Қоғам • 23 Ақпан, 2022

Бос мақтанға құмарлық

1096 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Осыдан  екі-үш жыл бұрын астанада белгілі ғалымның мерейтойлық кеші өтті. Сондағы бір көрініс есімде қалып қойды. Кеште алдымен сөз алған жүргізуші жігіт мерейтой иесін мақтап, аспандата жөнелді. Барлық алған атағы мен жазған кітаптарын тізді, қыза-қыза оны өмірден өткен ұлы тұлғалармен теңестіруге дейін барды. Сол кезде ғалым ағамыз шыдамай кетті ме, орнынан тұрып: «Айналайын, тонды төмен алып сөйле, ұят болады» деді.

Бос мақтанға құмарлық

Осы оқиға көпке дейін ойымнан кетпеді. Шынында да, біздегі әдеби кештердің дені бір сарынды өтеді. Кеш иесінің ел үшін істеген еңбегі саралана бермейді. Қайта, бос мақтан сөз көбірек айтылады.

Бірде ғаламтордан көрнекті ­жазушы Мұхтар Мағауиннің со­нау сексенінші жылдары түсіріл­­ген оқырмандармен кездесуін көр­­дім. Қабырғалы қаламгердің қы­рық­тың ортасындағы кезі болса керек. Маған сол кезде­су қатты ұнады. Суреткер оқыр­мандарымен риясыз сұхбаттасып, шығармашылы­ғы туралы парасатты ой қозғады. Қойылған сұ­рақтарға жауап берді. Кездесу­дің басынан соңына дейін автордан басқа ешкім сөйлеген жоқ. Жып-жинақы өткен кештен ерекше әсер алдым.

Осы тамаша үрдіс көрші Ре­сейде жақсы сақталған. Олар­­дың «Культура» телеарнасынан ақын-жазушылар мен театр тар­­ландарына арналған бағ­дар­­ламаны қызығып көремін. Бір­де белгілі жазушы, қоғам қай­раткері Юрий Поляковпен өт­кен әдеби кешті тамашаладым. Мазмұнды іс-шара жоғары дең­гейде ұйымдастырылған. Бос сөз, артық мақтау айтылмады. Бәрі өз орнымен. Танымал қаламгер жиналғандармен жақын әңгімелесіп, өнер, әдебиет, қоғам жайындағы пікірімен бөлісті. Казіргі көркем сөз өнерінің қадірі туралы салмақты ой айтты. Қарап отырып, риза боласыз.

Кейінгі кездері жас ақын-жазу­шылар арасында алғаш жа­рық көрген кітабының тұсау­кесерін өткізу «салтқа» айналды. Әрине, біз оны қызғанып отыр­ған жоқпыз. Бәрі дұрыс. Қазір жарнама мен насихаттың заманы. Алайда осындай кештерде де жасы үлкен ағалардың жас қаламгер туралы айтқан мақ­тау сөздің неше түрін естисіз. Оны тыңдап отырып, өзіңізде «сары майдай» еріп кеткеніңізді білмей қаласыз. Сондайда белгілі жазушы Кәдірбек Сегізбайұлы бір сұхбатында: «Жарнаманы он­ша ұната бермеймін. Отызға жуық кітап жазсам да біреуінің тұсаукесерін өткізбеппін. Бірде-бір рет мерейтойымды дүркіретіп тойламаппын. Биылғы сексен жасымды да кішігірім қылып ғана тойладым. Егер құдай ғұ­мыр беріп тоқсанға келсем де сел­кілдеп сахна төрінде отырмаймын» деп айтқан екен. Бұл да ой түйер өнеге...