Аталған мәселе бойынша Премьер-Министрдің орынбасары – Сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин баяндама жасады. Ведомство басшысының айтуынша, құжатта бірқатар мәселе қаралған. Мысалы, Еуразиялық экономикалық комиссияның лауазымды тұлғаларының еңбек шарттарының мерзімі өзгертіледі. Мүше мемлекеттің комиссияға жұмыс істеуге ниет білдірген кандидаттарды ұлттық іріктеуді жүргізу мүмкіндігі қарастырылады. Қызметкерлерді қабылдау мерзімі шектелмеген уақыттан 5 жылдық келісімшартқа ауыстырылмақ.
«Комиссияның лауазымды адамдарымен жасалатын еңбек шарттарының мерзімін 4 жылдан бастап комиссия алқасының жұмыс мерзімінен аспайтын мерзімге өзгерту ескерілген. Қазіргі таңда комиссияның лауазымды қызметкерлерінің жұмыс кезеңі комиссия алқасының кезекті құрамының жұмыс кезеңіне байланыстырылмаған.
Бұл жағдай 4 жылдық келісімшарт мерзімінің аяқталуына орай директор немесе директордың орынбасарлары комиссия алқасының жаңа мүшесінің алдына қойған міндеттерін орындауға үлгермеген кезде комиссияның жұмысында қиындықтар туғызады. Бұл ретте жаңа лауазымды тұлғаларды тағайындау, сондай-ақ бұрын жүргізілген жұмысқа толыққанды тарту белгілі бір уақыт алады. Осы норма комиссия алқасының жаңа құрамының келуімен комиссияның лауазымдық деңгейін бір мезгілде жаңартуға мүмкіндік береді», деді С.Жұманғарин.
Сондай-ақ лауазымдарға орналасуға конкурс өткізу кезінде комиссияның ұлттық іріктеу нәтижелерін есепке алу көзделген. Қазіргі таңда комиссия департаменттері біліктілік талаптарына сәйкес келуге тиісті конкурстық негізде қызметкерлерден жасақталады. Бұл норма комиссияның тиісті біліктілік талаптарын, Одаққа мүше мемлекеттерде өткізілетін ұлттық біліктілік іріктеуінің нәтижелерін ескеруге бағытталған. Ұлттық іріктеу комиссиясында Қазақстан азаматтарын іріктеуді регламенттеуге мүмкіндік береді.
«Аттестаттау нәтижелерін ескеріп, Алқаның жетекшілік ететін мүшесінің ұсынысымен оларды ұзарту мүмкіндігімен комиссия қызметкерлерінің мерзімсіз еңбек шарттары 5 жылдық шарттарға ауыстырылады. Бүгінгі таңда Комиссия қызметкерлерінің еңбек шарттарында комиссиядағы еңбек қызметінің келісімшартын аяқтаудың қандай да бір мерзімдері көзделмеген. Осы норманы іске асыру комиссияның кадрлық құрамын жаңартуға, оның ішінде Қазақстанның өкілдігін күшейтуге, сондай-ақ Қазақстан өкілдерін Комиссияда ротациялауды жүргізуге мүмкіндік береді», деді С.Жұманғарин.
Бұдан бөлек, ұсынылып отырған өзгерістер Хаттама күшіне енгенге дейін жасалған еңбек шарттарында көрсетілген мерзімдер өткенге дейін комиссияның лауазымды тұлғаларының өздеріне жүктелген міндеттерді орындауын жалғастыруға бағытталған. Комиссия қызметкерлерін мерзімді келісімшарттарға ауыстыру жөніндегі іс-шаралар Хаттамада көзделген өзгерістер күшіне енген күннен бастап 6 ай ішінде жүзеге асырылады. Сондай-ақ комиссия қызметкерлерінің осы түзетулер күшіне енгенге дейін жасалған келісімшарттары конкурс өткізілместен қайта жасалады.
«Хаттама Еуразиялық экономикалық комиссияның кадрлық құрамын қалыптастыру тетігін нақтылауды көздейді. Қабылданған заң комиссия қызметкерлерінің еңбек шарттарының талаптарын жақсартуға мүмкіндік береді деп сенеміз», деді М.Әшімбаев.
Палата отырысында сенаторлар Премьер-Министрге депутаттық сауалдарын да жолдады. Асқар Шәкіров бастаған депутаттар тобы өрт сөндіру қызметтерінің жұмысына қатысты Қостанай, Қарағанды, Шығыс Қазақстан және басқа да облыстарда болған өрт кезінде қайғылы жағдайға әкеп соққан проблемаларды атап өтті.
Осы орайда әскерилендірілген авариялық-құтқару қызметін мемлекеттік меншікке қайтаруды ұсынды. Өрт сөндірушілер тілсіз жауға өткен ғасырдың 60-70-жылдары шығарылған арнайы техникалармен қарсы тұрған. Сонымен қатар депутаттар елдегі қауіпті өндірістік объектілердегі авариялардың алдын алу және оларды жою жөніндегі жалғыз мемлекеттік қызмет 2018 жылы жекеменшікке өткенін, оның баланстық құнынан екі есе төмен сомаға жекешелендірілгенін еске салды.
