Волонтерлік – адамға риясыз қызмет ету

Ал қазақ халқының дүние­таны­мында «өзгеге риясыз қызмет ету» – асар сынды көне дәстүрмен қанға сіңген қасиет. Бүгінгі заманауи қоғам­да сабақтастықты үзіп алмай, асар дәс­түрі волонтерлік­пен жалғасын тапты. Қазақстан бұл дәстүрдің жаһандық сипат алуына да атсалысып келеді. Бұған дәлел ретінде мемлекетіміздің бас­тамасымен БҰҰ Бас Ассамб­леясы қарарының мәтініне «Волонтерлікті тұрақты даму саласындағы күн тәртібін іске асырудың қуатты және әмбебап құралы деп тану туралы» жаңа тармақ енгі­зілуін айта аламыз. Сонымен қатар Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың БҰҰ Бас Ассамблеясының 75-сессия­сында еріктілердің айрықша рөлінің белгісі ретінде волон­терлерді жұмыл­дыру­дың халықаралық жылын жариялау­ды ұсынуы да – бір айғақ. Ал Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі осы ұсынысты қолдау аясында 15-19 тамыз аралығында елі­мізде Орталық Азия волон­терлері форумын ұйымдастырды.

Айтулы іс-шараға Қыр­ғызстан, Тәжік­стан, Түрік­менстан, Әзербайжан, Ар­мения, Өзбекстан мен Түркия жас­тары келіп, еліміздің еріктілерді қолдаудағы бел­сенділігін жоғары бағалады. Киелі Түркі­стан мен Көкше төрі – Бурабайда бас қосқан еріктілер форумның алғашқы кезе­ңінде өзара тәжірибе алмасып, шебер­лік дәрістерін алды. Форумның екінші кезеңінде жас­тар елордада бас қосты.

Ел астанасы Нұр-Сұлтанда алғаш рет жүздескен жас еріктілерге пленарлық сессияда Парламент Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаев ерекше ықыласын білдіріп: «Волонтерлер қоғамда тәр­тіп­тің жаңа үлгісін қалып­тастыратын адамдар. Ол – жауапкершілік пен қам­қорлықтың үлгісі. Сіз­дер­дің жұмыстарыңыз жақ­сы­лық пен мейірімділікке деген сенімді күшейтеді. Қиын жағдайда көмек қолын созатын, жүрегі кең жан­дардың табылатынына сену адамға ерекше рух береді. Осындай құндылықтарды дәріптей отырып, сіздер бүкіл қоғамды өзгертесіздер. Сон­дықтан елдегі волонтерліктің деңгейі қо­ғам­ның кемелдену көрсеткіші деп ай­ту­­ға толық негіз бар», деді. Сондай-ақ Се­нат Спикері елде волонтерлікті қолдау стан­дартын енгізудің қажеттігін атап өтті.

«Сол кезеңде пандемияның бастал­ғаны белгілі. Сондықтан Қазақстан Прези­дентінің волонтерлікті қолдау жөнін­дегі бастамасы уақтылы және маңыз­ды шара болды. Шын мәнінде, ерікті­лер медицина қызметкерлерімен бірге коро­навируспен күрестің алдыңғы шебін­де жүрді. Волонтерлер көмекке мұқ­таж адамдарға қолдау көрсетіп, ауқым­ды жұмыс атқарды. Сол кезде батыл­дық танытып, қажырлы еңбек еткен барша еріктілерге тағы да алғыс білдіреміз», деді Мәулен Әшімбаев. Сонымен қатар Сенат Төрағасы бүгінгі қоғамда құндылықтар жүйесін және өзара көмек пен қолдау идеяларын барынша дәріптеу аса маңызды екенін атап өтті. Қазіргі таңда көптеген адам үшін еріктілер мен қамқор азаматтардың қолдауы үлкен мәнге ие.

Форумға арнайы Түркия­дан келген, «Хемпа» балалар қауымдастығының жетек­шісі Енес Ибраһиммен тілдес­кенімізде ол Қазақстанның бұл бастамасы Түркі әлемінде жалғасын тапса деген идеясын айтты.

«Мұндай форумдар жиі әрі ауқымды деңгейде жасалса деген тілегім бар. Жаһандық деңгейде қайырымды іспен айналысатын еріктілер­дің басы қосылса, нұр үстіне нұр болар еді. Сонымен қатар мұндай басқосулар волонтер түсінігінің кең таралуына тікелей ықпал етеді. Өйткені волонтер болу – адамдарға, қоғамға, әлемге пайдалы болу деген сөз», деді Енес Ибраһим.

Қазақ «оң қолыңның бергенін сол қолың білмесін» дейді. Жақсылығым жар­намасыз болсын деп қоғам­ға, айналасына үнсіз пайдасын тигізіп жүрген талай жандар бар. Соның бірі – А.Ахметқазы есімді кейіпкеріміз. Ол студент кезінде жалғызбасты зағип әйелмен ойда жоқта танысып, бос күндері көмекке баруды әдетке айналдырған. Ерікті деп ешбір жерге тіркелмесе де «мүмкіндігі шектеулі жанды көре тұра қол ұшын соз­бау адамдығыма сын болар еді», дейді А.Ахметқазы.

