Бүгінде елімізде Балалар құқықтары жөніндегі уәкілдік барлық күш-жігерді интернаттық үлгідегі балалар үйлерінің санын азайтумен қатар балаларды патронаттық интеграцияланған отбасыларға және отбасылық үлгідегі балалар үйлеріне беруге бағыттап, әр баланың отбасында өмір сүру және тәрбие алу құқықтарына мән беруде. Бұл бағытта «Қазақстанның SOS балалар ауылдары», «Жанұя» мамандандырылған кешені сияқты орталықтар жұмысының маңызын атап өтуге болады.
Балалардың қоғаммен ықпалдаса өмір сүруін толыққанды қамтамасыз етуге бағытталған орталықтарда білім, тәрбие жұмыстарымен қатар балалардың жазғы демалысы да тиімді үйлестірілген. Деректерге сүйенсек, биыл жазғы лагерьлерге аз қамтылған отбасы балаларының – 61, ерекше қажеттілігі бар балалардың – 64, девиантты тәрбиедегі балалардың 82 пайызы қамтылған.
Маусым айының 1-інен бастап қала оқушылары жазғы лагерьлерде көңілді демалысын өткізуде. Қалалық Білім басқармасының дерегі бойынша, биыл 100 мыңнан аса бала лагерьлерде демалу мүмкіндігіне ие. Әлеуметтік тұрмысы төмен, көпбалалы отбасылардың балалары, ерекше білім алуды қажет ететін және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған 3 мыңнан аса оқушы қала сыртындағы жазғы лагерьлерде тегін демалады. Осы орайда балалардың жазғы демалысын ұйымдастырудың және де ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға арналған психофизикалық техникалық спецификация күшіне енген.
Жазғы демалысын «Жанұя» мамандандырылған кешені тәрбиеленушілері мектеп жанындағы «Күншуақ» жазғы лагерінен бастады. Ал 12-22 маусым аралығында 73 тәрбиеленуші «Спутник» демалыс орнында демалып қайтса, 1-25 шілде аралығында 88 тәрбиеленуші Алматы облысындағы «Өрнек» лагерінде қызықты демалыс күндерін өткізеді. Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Гүлнәр Байдаулетова «Балалардың жазғы демалысы тәрбие үйінің қабырғасында ғана емес, қала маңындағы лагерьлерде де өткізуге жағдай жасалған. Тәрбиеленушілер баратын лагерьлер тамаша табиғат аясында орналасқан. Ал қызықты әрі ерекше тартымды бағдарламалар балалардың демалысын көңілді өткізуге мүмкіндік береді», дейді.
«Жанұя» мамандандырылған орталығында балалар күзгі, қыс мезгілдеріндегі демалыстарында оқу-тәрбие жоспарында қарастырылған кестеге сәйкес қаланың көрікті жерлерін аралап, танымдық экскурсияларға қатысады. Бүгінде орталықта асыраушысынан, ата-анасынан айырылған дайындық сыныбынан бастап 9-сыныпқа дейінгі балалар тәрбиеленуде. Ал 9-сыныпты бітірген балалар колледжерде оқуын жалғастыра алады. Бүгінде орталықтың 20 тәрбиеленушісі колледжде білім алуда. Тәрбиеленушілер 18-ге толғаннан кейін әлеуметтік тұрғын үйлерге орналасып, оларға баспана кезегіне тұру мүмкіндігі де қарастырылған.
Ал SOS Балалар ауылындағы жазғы демалыс тәрбиеленушілер үшін күнделікті тартымды шаралармен жалғасын табуда. Отбасы құндылықтары бала үшін жайлы ортаны қалыптастырып, толыққанды азамат болып өсуіне ықпал ететіні сөзсіз. Бақытты балалық шақтың іргетасы да осы отбасында қалыптасады. Алайда бүгінде отбасыға, ата-ана мейіріміне зәру балалар тағдыры алаңдатады. «Отбасындағы үйлесімді қатынастар» тақырыбына арналған отбасылық тимбилдинг, жазғы демалысқа жоспарланған қызықты кештер, дөңгелек үстел, тренингтер мен көңілді демалыстар балалар ауылындағы дәстүрлі шараға айналған. Психологиялық жаттығулар, әртүрлі ойындар қарым-қатынасты жақсартумен қатар эмоциялық жағдайға оң әсерін беріп, отбасылық құндылықтарды бағалауға негізделген. Сонымен қатар тауға, ғажайып табиғат аясына серуендеу де балалар ауылы тәрбиеленушілері үшін ерекше көңіл күй сыйлайды. Балаларға арналған танымдық шаралар оқу жылына жоспарланған. Ал жаз мезгіліндегі көңілді демалыс олардың жаңа достар тауып, ерекше көңіл күйде болуына ықпал етеді.
Үздіксіз білім беру жүйесі балалар мен жасөспірімдердің толыққанды білім алуымен қатар, тәрбиесі мен саламатты өмір салтын ұстануына, оқу жылы барысында өзін көңілді, сергек ұстауына мүмкіндік беретін кешенді бағдарламаларды үйлестіруді басты назарда ұстап келеді. Осы орайда жазғы демалыс кезінде өрттен, судан сақтану, басқа да қауіптерлердің алдын алу да демалыс орындары, тәрбие мекемелері үшін басты назарда. Қауіпсіздікті күшейту мақсатында жазғы лагерьлерде тәулік бойы сенім телефоны, арнайы чаттардың жұмысы үйлестірілген. Сондай-ақ сауықтыру орталықтарында тамақтану мәселесіне санитарлық-эпидемиялық бақылауды қамтамасыз ету де басты назарда тұр. Балалар жарақатының алдын алу, құқық бұзушылықтарға жол бермеу де тиісті орындардан жауапкершілікті талап етеді. Балалардың күнделікті демалысы білім басқармасы тарапынан тұрақты зерделеніп отырады.
Биыл елімізде сауықтыру лагерьлері мен алаңдардың саны артып отыр. Еліміз бойынша 10 мыңнан аса қала маңындағы, шатырлы, спорттық және киіз үй лагерьлері, ата-аналар үшін электронды сайт жұмыс істейді. bala-demalys.kz порталынан сауықтыру лагерьлері туралы толыққанды ақпарат алуға болады. Жазғы демалыстың көңілді әрі қауіпсіз өтуі балалар үшін мереке сыйлап қоймай, бақытты балалық шағының есте қаларлық ерекше сәттеріне айналатыны сөзсіз.
АЛМАТЫ
