Жақсылық Мағзымұлы туралы бір үзік сыр
Жақсылық Мағзымұлының есімі, «Өнері бар ел сұлу, аққуы бар көл сұлу» делінгендей, Жаңаарқа топырағында қанаттанған бұл азаматтың өмір жолы жақсылықтар мен ізгіліктерге толы екенін, өсіп-өнген ортасына бойындағы дарыны мен қабілетін барынша төгіп қана қоймай, өңір өркениетін өрлетудің нағыз үлгісі деуімізге болады. Ән мен күйдің Арқадағы дәстүрін жаңаша жаңғыртып, жалғастырушы тұрғысындағы еңбегі бүгінде замандастары арасында әрдайым зор ілтипатпен айтылады. Тағдыр осындай халықтық асыл қазына үшін арман-мұратын ту еткен Жақсылық Мағзымұлы сынды тұрғыласыммен табыстырғанына ризалығым шексіз. Ол туралы өнер майталмандары Қайрат Байбосынов, Қорабай Есенов, Бекболат Тілеухан, Серік Оспанов, Ғалым Мұхамедин, Мағжан Садыханов, Абылай Шуланбаев өз пікірлерін білдірген болатын.
Жақсылықпен алғашқы танысуым өткен ғасырдың 70-ші жылдарының басы болатын. Сол шақта Жезқазған облысында жастар арасындағы сан-салалы қызметтермен бірге, ел ішінде өнер мен мәдениетті дамытуға ерекше көңіл бөлінген-ді. Міне, осынау шараларды атқару кезінде ол көзге оқшау түсіп, жанына сүйікті іске белсене араласа бізге үлкен ақылшы әрі көмекші болды. Бұдан кейін Жаңаарқа аудандық партия комитетінің бірінші хатшылығына тағайындалғанымда ниет-мүддеміз одан сайын жақын тоғысып, аудан мәдени өмірін қоян-қолтықтаса түрлендіріп, түлетуге ұмтылдық. Менің өтінішім бойынша жезтаңдай әншілер Игілік Омаров пен Көлмағанбет Нұрмағамбетовты бастап басқа да ауылдарды аралатуға құлшынып тұратын.
«Ел іші – өнер кеніші» дегендей, Балмағамбеттің Байжұманы, Төлепбергеннің Нұрғазысы, Бейсектің Шабалы, Омардың Игілігі, Сайдалы Сары Тоқа, Тілеуханның Мұхаметжаны сияқты үлгілі әншілер мен күйшілер жаңа ұрпақ өнерін өрге жүздіруге бас-көз болған Жақсылықтың арқасында ата-баба үрдісі аса жарқырап сала бергені қалайша ұмытылсын. Жүрегінің оты жанған, талабы қайралған, еліміз мақтанышына айналған жоғарыда аталған саңлақтардай жан сарайын ашқан, шабыттарына шабыт қосқан дүлдүлдер аз болмады. Олардың бәрі де Жақсылық ағаларының ұстаздық та, ұйытқылық та іс-қызметін ұмытқан емес.
Мектепте мұғалім, мәдениет үйінің директоры, мәдениет бөлімінің меңгерушісі тәрізді негізгі қызметтерін атқара жүріп – «Жас әуен», «Сарыарқа», «Жаңаарқа», «Арқа сазы» ән-би және ұлт аспаптары ансамбльдерін ұйымдастырушысы болды. Күйші демекші, Ж.Мағзымұлының орындауындағы күйлер Қазақ радиосының алтын қорына жазылып алынған. Сондай-ақ, өзі шығарған «Қуаныш», «Жұбаныш» күйлері мен «Ақтау», «Жаңаарқа» әндері көпшілікке белгілі.
«Сегіз қырлы, бір сырлы» дегендей, замандасымыз жергілікті өнер тарихын зерттеуде де қабілетін таныта білді. Өңір рухани құндылықтарын жаңғыртушы, сақтаушы, насихаттаушы ретіндегі бұған дейін белгісіз болып келген әндер мен күйлер, өнер иелері туралы «Жаңаарқа әншілері» атты кітабы – мәдениет саласында көп жылдар бойғы тынымсыз еңбегі мен жемісінің нәтижесі. Бұл көлемді де мазмұнды еңбекте туған аймағынан шыққан бұрынғы және кейінгі толқын өнерпаздар жұртшылыққа таныстырылып, табыстыру арқылы жаңа буынды өнерді қастерлеп, ардақтай білуге тәрбиелейді. Сонымен бірге, онда әр кезеңде өнерге өз үлесін қосқан таланттардың бәрі қамтылғандықтан оның тарихи-танымдық құндылығы да маңызды.
Бүгін өмірдің тағы бір асқаралы белесіне көтеріліп, 70 жасқа толып отырған Жақсылық Мағзымұлының қысқаша шолғандағы еңбек жолы осындай. КСРО мәдениет қызметінің үздігі, Қазақстан Республикасының «Мәдениет қайраткері», күйші-сазгер тұрғыласыма жаңаарқалықтар атынан зор денсаулық, балалары мен немерелеріне бақытты тұрмыс тілеймін. Бұл күнде Астанада тұрғанымен қолы қалт еткенде туған ортасы өнерпаздарымен табысып отырады, көргені мен түйгені көп Жақсылық ағаларын олар да сағына күтеді. Өнер деген әсем әлемде тербеліп, өзгелерді де сонда тербетуші жанға бұдан асқан қуаныш жоқтығын білеміз.