Мұндай «үнсіз» еріктілік туралы республикалық волонтерлер фронт-офисінің жоба жетекшісі, «Ұлттық волон­терлік желі» ЗТБ атқару­шы директоры Татьяна Миронюк: «Елімізде волонтерлік қозғалыс үнсіздікті ұнатады. Бірақ біз бұл мифпен күресеміз. Әрбір адам волонтерлікті білуі үшін ол туралы батыл, мақтанышпен айту керек. Сонда ғана осындай бастамалардың дамуына үлкен серпін бере аламыз. Негізі елімізде әрбір сегізін­ші қазақстандық қандай да бір волонтерлік қызметке қатыс­қан. Тек оларды арнайы ерікті деген атаумен атамайды», деді.

Орталық Азия форумына Түркиядан келген тағы бір волонтер Демир Гюркан еріктілердің «үн­сіз жақсылығына» қа­тыс­ты «береген қол алаған қол­дан жақсырақ» деп түрік мақалымен ойын білдірді.

«Жеке адам жасаған жақ­сылық, еріктілік үнсіз болуымен әдемі. Ал белгілі бір мекеме, арнайы қордың еріктілері жасаған істі көпшілікпен бөлісу керек. Өйткені халық бір-бірінің әрекетін қайталау арқылы волонтерлік түсінігі дамиды. Бүгінде БҰҰ жүйесінде Қазақстаннан 71 волонтер жұмыс істейді, оның 42-сі – әйелдер.

Форумның пленарлық сессиясында сөз алған Ақпарат және қоғам­дық даму министрі Асқар Омаров: «Қазақ­стандық 7 волонтер біздің министрлік пен БҰҰ Еріктілер бағдарламасы ара­сын­дағы серіктестік туралы келісім аясын­да Иордания, Кения, Түркия және Таи­ландтағы БҰҰ-ның түрлі құры­лым­дарында жемісті еңбек етіп жатыр. Қазақстандық еріктілер өздерінің кәсіби шеберлік­терін көрсетіп, БҰҰ тарапынан жоғары бағаланды. Біз осы бағыттағы жұмысты одан әрі жалғастырамыз. Орталық Азия форумының нәтижелері, соның ішінде Орталық Азия волонтерлер хабын құру да осы мақсатқа қызмет ететініне сенімдімін. Жалпы, волонтерлік қозғалыстың дамуына оң ықпал етпек», деді. Министрдің айтуынша, Birgemiz жалпыұлттық жобасы аясында 8 бағыт бойынша волонтерлік жүйе құрылып, өткен жылдың өзінде оған 70 мыңнан астам волонтер қатысқан.

Елімізде 2020 жылдың «Волонтер жылы» деп ерекше аталып өтуі еріктілер қозғалысының дамуына өз септігін тигізді. Оның дәлелі ретінде 680-нен астам еріктілер ұйымы мен топтардың құрылуын, волонтерлікті дамытудың 2023 жылға дейінгі жол картасы, Birgemiz республика­лық фронт-офисі мен 17 өңір­дегі офисінің жұмысын айту­ға болады. Бұдан бөлек 53 мыңға жуық еріктіні, мыңнан астам жобаны және 3 400-ден астам ұйымды біріктіретін qazvolunteer.kz ақпараттық платформасы да бұл бағыттың қарқынды дамуы­ның айқын дәлелі. Сонымен қатар елімізде арнайы тағайындалған «Халық алғысы» мемлекеттік медалі мен «Жыл волонтері» халық­аралық сыйлығы бар. 2020 жылдан бері бұл наградалармен 700-ге жуық волонтер марапатталған.

Ел арасында еріктілікпен кәсіби қызмет ретінде айналысып жүрген жас­тар да бар. Статистикаға сүйенсек, олардың саны 2022 жылдың бірінші жартыжылдығында 30 пайызға артқан. Бұл үрдіс «Еріктілікті кәсіпке айналдырып жібермей ме?» деген сұрақ та туындатары анық. Күдікке толы осы сұрағы­мызды еріктілерге де қойған едік. Өз ойын білдірген ерікті Самаған Тұрсынбаев: «Жақ­сылықпен айналысар жан­ның көздегені қаражат емес. Де­генмен волонтердің өз уақыты мен энергиясы үшін белгілі бір деңгейде қар­жы­лық қолдау алуы келесі жақ­сылыққа деген құштар­лы­ғын оятады», деп жа­уап қатты.

Пленарлық сессияда Сенат Төрағасы Мәулен Әшім­баев еріктілермен бірге жүзеге асырылатын кезекті жобаны да атап өтті. Сенат Төрағасының айтуынша, Нұр-Сұлтанда қыркүйек айында өтетін Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VII съезіне 500-ден аса волонтер жұмылдырылмақ.

«Съезге әлемнің 51 елінен 100-ден астам делег­ация қатысады. Бұл, еш­бір әсірелеусіз, ерекше және тарихи оқиға болмақ. Осын­дай ауқымды іс-шара­ны ұйымдастыру үшін біз 500-ден астам волонтерді жұмылдырып отырмыз. Олар бізге форумды өткізуге көмектеседі», деді Мәулен Әшімбаев.

Адамға риясыз қызмет ету арқылы өзін де, өзгені де бақытты еткен волонтерлер – қоғамдағы мейірімділіктің көрінісі. Мейірім сақшы­лары іспеттес жастар осылайша бір апталық форумда біліммен, тәжірибемен толығып, ең бастысы, өмір­дің мәнін көпшілік­ке ұғын­дыруға ұмтылады. Орта Азия еріктілерінің форумына жиналған жас­тар ендігі кезекте алқалы жиын эстафетамен жалғасын тауып, жыл сайын бас қосатын дәстүрге айналса деген тілекпен тарқасты.