен жасалған ынтымақтастық туралы меморандумда кәсіпорындар аумағын электр, су, газ, кәріз желілерімен, кіру жолымен қамту, темір жолды іске қосу жұмыстары қарастырылған екен. Жақында облыс әкімі Қанат Бозымбаев «Технониколь» компаниясының өкілдерімен кездесіп, шаруа жайын тағыда пысықтады. Кездесу барысында зауыттар орналасатын «Қайрат» индустриалды аймағына темір жол, су, кәріз, электр жүйелері тартылғаны, тек іске қосып тексеру жұмыстары қалғаны белгілі болды. Көктемде топырақ және қиыршықтас төгу арқылы жол төселеді. Сол сияқты газ құбырын тарту мәселесі шешіледі. Жобаға сәйкес дуалды оқытуға мүмкіндік беретін оқыту орталығын ашуға қажетті колледж Талғар ауданының аумағынан ұсынылады.
– «Технониколь» – танымал компания және облыс үшін маңызды инвестор. Екі зауыттың ашылуы нәтижесінде, өңірде жаңа технологиялы құрылыс материалдарының өндірісі іске қосылып, жаңа жұмыс орындары ашылады. Бұл өз кезегінде облыс экономикасының өсіміне оң ықпалын тигізеді деп ойлаймын, – дейді Қ.Бозымбаев.
Айтпақшы, «Технониколь» трансұлттық корпорациясы нарықта 30 жылға жуық уақыттан бері жұмыс істеп келеді екен. Корпорация құрамындағы 58 зауытта 3 мыңдай өнім түрі шығарылып, тауарлары 95 елге экспортталады. Ал Талғар ауданында орналасатын екі зауытқа жалпы құны 44 млрд теңге инвестиция тартылады деп күтілуде. Кәсіпорындар жылу оқшаулау материалдарын өндіреді. Зауыт іске қосылғаннан кейін 200 адамға тұрақты жұмыс орнын ұсынбақ.
Жалпы, еліміздің индустриялық-инновациялық даму жолында инвесторлардың алатын орны ерекше екені аксиома. Алайда бұл саланың нақты нәтижеге қол жеткізуі мен экономикалық табысының артуына инвесторлар ғана мүдделі болмауы керек. Яғни еліміздің индустриялық дамуын инвестицияға тәуелді етіп қоюдың соңы шексіз монополияға ұласатынын уақыт көрсетіп отыр. Демек әкімдер ішкі өндірісті ілгерілету үшін бюджет қаржысын да тиімді пайдалануы керек. Қазір елімізде индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы жүзеге асып жатыр. Мәселе, осы бағдарлама аясында нақты қандай іс жасалғанында болып тұр. Тақырып ретіне қарай біз аталған бағыттағы жұмыстарды тілге тиек етуді де мақсат тұттық. Бірқатар шаруа жасалған екен. Мысалы, өткен жылы Жетісуда индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 18,7 млрд теңгеге 5 нысан іске қосылды. Аймақ әлеуетін арттыруда маңызды рөл атқаратын нысандардың қатарында жылына 100 млн литрге дейін алкогольсіз сусындар шығаратын Pure Pack зауыты, жылына 200 мың дана газ плиталарын құрастыратын «Тұрмыстық техника» зауыты, жылына 3 мың тонна кондитерлік өнім жасайтын «Якар» фабрикасы және Шелек дәлізіндегі «Нұрлы» жел электр стансасы құрлысының екінші кезегі мен Шажа өзенінде қуаты 25,8 МВт болатын су электр стансаның құрылысы бар екен.
– Бұл жерде «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасының да өңірдің өркендеуіне қосқан үлесі туралы айтпасқа болмас. Аталған бағдарлама аясында 2021 жылы 135,2 млрд теңгеге 220 жоба мақұлданды. Бұл да өткен жылдағы жетістіктердің бірі. Ал биыл облыстағы өнеркәсіп өнімінің көлемін 3 пайыз өсіммен 1 трлн 563,9 млрд теңгеге жеткізу жоспарланған. Экономикадағы тұрақты өсу, инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру және қабылданған әлеуметтік қолдау шаралары халықтың табыс деңгейін сақтауға, жұмыссыздықтың өсуіне жол бермеуге мүмкіндік береді. Былтыр аймақта барлығы 54,8 мың жұмыс орны ашылса, оның 30 мыңы тұрақты еңбек күшіне айналды, – дейді облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Жомарт Әмірханов.
Алматы облысы
