Зардап шеккендер көмексіз қалмайды

Кеше Премьер-Министр Серік Ахметов Үкімет отырысын Қарағанды облысына қарасты Көкпекті ауылындағы су тасқынынан қаза тапқандардың отбасына көңіл айтудан бастады. «Үкімет атынан қаза тап­қандардың отбасылары мен туыстарына көңіл айтқым келеді. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Үкіметтің бүгінгі шешімімен аталған оқиғаның себептерін зерттеу, сонымен бірге зардап шеккендерге жан-жақты көмек көрсету үшін Төтенше жағдайлар министрі Владимир Божко басшылық жасайтын ведомствоаралық комиссия құрылады», деді С.Ахметов. Осы ретте Үкімет басшысы су тасқынынан зардап шеккен бірде-бір отбасы билік назарынан тыс қалмауы тиістігін баса айтты. Бұған қоса, Премьер-Министр су тасқыны қаупі жоғары өңірлердегі гидроқұрылғылардың жай-күйіне тұрақты мониторинг жүргізуді тапсырды. Облыстардың, Астана мен Алматының әкімдеріне елді мекендердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қосымша шаралар қабылдау қажеттігін ескертті. Сондай-ақ, су тасқыны орын алған жағдайда әрекет ету және қауіпсіз жерге көшу туралы ережені халық арасында түсіндіру жұмыстарын жалғастыру қажеттігін ескере отырып, жалпы бақылау жұмыстары мен мониторингті Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаевқа тапсырды. Үкімет басшысы көктемгі су тасқынының алдын алу мәселесі 11 наурызда өткен отырыста қа­ралғанын, дегенмен, табиғат тосын мінез де танытатындығын атап өтті. Осыған орай барлық об­лыс, аудан әкімдері көктемгі су тас­қынын жіті назарда ұстап, тө­тенше оқиғаларға жол бермеуі қажет. Отырыста Төтенше жағдайлар министрі Владимир Божко Көк­пектідегі қазіргі ахуалды баян­дап, басқа да өңірлердегі су тасқынына қатысты сақтық шаралары туралы есеп берді. Ол Ақмола мен Қа­рағанды облыстары бойынша су тасқыны ахуалы барынша күрделеніп келе жатқандығын атап өтті. Өйткені, қар жылдам еріп жатыр. Екі облыстың да аумағында ағын су бар әрі бірқатар елді мекенді су басқан. В.Божконың айтуынша, төтенше жағдайлар ведомствосының барлық күш-құрылымдары су тасқынының алдын алуға жұмыл­дырылған. Ақмола, Қарағанды және Солтүстік Қазақстан об­лыс­тарының әкім­діктері күндіз-түні жұмыс істеуде. Министр бұдан әрі  су тас­қынынан қаза тапқан адамдардың аты-жөнін жария етті. Апаттан құтқару жұмыстарын жүргізу ба­ры­сында 5 адамның мәйіті та­был­ған. Олар – 1924 жылы дү­ниеге келген Ноғаев, 1926 жыл­ғы На­ги­бина, 1942 жылғы Рома­шен­ко, 1963 жылғы Ноғаева жә­не 1979 жылы дүниеге келген Ске­бетский. Министрдің сөзі­не қара­­ғанда, медициналық кө­мек­ке 26 адам жүгінген. Олар­дың бе­сеуі суық тию, жүйке жүйе­сін­дегі күйзеліс диагноздарымен ауру­ханаға жатқызылған. Жал­пы, су тасқынынан 125 адам құт­қа­ры­лыпты. В.Божко, сондай-ақ, тө­­тенше жағдай салдарынан iз-түз­­­сiз жоғалғандар жоқ деп мәлім­деді. Қарағанды облысы IIБ қыз­мет­керлері аталған ауылда болып, барлық үйлерді аралап, он­дағы тұрғындарға қатысты барлық ақпараттарды жинапты. Нә­тижесінде қандай да бiр азаматтың жоғалғаны туралы дерек болмаған. Төтенше жағдайлар ми­нистрлігінің мәліметінше, қазір апат болған ауылдағы 102 үйде суды тартып шығару бойынша жұмыстар жүргізілген, үйлерді және аулалар аумағын тазарту жүргізіліп жатыр. Үкімет отырысында сөз алған Қоршаған орта және су ре­сурс­тары министрі Нұрлан Қап­паров бұдан былай жекеменшік су қой­маларына да мемлекет тарапынан қатаң бақылау жүр­гізілетінін  жеткізді. «Қазіргі уақытта Сенат де­­пу­тат­тарының қарауында «Аза­маттық қорғау туралы» заң жобасы жатыр. Онда біз Қоршаған орта және су ресурстары министрлігіне меншік нысанына қарамастан, кез келген су құрылғыларына бақылау жүргізуге мүмкіндік беретін норма қарастырылған», деп нақтылады министр. Н.