Технология тілі қыздарға жат емес

Шағын ғарыш аппаратта­рының санатына жататын нано­спутниктердің салмағы 10 килоға дейін жетеді және бірнеше камерамен жабдықталған. Олар­дың бірі Жердің бейнесін 4К режі­мінде түсіруге қабілетті. Ар­найы құрылғылар сәуле, қысым, жарық және газ құрамы туралы мәліметтерді жинап, үлкен кө­лемдегі деректер, бейнелер мен су­реттерді талдау үшін планетамызға жібереді.

Бүгінде наноспутниктер әлем­нің көптеген жетекші университеті мен коммерциялық ұйымдарда шығарылады. UniSat спутниктері білім беру мақсаттарына арналған.

«Осы спутниктерді ұшырудың символды мәні бар. Бұл Орталық Азиядағы қыздар мен әйелдердің шексіз әлеуетінің айғағы. Биыл бағдарламаға үш елден 2 мың қатысушыны қосып, оларды ғылым, технология, инженерия және математика саласындағы білім мен кәсіби мансаппен мықтап айналысуға жігерлендіргенімізге өте қуаныштымыз. UniSAT бағ­дарламасының нәтижелері қоғам­дағы ғаламат өзгерістерге жол ашатынына нық сенімдіміз», деді Қазақстандағы ЮНИСЕФ өкілі Артур ван Дизен.

Наноспутниктер Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ технопаркінде 10 күндік марафон аясында жас аза­матшалардың қолымен құрас­тырылғанын айта кеткен орынды. Бағдарлама қатысушылары ғарыш аппараттарын жобалау, бағдарламалау және құрастыруды меңгеріп шықты. Оларға ғарыш технологиялары мен Жерді қашық­тан зондтау орталығына бару мүмкіндігі берілді. Бойжеткендер алған теориялық білімдерін сабақ барысында қолданды. Айталық, менторлардың жетекшілігімен наноспутниктердің корпустарын 3D-модельдеу арқылы жобалап, 3D принтерде басып шы­ғарды. Сондай-ақ қыздар UniSat наноспутниктерінің ішкі жүйе­лерін бағдарламалап, оларды іске қоспас бұрын зертханалық жағдайда сынап көрді.

«Қырғызстанда 15-19 жас аралығындағы әрбір үшінші қыз компьютерлік сауаттылыққа ие және олардың 80 пайыздан астамы әлеуметтік және гума­ни­тарлық ғылымдарды таң­дайды. Бірақ бұл таңдау қыз­дардың кәсіби мүдделері мен қызы­ғушылықтарын қаншалықты көрсетеді? Сондықтан 2020 жылы ЮНИСЕФ қыздарға мүм­кіндіктерін кеңейтіп, гендерлік қасаң қағиданы жеңумен бірге мамандық таңдауға көмектесу үшін «Ғылымдағы қыздар» бағ­дарламасын бастады. Жыл сайын 10 мыңнан астам қыз осы бас­тамаға қатысып, уақыт өте келе қыз­дар ғылыми мамандықтарды таңдауға сенімдері артатынына шәк келтірмейміз. Осы тұрғыдан алғанда, наноспутниктерді ұшыру біз үшін екі жылдық жұмыстың нәтижесі ғана емес, сондай-ақ қыздар мен біздің жастарымыздың әлеуетін ашатын мүмкіндік», деді Қырғызстандағы ЮНИСЕФ өкілінің орынбасары Юлия Олейник.

Қатысушылар ұжымда жұмыс істеу дағдыларын, сол секілді Linux-та бағдарламалау негіздерін мең­геріп, аэроғарыштық технологиялар саласындағы же­текші қазақстандық сарапшыларды тыңдай алды.

«Өзбекстанда әлемнің басқа елдеріндегі секілді түрлі себептерге байланысты ұлдар мен қыздар арасында компьютерлік сауаттылық, техникалық білім және мамандық таңдау бағытында ай­тарлықтай алшақтық бар. UniSat білім беру бағдарламасы осы алшақтықты азайтып, қыз­дар­ды ғылым мен технология сала­сындағы тиісті дағдыларға қызықтыруға және үйретуге арнал­ған. UniSat Өзбекстан жас­тары арасында технологиялық сала­лардағы гендерлік мәселеге көп­шіліктің назарын аударуға кө­мектеседі. Жобаға қатысушылар – қыздардың кез келген салада табыс­ты бола алатынын жеке мысалмен дәлелдеп отыр», деді ЮНИСЕФ-тің Өзбекстандағы өкілдігінің басшысы Мунир Мамедзаде.

UniSat – БҰҰ Балалар қо­рының (ЮНИСЕФ) және Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық универ­ситетінің білім беру бағдар­ламасы. Оның мақсаты нано­спутниктерді әзірлеу саласында қыздардың білімі мен біліктілігін дамытып, сондай-ақ ұжымдық жұмыс, шешендік өнер, тайм-ме­неджмент және креативті дағдыларды жетілдіруге арналған.