Жол бойы анасы баласының жүру қабілеті жетілмеген мешелдігі барын, аталған орталықтағы мамандардың көмегімен баласы енді-енді қадам баса бастағанын айтты. Межелі жерге жеткенше оңалту орталығының ерекшеліктерін, алған қамқорлықтарын айтып мені де еліктіріп қойды. Журналист болған соң орталықтың тыныс-тіршілігімен танысуға қызығушылығым оянды. Сонымен орталықтың әкімшілігінен рұқсат алып, ішке кірдік. Кіреберістен «Қамқорлық» балаларды оңалту орталығы директорының орынбастары Динат Ерікұлы қарсы алып, орталықты таныстырып шықты.
2020 жылдың желтоқсан айында ашылған ерекше қажеттілігі бар балаларды оңалту орталығы №1 қалалық балалар ауруханасында орналасыпты. Орталықта туабітті кемістігі бар сәбилер мен жасөспірімдерге ақысыз кешенді медициналық көмек көрсетіледі екен.
Динат Ерікұлының айтуынша, бүгінгі таңда балаларды оңалту іс-шаралары «Медициналық оңалту қағидаларын бекіту туралы» Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 7 қазандағы бұйрығына сәйкес жүргізіледі. Бұл – «Қамқорлық», «Ерте араласу» орталығы, Республикалық оңалту орталығы және «Ұлттық балаларды оңалту орталығы» оңалту орталықтарында жүргізіледі. Сонымен қатар алғашқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарында және Астана қаласының «Мамандандырылған балалар үйінде» күндізгі түрі бойынша оңалту орталықтары жұмыс істейді. Мұндай оңалту көмегі емханалардың арнайы жолдамасы арқылы оңалту орталықтарында емделе алады-мыс.
– Қазір елімізде балалардың денсаулығын сақтау және әлеуметтік қорғау тетіктері мейлінше жетілді. Біздің орталық 0 жастан 18 жасқа дейінгі балаларға кешенді оңалту көмегін көрсетеді. Күндізгі стационар бойынша әр 21 күнде 50-ден аса бала емделеді. Жалпы, бір жылда оңалту орталығы 600-ден аса баланы емдейді. Оңалту үшін қозғалыс дағдыларын дамытудың заманауи технологиялары қолданылады. Балалармен жоғары білікті невропатологтер мен реабилитологтерден басқа психологтер, дефекторлар айналысады. Сонымен қатар ЕДШ, физиотерапия, жарықпен емдеу, су массажы, логопед және дефектолог мамандардың күнделікті жеке сабақтары бар, – дейді Динат Ерікұлы.
Тәжірибелі мамандар қызу жұмыс істеп жатқан орталықтағы арнайы жабдықталған 15 түрлі кабинетті түгел аралап шыққан кезде денінде дерті бар балаларға деген мемлекеттің ерекше қамқорлығын өз көзімізбен көріп, көңілге көп жайтты түйіп қайттық. Тіпті кейбір кабинеттен өзіңнің де шыққың келмейді. Арнайы тазартылған құм астынан алуан түрлі сәуле шашырап көзді арбайды. Тағы бірінде баланың қимыл-қозғалысын дұрыс қалыптастыратын ақылды құрылғы, қисық ағашты тезге салып түзеткендей жұмыс істеп жатқанын көресің. Енді бірінде тұмса табиғаттың ғажайып пейзаждарының персонажы көрініс береді. Шыны ішінде дөңгелеп жоғары шапшыған маржан көбіктер. Қарап тұрсаң, еріксіз арбалып тұра бергің келеді. Әр кабинетте баламен бірге балаша ойнап отырған түрлі маман.