Қап­паровтың сөзіне қарағанда, елімізде 465 су қоймасы бар. Оның 75-і республикалық мен­шікке жатады. Ал Қоршаған орта және су ресурстары министрлігі су көлемі 1 млн. текше метрден асатын қоймаларға бақылау жүргізеді. «Бұл жайт та Көкпекті су қой­масы жекеменшік бола­тын әрі ол жерде біздің бақы­лаудың бол­мағандығы бел­гілі. Дегенмен, аталған заң қа­былданғаннан кейін меншік нысанына қарамастан, кез келген су құрылғысы біздің бақылауда болады»,  деді министр. Кешегі селекторлық режім­дегі Үкімет отырысының күн тәртібіне жоспарланған не­гізгі мәселенің бірі – 2014-2020 жылдарға арналған жы­лу желілерін жаңғыртудың Ке­шенді жоспары туралы болатын. Үкімет мүшелері тасқын салдарын талқылап болған соң, осы мәселені қарады. Бұл ретте Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің төрағасы Мұрат Оспанов баяндама жасады. Ол кешенді жоспарға сәйкес 17 базалық жылу желілерін жаң­ғырту үшін 120 млрд. теңге бөлу ұсынылып отырғанын хабарлады. Сонымен қатар, жылу желілерін жаңғыртудың 2014-2020 жылдарға арналған Кешенді жоспарында қаржыландырудың төрт нұсқасы келтірілгенін атап өтті. Олардың барлығы 400 мың Гкалдан асатын жылу энергиясын тасымалдауды жүзеге асыратын жылу желілерін, нақты айтқанда,  Астана, Алматы, облыс орталықтарында қызмет көрсететін және ел экономикасына мультипликативтік әсер ететін 17 субъектіні жаңғыртуды көздейді. Жоспарды қаржы­ландыру көздері ретінде бел­гі­ленген инфляция дәлізі шең­берінде тарифтердің қара­жаттары көзделген. Қазір ТМРА мәліметінше, жылу желі­лері шамамен 70-80% тозу­дың жоғары дәрежесімен, авария­лық қауіптілігімен сипатта­лады, сондай-ақ, жылу желілер­ін­дегі ысыраптар әлемдік көрсет­кіш­терге қарағанда, аса көтеріңкі болып отыр. 2013 жылы жылу желі­лерін жаңғыртуға жалпы инвес­тиция сомасы 12 млрд. теңгеден асты, 2014 жылы шамамен 32 млрд. теңге жоспарланып отыр. Отырыста аталған мәселеге орай Өңірлік даму министрі Болат Жәмішев және бірнеше облыстың әкімдері сөз алып, өңірлердегі жылу желілеріне қа­тысты проблемаларымен бө­лісті, тиісті ұсыныстар айтты. Мәселені талқылау соңында Серiк Ахметов жылу желiлерiн тарту және жаңғырту сапасын бақылауды күшейтуді тап­сырды. Үкiмет басшысы са­паны қадағалайтын арнайы зертханалар мәселесiн қарастыру қажеттiгiн айтты. «Жол құрылысындағыдай облыстар, өңiрлерде құрылыс индустриясының сапасын анық­тау үшiн кәсiпорындарда өз зертханалары болуы тиiс. Олар жылу желiлерiн қайта құруда қолданылатын материалдар сапасын бақылап отыруы қажет. Бұл стандарттарды бiз қарастырып, қолдануымыз керек. 1-2 жыл iшiнде облыстарда жылу желiлерi құбырларының сапасын бақылау мен оған қа­жеттi зертханалар болмаса, бiз ешбiр өзгерiстерге қол жет­кiз­беймiз», дедi С.Ахметов. Премьер-Министр жұмыстарды жүргiзген уақытта сенiмдi зауыттар шығаратын сапалы құ­­быр­ларды қолдануды тапсырды. Кешегі Үкімет отырысында, сондай-ақ, «2014-2016 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Заңды іске асыру туралы» Үкіметтің 2013 жылғы 12 желтоқсандағы қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі» Үкіметтің қаулы жобасы қабылданды. Қау­лы жобасын Экономика және бюд­жеттік жоспарлау министрі Ербо­лат Досаев таныстырды. Қаулы жобасы жалпы сомасы 33,4 млрд. теңге, кейінге қалдыру шарты­мен ағымдағы жылы нақты­лан­ған республикалық бюджет жобасына енгізілген, аса маңыз­ды әрі жедел іске асыруды қажет ететін міндеттерді іске асыруға бағытталған басым респуб­ликалық бюджеттік инвести­циялардың тізбесін қамтиды. Үкі­мет қаулысымен, сондай-ақ, 2014 жылдың бюджетіне енгізілген және бюджет теңгерімділігін қамта­масыз етуге және Мемле­кет басшысының тапсырмасын орындауға бағытталған өзгер­тулер орындалады. Динара БІТІКОВА, «Егемен Қазақстан».