Мұхамбетқасым Шәкенов.
Жақсылық Мағзымұлының есімі, «Өнері бар ел сұлу, аққуы бар көл сұлу» делінгендей, Жаңаарқа топырағында қанаттанған бұл азаматтың өмір жолы жақсылықтар мен ізгіліктерге толы екенін, өсіп-өнген ортасына бойындағы дарыны мен қабілетін барынша төгіп қана қоймай, өңір өркениетін өрлетудің нағыз үлгісі деуімізге болады. Ән мен күйдің Арқадағы дәстүрін жаңаша жаңғыртып, жалғастырушы тұрғысындағы еңбегі бүгінде замандастары арасында әрдайым зор ілтипатпен айтылады. Тағдыр осындай халықтық асыл қазына үшін арман-мұратын ту еткен Жақсылық Мағзымұлы сынды тұрғыласыммен табыстырғанына ризалығым шексіз. Ол туралы өнер майталмандары Қайрат Байбосынов, Қорабай Есенов, Бекболат Тілеухан, Серік Оспанов, Ғалым Мұхамедин, Мағжан Садыханов, Абылай Шуланбаев өз пікірлерін білдірген болатын.
Жақсылықпен алғашқы танысуым өткен ғасырдың 70-ші жылдарының басы болатын. Сол шақта Жезқазған облысында жастар арасындағы сан-салалы қызметтермен бірге, ел ішінде өнер мен мәдениетті дамытуға ерекше көңіл бөлінген-ді. Міне, осынау шараларды атқару кезінде ол көзге оқшау түсіп, жанына сүйікті іске белсене араласа бізге үлкен ақылшы әрі көмекші болды. Бұдан кейін Жаңаарқа аудандық партия комитетінің бірінші хатшылығына тағайындалғанымда ниет-мүддеміз одан сайын жақын тоғысып, аудан мәдени өмірін қоян-қолтықтаса түрлендіріп, түлетуге ұмтылдық. Менің өтінішім бойынша жезтаңдай әншілер Игілік Омаров пен Көлмағанбет Нұрмағамбетовты бастап басқа да ауылдарды аралатуға құлшынып тұратын.
«Ел іші – өнер кеніші» дегендей, Балмағамбеттің Байжұманы, Төлепбергеннің Нұрғазысы, Бейсектің Шабалы, Омардың Игілігі, Сайдалы Сары Тоқа, Тілеуханның Мұхаметжаны сияқты үлгілі әншілер мен күйшілер жаңа ұрпақ өнерін өрге жүздіруге бас-көз болған Жақсылықтың арқасында ата-баба үрдісі аса жарқырап сала бергені қалайша ұмытылсын. Жүрегінің оты жанған, талабы қайралған, еліміз мақтанышына айналған жоғарыда аталған саңлақтардай жан сарайын ашқан, шабыттарына шабыт қосқан дүлдүлдер аз болмады. Олардың бәрі де Жақсылық ағаларының ұстаздық та, ұйытқылық та іс-қызметін ұмытқан емес.
Мектепте мұғалім, мәдениет үйінің директоры, мәдениет бөлімінің меңгерушісі тәрізді негізгі қызметтерін атқара жүріп – «Жас әуен», «Сарыарқа», «Жаңаарқа», «Арқа сазы» ән-би және ұлт аспаптары ансамбльдерін ұйымдастырушысы болды. Күйші демекші, Ж.Мағзымұлының орындауындағы күйлер Қазақ радиосының алтын қорына жазылып алынған. Сондай-ақ, өзі шығарған «Қуаныш», «Жұбаныш» күйлері мен «Ақтау», «Жаңаарқа» әндері көпшілікке белгілі.
«Сегіз қырлы, бір сырлы» дегендей, замандасымыз жергілікті өнер тарихын зерттеуде де қабілетін таныта білді. Өңір рухани құндылықтарын жаңғыртушы, сақтаушы, насихаттаушы ретіндегі бұған дейін белгісіз болып келген әндер мен күйлер, өнер иелері туралы «Жаңаарқа әншілері» атты кітабы – мәдениет саласында көп жылдар бойғы тынымсыз еңбегі мен жемісінің нәтижесі. Бұл көлемді де мазмұнды еңбекте туған аймағынан шыққан бұрынғы және кейінгі толқын өнерпаздар жұртшылыққа таныстырылып, табыстыру арқылы жаңа буынды өнерді қастерлеп, ардақтай білуге тәрбиелейді. Сонымен бірге, онда әр кезеңде өнерге өз үлесін қосқан таланттардың бәрі қамтылғандықтан оның тарихи-танымдық құндылығы да маңызды.
Бүгін өмірдің тағы бір асқаралы белесіне көтеріліп, 70 жасқа толып отырған Жақсылық Мағзымұлының қысқаша шолғандағы еңбек жолы осындай. КСРО мәдениет қызметінің үздігі, Қазақстан Республикасының «Мәдениет қайраткері», күйші-сазгер тұрғыласыма жаңаарқалықтар атынан зор денсаулық, балалары мен немерелеріне бақытты тұрмыс тілеймін. Бұл күнде Астанада тұрғанымен қолы қалт еткенде туған ортасы өнерпаздарымен табысып отырады, көргені мен түйгені көп Жақсылық ағаларын олар да сағына күтеді. Өнер деген әсем әлемде тербеліп, өзгелерді де сонда тербетуші жанға бұдан асқан қуаныш жоқтығын білеміз.
Мұхамбетқасым Шәкенов.