Орталықтың берген мәліметінше, қазір еліміздің әр өңірінен ашылған 15 «Қамқорлық» балаларды оңалту орталығы жыл сайын 9 мың баланы емдеп шығарады. Бұл орталықтар соңғы үлгідегі заманауи құрал-жабдықтарды Ұлыбритания, АҚШ, Германия, Аустрия, Италия, және Ресей секілді елдерден әкеліпті. Қазір мұндай құнды құрылғылар еліміз бойынша «Қамқорлық» орталықтарынан ғана кездестіруге болады. Оңалту орталықтарына қажетті жабдықтарды алуға жобаның бас серіктесі «Самұрық-Қазына» АҚ әлеуметтік жобаларды дамыту қоры және «Нұрсұлтан Назарбаев» қоры қаржыландырады.
– Орталық мамандары әр балаға қалпына келтіру емінің жеке бағдарламасын жасайды. Олар балалардағы аурулардың ерекшеліктерін ескереді. Орталыққа келетін балаларда көбінесе жүйке жүйесі аурулары, туабітті ақаулар мен хромосомалық бұзылыстар байқалады. Сонымен қатар психикасындағы ахаулары бар балалар көп. Соның ішінде жүруден, қимыл-қозғалыс жасаудан психологиялық тұрғыда құлықсыз балалар болады. Оларды әртүрлі тәсілмен жетілдіріп шығарамыз, – дейді орталықтың психолог маманы Әйгерім Қасымбекова.
Құр сүлдері ғана бар селқос балалар, қимыл-қозғалысы жоқ (бұл көзге көрінгені ғана) және әртүрлі кемістігі бар сәбилерге қарап, сәл тосылып қалғанымызбен, мұндағы мамандардың жұмысы, технологияның жетістігі адам көңіліне үміт ұялатпай қоймайды. Мұнда келіп, балаларын емдетіп жүрген ата-аналардың да жүзінен күдіктен гөрі үміттің лебі есетінін байқадық.
Орталықта ем алып жатқан Ибрагим Бақыткелдінің әжесі ерекше қажеттілігі бар балалар мен ата-аналарына көрсеткен көмегіне шын жүректен алғыс айтып, немересінің оңалтудан кейінгі жағдайын айтып берді.
– Мен – Ибрагимнің әжесімін. Біз бұл орталыққа немерем аяғының ұшымен басатындықтан, сондай кішкене кемдігі болған соң осы орталыққа емделуге келген едік. Мұндағы дәрігерлер ақжарқын көңілмен қарсы алды. Бұл жер балапанымыз екеумізге өте жақты. Осы ретте Сағадат Мақсатқызының еңбегін ерекше айтқым келеді. Данияр мырза аяғымызға тренажер жасайды, Әлия ханым физио ем-шарасын жасайды. Әйгерім, Гүлзат қатарлы дәрігердің де еңбегі ерекше. Тегін емделіп жатырмыз. Баламыз оңалып келеді. Мемлекетің мейіріміне бөленіп, қамқорлығына қарық болдық деген осы емес пе, қарағым, – дейді Халима әжей.
Тағы бір ем алып жатқан Ербол есімді балақай қазір селқос жатуды қойған, төсектен өздігінен түсіп, аяғын жерге тірей алады, еңбектеуге тырысады.
– Мұнда үш апталық курстан өтіп жатырмыз. Тәуба, оңалып келеміз. Барлық жерде ем-дом қабылдау ақылы әрі біз үшін өте қымбат, ал тегініне ұзын-сонар кезектің кесірінен кіре алмаймыз. Ал бұл орталықта барлығы жоғары деңгейде әрі тегін. Ең әуелі орталықтың мамандарына алғыс айтамын, әсіресе Сағадат Мақсатқызы мен Әйгерім Ғалымжанқызына рахмет. Өте мықты психолог, – деді Ербол Дінмұхамедұлының анасы.
Бұдан басқа да ата-аналар ннновациялық технологияларға негізделген сапалы әрі тиімді кешенді оңалту орталығындағы ұжымның жұмысына дән риза екенін жеткізді.
Адамзат өркениеті әуелі сынық таңудан басталған деген тәмсіл бар. Медицинаның және оған қажетті технологияның кемелденіп жетілген заманында туған әр адам ғылымның табысын сезіне алады деп есептейміз.
Бақытбек ҚАДЫР,
журналист
