Елімізде талай жас өскін хакім тағылымын жадына тоқып, оның шығармаларында кездесетін өмірлік қағидаттарды ілім ретінде игеруде. Елімізде көптеген мектеп Абай атымен аталады. Бұл да елдің ертеңі болатын ұландарға жоғары жауапкершілік жүктейтіні анық. Десе де, бір жағынан ұлы тұлғаны ұлықтап жатсақ, екінші жағынан ұмытып бара жатқандаймыз. Бұл орайда, көзден таса, көңілден ұмыт қалып отырған күрделі мәселе де бар. Талай жылдан бері көпшілікті толғандырған түйткілдің түйіні әлі тарқамай келеді.
Жаңа ғасырда еліміз жаңаша бетбұрыстарға барып жатқан кезеңде, білім саласы да айтарлықтай дамып отырған уақытта Шу қаласындағы Абай атындағы орта мектептің жағдайы тым мүшкіл болып тұр. Талай жылдан бері еш көңіл бөлінбеген білім ошағының бүгінгі жағдайы аянышты күйде. Басқа-басқа, білім ошағының басынан бағы тайғандай күй кешуі, хакім атындағы мектептің аянышты күйге түсуі ешкімді де бейжай қалдырмасы анық. Аз-кем мектеп тарихына тоқталсақ, бұл нысан 1929 жылы салынған. Білім ошағының тоқсан жылдығы өткен соң әйтеуір әупірімдеп жүріп біраз жөндеу жұмыстары жүргізілгені болмаса, мектепке осы уақытқа дейін ешқандай көңіл бөлінбеген. Қазіргі уақытта нысан құлаудың аз-ақ алдында тұр. Ішінің де, сыртының да бұл күнде тоз-тозы шыққан. Басқа барар жер жоқ болған соң, қазіргі кезде балалар да қауіпті нысанда білім алуға мәжбүр.
«2019 жылы мектептің тоқсан жылдығын өткіздік. Сол уақытқа дейін мұнда ешқандай жөндеу жұмыстары жүргізілмеген. Бүгінде мектепте 702 оқушы оқиды. 59 мұғалім еңбек етеді. 31 сынып бар. Бірақ өздеріңіз көріп тұрғандай, жағдайы нашар. Барлық мектепте бар спорт залы бізде жоқ. Бірақ білім сапасы өте жақсы деп айта аламын. Биыл мектепті 3 үміткер «Алтын белгіге» бітірді. Оқушылардың талпынысы көңіл қуантады. Енді бізге жаңа ғимарат керек. Осы мәселеге жоғарыда отырған азаматтар назар аударып, оңынан шешіп берсе екен дейміз. Аудан әкімдері де келіп, көріп кетеді. Біз басшылардан жақсы нәтиже күтеміз», дейді Абай атындағы орта мектептің директоры Унас Халықова.
Жалпы, бұл мектептің білім сапасының жоғары екені жиі айтылады. Тіпті, жергілікті ата-аналар да балаларын осы білім ошағына беруге талпынады екен. Талай оқушы республикалық, облыстық пән олимпиадаларында жүлдегер атанып жүр. Сондай-ақ спортта да балалардың жеткен жетістіктері аз емес.
