Референдум-2022 • 27 Мамыр, 2022

Бетбұрысқа бастар белес

608 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Елдің тыныс-тіршілігіне де, қоғам тынысына да өзгеріс әкелетін республикалық референдум өтетін күн жақындаған сайын Конституцияға енгізілгелі отырған өзгерістің маңызы арта түсті. Осыған орай айтылып жатқан сан алуан пікір тоғы­сын­да шек жоқ. Ата Заңдағы өзгерістер мен толық­ты­ру­лар Қа­зақстан халқы Ассамблеясының Атырау өңірлік кеңесінде де талқыланды.

Бетбұрысқа бастар белес

Әрине, ел келешегін ойлаған әр адам мемлекеттің қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық және рухани өмірінде өзгеріс те, жаңғыру да болғанын қалайды. Мәселен, Ассамблея мүшелері әсіресе рухани жаңғыруға байланысты нендей міндетті, қандай басымдықты іске асыруды көз­деп отыр?

– Жақында Ассамблеяның ХХХІ сессиясы өтті. Онда саяси­ жүйе­ні реформалаудағы Ассамб­лея­ның орны мен рөлі ай­қын­далған еді. Ел Конститу­ция­сына өзгерістер ұсынылған бү­кілхалықтық референдум қо­­­­ры­­­тындысы жаңа тарихи ке­зең­нің бастауы болғалы отыр. Сондықтан Ассамблеяның өңір­лік кеңесінің мүшелері алдын­да мынадай үш басымдық тұр. Біріншіден, еліміздегі саяси ре­формаларды жүзеге асыруда Ас­самблея­ның рөлін күшей­ту­ге атса­лысу қажет. Өйтке­ні саяси ре­формалар аясында би­­ліктің заң шығару тарма­ғы­ның қалыптасуына өзгеріс­тер енгізіледі. Бұдан былай Ас­сам­блея мүшелері тек Мәжі­ліс­­тің ғана емес, Сенаттың да депутаттығына сайланады. Екін­ші­ден, ақпараттық жұмысты жан­дандырып, Ассамблеяның қоғамдық әлеуетінің белсен­ді­лі­гін арттыруға ден қою керек. Ассамблеяның әр мүшесі Жаңа Қазақстанның асыл мұраттары мен құндылықтарының бел­сен­ді насихаттаушысы әрі дәріп­теу­шісі болуға тиіс. Үшіншіден, құқық қорғау жұмыстары күшей­ті­леді, – деді өңір басшысы Серік Шәпкенов.

«Былина» орыс этномәдени бірлестігінің төрағасы Андрей Короблевтің пікірінше, Жаңа Қа­зақстанда мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеруге баса назар аударылуы қажет. Өйткені тіл мәр­тебесі – ел мәртебесі.

– Жаңа бетбұрысқа бастайтын белестің алдында тұрмыз. Сол себептен, Жаңа Қазақстанда біз мемлекеттік тілді оқыту үшін қызығушылықты арттыратын жұмыстың кеңінен жүргізілгенін қалаймыз. Мемлекеттік тілдің тағ­дыры – еліміздің тағдыры. Сондықтан баршаңызды қазақ тілі­нің мәртебесін көтеруге, оны жетік меңгеруге шақырамын, – деп пікір білдірді Андрей Короблев.

Облыс әкімі Серік Шәп­ке­новтің айтуынша, қазір Аты­рау облысында 80-нен астам этнос­тың өкілдері тұрады. Солардың басын біріктірген 19 этномәдени бірлестік жұмыс істейді.

– Біз Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «За­ман қаншалықты күрделі болса да, біз бағдарымыздан айнымаймыз. Өткеннен тағылым алып, келешекке сеніммен қадам басамыз. Осы жолда жұртымызға, ең алдымен, ауызбіршілік керек. Ақыл мен сабыр, парасат пен ұстамдылық қажет. Біз әр шешімді мұқият саралап, әр істі байыппен жасауға тиіспіз. Отан­шылдық рухы жоғары ел – көз­деген мақсатына қалай да жетеді» деген пікірін жадымызда ұстағанымыз жөн. Өйт­кені еліміз тек береке мен бір­ліктің, ынтымақ пен қа­жыр­лы еңбектің нәтижесінде алға басады. Алдағы міндетіміз – әлеуметтік-экономикалық жағ­дайы жақсарған Жаңа Қазақ­стан құру. Бұған бірлік пен ынты­мақтың нәтижесінде қол жет­кіземіз. Демек, еліміздегі тұрақ­тыл­ық пен келісімді, ырысты ын­тымақты бағалай білейік, – дейді Серік Шәпкенов.

Өңірде мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту мақ­са­тында атқарылып жатқан іс-шара­лар аз емес. Мәселен, об­лыстық мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы жанынан «Тіл» әдістемелік орта­лы­ғы ашылған. Мұнда биылғы сәуір айынан бері қазақ тіліне қызығушылық білдірген өзге ұлт өкілдері оқытылып жатыр. Қазір Достық үйінде 12, «Аты­рау Жарық» акционерлік қоға­мында 28 өзге ұлттың өкілі қазақ тілін меңгеруге ден қойған. Енді «Атырау жылу-электр орта­лы­ғы» АҚ-да дәл осындай оқу тобы ашылатыны жоспарланып отыр.

Индер ауданындағы Өрлік, Көктоғай ауылдарының тұр­ғын­­дарымен кездескен Мәжіліс депутаты Нұрлыбек Ожаев­тың пікіріне сүйенсек, бұл рефор­ма­ның нәтижесінде биліктің бар­лық тармағы арасында ана­ғұрлым оңтайлы тепе-тең­дік­ қа­лыптасады. Нақтылай айт­қанда, Президенттің өкілет­ті­гі кезең-кезеңмен қысқарту про­це­сі басталмақ. Сондай-ақ облыс­тар, республикалық ма­ңызы бар қалалар әкім­дерінің канди­дат­тарын келісу мәсе­ле­сі­нің жаңа тетігі белгіленеді.

– Парламент Мәжілісінің рөлі биліктің заң шығарушы тар­мағы ретіндегі ықпалы елеу­лі түрде күшейе түседі. Мұн­да аралас пропорционалды-ма­жо­ритарлық сайлау жүйесін енгі­зу өте ма­ңыз­ды болып отыр. Бұл шара заң шығарушы органдардың институционалдық заңдылығын күшейтеді. Бұл бастамалар елі­міз­де жаңа саяси мәдениетті қа­лыптастыруға кешенді ықпал етіп, билік пен азаматтар ара­сын­дағы сенімді нығайтады. Осылайша, орталықта да, жер­гі­лікті атқарушы билікте де шешім қабылдау процесінде аза­маттық белсенділік ынталандырылады. Құқық қорғау саласы айтарлықтай күшейтіледі. Конституцияға Адам құқықтары жөніндегі уәкіл туралы дербес бап енгізіледі. Тұтастай алғанда, мемлекеттік басқару моделі ғана емес, сонымен бірге мемлекеттік және әлеуметтік даму парадигмасы өзгеретін болады, – дейді Мәжіліс депутаты Нұрлыбек Ожаев.

 

Атырау облысы