Айгүл Нысанбайқызының Маңғыстаудан елордаға қоныс аударғанына көп болған. Ол тұратын «Мисон» тұрғын үй кешенінің маңы қоқыстан көз ашпайтын көрінеді.
– Мұнда байқағаным, жалдамалы пәтерлер көп. Сондықтан тұрғындар тазалыққа бейжай қарайды. Қоқыс жәшігі үйдің маңында орналасқан. Бірақ соған дейін қолындағы қалдықтарын көтеруге ерініп, үйдің жанына тастай салады. Бұған қоса тұрмыстық қалдықтарды алып кететін жүк көліктері желді күні қоқысты жинаса мұң. Өйткені дорбалардағы жеңіл қоқыс ұшып, жан-жаққа шашылады. Оны кейін жинап жатқандарын көрмедім. Оған біз қаншама ақша төлеп отырмыз, – деп А.Нысанбайқызы ренішін білдірді.
Осыдан екі ай бұрын Президент Қасым-Жомарт Тоқаев елорданы дамыту мәселелері жөніндегі кеңес отырысында «Астананың тазалығы ең алдымен оның тұрғындарына байланысты» екенін айтқан еді. Әрі ол қала тұрғындарының тәртіпті жиі бұзатынын, қоқысты қалай болса солай лақтыра салатынын сынға алған-ды.
«Астананың тазалығы, ең алдымен, оның тұрғындарына байланысты. Зәулім үйлердің ішіндегі және сыртындағы жағдай мәз емес. Шындығын айтсақ, тұрғындар тәртіпті жиі бұзады, қоқысты қалай болса солай лақтыра береді. Жастар көшеде жүргенде мәдениетсіз қылықтарға жол береді. Елордамызды және басқа негізгі қалаларымызды дұрыс қалпында сақтау – ұлттық намысымызға қатысты аса маңызды мәселе. Көшпенділердің ұрпақтары өз қалаларын жөнді сақтай алмайды деген жағымсыз пікірді мүлде жоққа шығаруымыз керек!» – деді Президент.
Жалпы, шаһардағы қоқысты тазалау 37 учаскеге жүктелген. 17 мың контейнер бар. Қалдықты тасуға 100 мың көлік жұмылдырылған.
– Астана қаласында коммуналдық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі бар. Ол тізбек: қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау, өңдеу және кәдеге жаратуды қамтиды. Қалдықтарды сұрыптаумен 4 компания айналысады: «Clean City NC» ЖШС – коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару кәсіпорны, «Astana Recycling Plant» ЖШС – қалдықтарды өңдеу кешені, «Эко Полигон Астана» ЖШС – екі ұяшығы бар қалдықтарды көметін полигон, «Astana Recycling Development» ЖШС – «Северная гряда» құрылыс қалдықтарын қабылдау және өңдеу учаскесінің операторы. Негізі 2018 жылдан бастап «тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинау жүйесі» енгізілді, ол бойынша «құрғақ» (қағаз, пластик, шыны, металл) және «дымқыл» (тамақ қалдықтары) қоқыстар деп бөлінген. Қалада «құрғақ» қалдықтарды жинауға 4 137 сары контейнер, «дымқыл» қоқысты жинауға 10 190 жасыл және металл контейнер, пластмасса жинауға арналған 308 сары торлы контейнер, құрамында сынап бар қалдықтарды жинауға арналған 648 қызғылт сары контейнер, нан өнімдерінің қалдықтарына арналған 1 300 жасыл контейнер қойылған. Міне, осы тұрғындар қалдықтарын жәшіктерге тәртіпке сай, тастаса, жұмыс қиындамайтын еді. Кейде осы нәрсе шаруаны шатқаяқтады. Сонай-ақ астаналықтарға және қала қонақтарына қоқысты қалай болса, солай лақтыра салмай, тұрмыстық қалдық салған дорбаларыңыздың аузын дұрыстап бекітуге, шашпай өз орындарына салуға кеңес беремін, – деді Астана қаласының қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану басқармасының табиғатты пайдалануды реттеу саласындағы мемлекеттік қызметтер және құқық бөлімінің бас маманы Сағыныш Сағынтаев.
Бүгінде Астанада тұрмыстық қалдықтарды ақылы қабылдайтын 40-қа жуық компания бар. Олардың бірі – «LS Ecolife» компаниясы.
«Біз картон, макулатура, пластиктің әртүрлі түрлерін (пластикалық бөтелкелер, тұрмыстық химияға арналған канистрлер мен бөтелкелер, антифриз және мотор майы, сондай-ақ мөлдір, түрлі-түсті және созылатын полиэтилен) сияқты шикізат түрлерін жинаумен және өңдеумен айналысамыз. Қайта өңдеуге жарамды материалдарды жинап, бастапқы өңдеуден өткізіп, кейін толық өңдеу зауыттарына жіберіледі. Мысалы, түрлі түсті пластик бөтелкелер біздің Петропавлдағы «Green Park» қайта өңдеу зауытына жөнелтіледі. Иілгіш түйіршікке айналған пластикалық бөтелкелер киім, тұрмыстық заттар мен құрылыс материалдарын жасау үшін шикізат ретінде пайдаланылады. Жалпы, бір қабылдау пунктін толтыру үшін орта есеппен 2-3 күн кетеді. Қайта өңделетін материалдың әрбір түрі жиналып, ішінара учаскеде сұрыпталып, базаға тасымалданады. Бір қабылдау пункті айына 3 тоннаға дейін «қоқыс» жинай алады. Кейін біз оларды екінші рет қолдануға мүмкіндік жасаймыз», деді «LS Astana» директоры Айжан Мырзағалиева.
