Ұрылардың қылмысы дәлелденіп, сот үкімімен төртеуі – 5 жыл 6 ай, біреуі 5 жыл мерзімге бас бостандығынан айырылды. Жалпы, облыс полицейлерімен соңғы үш айда сегіз қылмыстық топ ұсталған. Оның ішінде 17 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылып, мал ұрлығының 19 жайтына қатыстылығы анықталды. Үш айдың қорытындысына сәйкес аудан, ауыл, елді мекендерден ұрланған 302 малдың 139-ы заңды иелеріне қайтарылды. Оның 68-і қора-жайлардан, 42-сі жайылымдардан ұрланғандығы анықталған. Облыс полицейлері мал ұрлығына тосқауыл қою амалдарын қарастырып, алдын алу жұмыстарын күшейтуде. Бұл орайда Түркістан облысы полиция департаментінің басшысы, полиция генерал-майоры Мұрат Қабденов Ішкі істер министрлігінің «Мүлікті қорғау жөніндегі 2021-2023 жылдарға арналған бағдарламасы» аясында сараптамалар мен талдаулар жүргізіліп, нақты міндеттер белгіленгенін айтады. «Мал ұрлығы, әсіресе ауылдық жерлерде көп болатыны белгілі. Мемлекет басшысының бастамасымен Қылмыстық кодекске «Мал ұрлығы» туралы жеке бап енгізілген болатын. Соған сәйкес өзгенің күнкөрісіне айналған төрт түлік малын ұрлап, оңай олжаға дәніккен барымташыларға жаза күшейтілді. Қазіргі таңда облыста мал ұрлығы қылмыстарын әшкерелеуге криминалды полиция қызметкерлері, ал бұл қылмыс түрін болдырмауға учаскелік полиция инспекторлары бар күштерін салуда», дейді полиция генерал-майоры.
Жайылымда, жол жиегінде бақташысыз жүрген малдар жиі ұрланады. Бұл тұрғыдан малдарын қараусыз жіберген азаматтарға да әкімшілік шара қарастырылған. Жыл басынан бері облыстың елді мекендерінде ауыл шаруашылығы жануарларын асырау қағидаларын бұзып, жайылымдарда малдарын қараусыз қалдырған 1 743 тұлға Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 408-бабымен әкімшілік жауапкершілікке тартылған. «Мұндай құқық бұзушылықты болдырмас үшін учаскелік полиция инспекторлары тұрғындарға түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, жоғарыда аталған бағдарламаға сәйкес мүдделі органдармен бірлесіп мал иесі, жергілікті атқарушы орган және бақташы арасында бүгінгі таңға дейін үш жақты 3 425 келісім жасалды», дейді полиция департаментінің басшысы.
Мал ұрлығының алдын алудың тағы бір жолы – ұрланған малдарды көлік құралдарымен тасымалдау ықтималдылығы жоғары және мал базарларға баратын тас жолдарды бақылап, қадағалау. Осы орайда патрульдік полицейлер ветеринария қызметімен бірге жұмыс атқарады. Соңғы 3 ай көлемінде өңірде жүргізілген профилактикалық іс-шаралар кезінде 1 756 көлік тоқтатылып, 4 060 мал басы тексерілген. Нәтижесінде, құжатсыз мал тасымалдаған 336 тұлғаға қатысты іс-құжаттар жинақталып, Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 406-бабына сәйкес әкімшілік шара көру үшін ветеринария бөліміне жолданыпты. Сонымен қатар бүгінгі таңда департамент басшысы Мұрат Қабденовтің нұсқауымен мал ұрлығы қылмыстарын болдырмау мақсатында «түнгі топ» құрылып, жұмыс істеуде. Тәжірибелі тәртіп сақшыларынан құрылған топ облыс көлемінде мал ұрлығына тосқауыл қоюмен айналысады.
Қылмыстың алдын алу іс-шараларының нәтижесінде облыс аумағында жыл басынан бергі көрсеткіштер бойынша былтырға қарағанда мал ұрлығы қылмысының тіркелімі 33,7 пайызға, яғни 92-ден 61-ге төмендеген. Ал мал ұрлығының ашылымы оның ішінде ауыр санаттағы мал ұрлығы 60,4-тен 73,7-ге, орта санаттағы мал ұрлығының ашылымы 34,8-ден 46,2-ге жоғарылаған. Сондай-ақ наурызда өңірде «Мал ұрысы» жедел-профилактикалық іс-шарасы өткізілген болатын. Аталған іс-шара кезінде түркістандық полицейлермен 18 дерек жоғалған малдар табылып, иелеріне қайтарылды. Төрт қылмыстық топ құрықталып, мал ұрлығының 9 жайты ашылған. «Мал баққанға бітеді дегендей, төрт түліктің қадір-қасиетін білетіндерге оның машақаты жақсы мәлім. Біреудің күнкөріс қылып отырған адал еңбекпен тапқан малына заңсыз қол салып, дайын асқа тік қасық болған ұрылар да баршылық. «Сақтықта қорлық жоқ» демекші, мал ұрлығын болдырмау үшін, жайылымға қараусыз жібермеген аса маңызды. Сондай-ақ әрбір мал басының сырғалап-таңбаланғаны жөн, өйткені бұл мал ұрлығы орын алған жағдайда, қылмыстың ашылуына, ұрланған малдың заңды иесіне қайтарылуына көп септігін тигізеді. Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев бұл қылмыс түрін жоюға аса мән бергендіктен мал ұрлығымен айналысқандарға ауыр жаза қолданылады. Бұдан бөлек ендігі жерде мал ұрлағандар мен малынан айырылғандар бұрынғыша өзара ымыраға келе алмайды. Оған қатаң тыйым салынған. Кім болса да заң алдында жауап береді», дейді полиция генерал-майоры М. Қабденов.
Айта кетелік, мал ұрлығы қылмысын ашу мен алдын алу, ескерту мен ауыл шаруашылығы малдарын бірдейлендіру мақсатында жуырда Мақтаарал ауданының полицейлері кеңейтілген кеңес ұйымдастырды. Жалпы, облыс полицейлері мал ұрлығының көбеюіне себеп – тұрғындардың салғырттығы мен қараусыз қалдыруы екендігін де айтуда.