Негізінен аталған білім ошағы әуелі 460 балаға арнап салынған. Басында бұл Қазақстан темір жолына қарасты №307 мектеп болған. Кейіннен әр жылдары №32, №37 мектеп болып аталған. Ал тоқсаныншы жылдардың соңында Абай Құнанбайұлының есімі берілген. Бірақ сол білім ошағының бұл күнде атына заты сай болмай тұр. Шынын айтқанда, салынғанына бір ғасырға жуықтаған, жөнді жөндеу көрмеген мектептің жағдайына жергілікті ата-аналар да алаңдаулы екен. Беті аулақ, бірақ бәрінде балаларды ескі ғимарат қай күні басып қалады деген қауіп басым. Оның үстіне, мектептің жылу жүйесі де дұрыс жұмыс істемейді. Мектеп басшылығы жоқтан бар жасап, балалардың денсаулығы үшін иілгіш түтікке ыстық су жіберіп, сол арқылы нысанды «жылытып» күн көруде. Оны терезеден сыртқа асып қойған. Кезек-кезек түтіктегі суық суды ағызып, орнына ыстық су құйып әуреге түсіп жүрген ел. Ал бастауыш сыныптың оқушылары кеңес кезінен қалған, тақталардан жасалған парталарда отырып оқуға мәжбүр. Одан басқа мүмкіндік те жоқ. Бұдан бөлек, бұл күнде бала саны да артқан. Өзі шағын, өзі ескі ғимаратта таласып-тармасып күн көруде.
«Менің қызым осы мектепте биыл 11-сыныпта оқиды. Мектептің берген білімі жақсы. Бірақ материалдық базасы өте нашар. Оқушылар 5-сыныптан бастап 10-сыныпқа дейін бір корпуста оқиды. Ал қыста суық. Жылу жүйесі дұрыс орнатылмаған. Бастауыш сыныпта оқитын балаларға тіпті обал. Бөлмелері тар, парталары ескі әрі төмен. Бірақ амал жоқ оқушылар осындай күйде білім алуда. Балалардың болашағы үшін билік басында жүрген азаматтар заман талабына сай бір мектеп салып берсе екен дейміз», дейді ата-ана Нағима Бектиярова.
Сонымен қатар шулық ата-аналар өрт мәселесіне де алаңдайтынын жеткізді. Оның себебі, балаларды тамақпен қамту үшін мектепке электр қуаты жоғары пештер қойылған. Сондай-ақ мектепте интерактивті тақталар жұмыс істейді. Ал екеуі қосылғанда, тозығы жеткен электр сымдары бір-біріне шағылысып, өрт шығу қаупі күшейеді екен. Яғни әбден тозығы жеткен мектептің электр сымдары жоғары электр қысымына шыдас бермейді.
Хакім Абайдың аты берілген мектептің бүгінгі жай-күйі осындай. Қазіргі кезде Шу ауданында ұлы ақынның атында екі мектеп бар. Оның бірі Абай ауылындағы Абай атындағы мектеп болса, екіншісі Шу қаласындағы Абай атындағы осы мектеп. Бірақ Шу қаласына арнайы барып, аталған білім ошағының жайымен танысқанымызда, мәселенің өте күрделі екеніне көз жеткіздік. Тұрғындардың айтуынша, мектепте әжетхана мәселесі шешілмей тұрғанда Шу ауданының сол кездегі әкімі Қайрат Досаев бұл мәселені шешіп беріпті. Бірақ мектеп ішінен әжетхана салынғанымен, оның іші мұздай. Одан кейін, бұл білім ошағының мәселесі қанша көтерілсе де, ешкімнің назарына ілінбеген. Жуырда ауданның қазіргі әкімі Сәкен Арубаев аталған мектепке арнайы келіп, жай-күйімен танысып кетіпті. Әкім бұл мәселені тиісті орындарға жеткізетінін де айтқан. Жалпы, Шу қаласының тұрғындары әбден тозығы жеткен ғимараттың орнына жаңа мектеп салынса дейді. Хакім Абайдың атына берілген бұл мектептің аянышты халі көпшіліктің арқасына да аяздай батуда. Білім ошағының бергі жағын сырлап, әрлеп қойғанымен, жалпы, тозығы жеткен нысан екені көрініп тұр. Әрі-беріден соң бұл апатты жағдайда тұрған нысан. Себебі, салынғанына бір ғасырға жуықтаған нысанда қауіпсіздік туралы айтудың өзі қиын. Хакім Абайдың өзі айтқан «Ішім өлген, сыртым сау», дегенін еске салып тұрғандай...
Жамбыл облысы,
Шу ауданы