«Осы мәселе бойынша біздің комитеттің сенаторлары аталған кәсіпорынды жекешелендірудің заңдылығын оның теңгерімдік құнынан екі есе арзан сомаға тексеру өтінішімен, сондай-ақ мемлекеттік қатысуды енгізе отырып және «азаматтық қорғау туралы» бейінді заңды жетілдіре отырып, кәсіпорынның портфелін әртараптандыруды ұсынған бес депутаттық сауал жолдады. Өкінішке қарай, осы кәсіпорынды жекешелендірген мемлекет мамандандырылған қызметтен айырылды», делінген депутаттық сауал мәтінінде.
Рысқали Әбдікеров суармалы жерлердің тиімділігін арттыру қажеттігіне тоқталып, суармалы егіншілік саласының қызметкерлері үшін мемлекеттік қолдау шараларын күшейтуді ұсынды. Сенатор айтқан ақпарат бойынша 1990-жылдары әлемде баламасы жоқ Қаныш Сәтбаев атындағы канал аумағындағы суармалы егістік алқабы 80 мың гектар болса, қазіргі уақытта тек 13 мың гектар қалған. Осылайша, қолда бар мүмкіндіктің тек 10 пайызы ғана пайдаланылады. Депутат мұның барлығы еліміздің басқа өңіріндегі суармалы егіншілікте су тапшылығы аясында болып жатқанына таңданыс білдірді.
Ләззат Қалтаева мүгедектігі бар адамдарға электрондық қызметтердің қолжетімсіздігіне назар аударды. Оның айтуынша, төтенше жағдай кезінде қазақстандықтардың бұл тобы ақпаратқа қол жеткізе алмаумен қоса әлеуметтік көмек пен қызметтерді, оның ішінде өнімдер мен дәрі-дәрмектерді жеткізуге онлайн тапсырыс бере алмады.
«Мүгедек адамдарды ақпаратпен, цифрлық ресурстармен және сервистермен қамтамасыз ету жөніндегі қолданыстағы стандарттарды қайта қарау қажеттігі пісіп-жетілді. Күн тәртібінде тұрғанына көп уақыт болса да «Баспа ақпаратында жарияланған шығармаларды соқыр және көру қабілеті бұзылған немесе басқа да мүмкіндіктері шектеулі адамдарға қабылдауды жеңілдету туралы» Марракеш келісіміне қол қойылған жоқ. Мәдени, білім беру және ғылыми ресурстарға қол жеткізуге мүмкіндік беретін осы шартқа қол қою, сондай-ақ аудиодескрипцияны енгізу – көру қабілеті бұзылған қазақстандық тұлғалардың көптен бергі сұранысы болып отыр», деп атап өтті сенатор.
Талғат Мұсабаев мемлекеттік автоматтандырылған шұғыл шақыру жөніндегі ақпарат жүйесінде кездесетін апаттар кезіндегі проблемаларды көтерді. Сенатордың айтуынша, апат кезінде аталған жүйе автокөліктің координаттарын автоматты түрде анықтап, қажетті шараларды қабылдау үшін төтенше жағдай туралы жедел қызметтерге хабарлама жібереді.
Сұлтан Дүйсембинов автомобиль жолдарын жөндеу сапасының төмендігін және жол жөндеу жұмыстарын атқару кезінде жекелеген бас мердігер компаниялардың жауапсыздығын сынға алды. Оның айтуынша, күрделі жөндеу жұмыстары 2-3 жылға кешігіп қалды, тиісті деңгейде жүргізілмеді және техника негізінен бос тұр.
Сенатор мердігер компаниялардың өз міндеттемесін уақтылы және сапасыз жасауы, білікті мамандар мен қажетті техниканың жетіспеушілігі, конкурстардың өткізілуін қадағалау мен бақылаудың болмауы, сондай-ақ конкурста жеңіп шыққан мердігерлердің міндеттемесі қосалқы мердігерге берілгені осыған себеп болды деп санайды. Бұл кейіннен жауапты адамдарды іздеуді қиындатады.
«Жол жөндеу жұмыстарының уақытында жүргізілмеуі, жолдардың пайдалануға берілген бөлігінде жол жиектерінің жасалмауы және де пайдаланудағы жолдардың төмен сапасы жол-көлік оқиғасы көрсеткіштерінің жыл сайын өсуіне тікелей себепкер болып отыр. Мысалы, Жетісу облысы полиция департаментінің мәліметі бойынша республикалық маңызы бар тас жолдарда 2020 жылы 144 жол-көлік оқиғасы болған. Соның салдарынан 48 адамның өмірі қиылып, 223 жолаушы зардап шеккен. 2021 жылғы жол-көлік оқиғасы – 186, қайтыс болғандар – 76, зардап шеккендер – 368. 2022 жылдың 7 айында 105 жол-көлік оқиғасында 45 адам қайтыс болды, 157 адам зардап шекті», деді сенатор С.Дүйсембинов.
