Әлбетте, әр ұлт өзі дәстүріне құрметпен қарайды ғой. Десе де, көк байрақтың астында біртұтас ел болып кеткен соң, Отанға деген сүйіспеншіліктері ерек. Ал қалалық жердің бес саусағы бірдей емес. Сол үшін де шығар, асфальтта туып-өссе де қазақтың тіліне, ұлтына деген құрметі ерекше Иван Кисилевтей азаматтар көзге бірден түседі. Әсіресе Өскеменде...
Иван Алексеевич қазақтың ортасында өсе қойған жоқ. Балабақшадан бастап бүгінге дейін орысша тәрбие алды, орысша оқыды. Мамандығы – фельдшер. Жедел жәрдемде қызмет етеді. Бала күнгі арманы сол еді: ақ халат киіп, науқастарға көмек қылсам деп өскен. Кейін қызметке тұрып, қазақтың қыз-жігіттерімен араласа келе қазақ тілін үйренуге бел буған. Әуелгі мақсаты – олармен қазақша сөйлесу ғана емес, Отанға деген құрметі.
«Мектепте қазақ тілінен Сара Қабдырахманқызы деген мұғалім сабақ берді. Қазақша тез сөйлейтін. Түсініп үлгермей қалатынбыз. Кейін өз бетіммен қазақ тілін үйренуге ден қойдым. Түрлі кітап оқыдым. Арнайы курсқа жазылдым. Ниет қойған соң ба, тез үйреніп алдым. Әлі де акцент бар, бірақ түзеліп кетеді деп ойлаймын. Сонымен қатар ағылшын, француз тілдерін де оқып жүрмін», дейді И.Кисилев.
Иә, ең бастысы ниет, тілге деген құрмет бар. Қазақ тілін білсем, еркін сөйлесем деп ұмтылып тұр. Ол әріптестерімен ғана емес, шақыртқан науқастармен де қазақша сөйлесуге тырысады. Ал әзіл-әңгімелері жарасатын әріптес, достарымен тек қазақша сөйлесуді әдетке айналдырған. Тілге ғана емес, ұлттық дәстүрге де құрметпен қарайтын ол Наурыз секілді мейрамдарда отбасында да дастарқан жайып, қазақы дәстүрмен қарсы алады. «Бір шаңырақ астындағы берекеміз жарасқан көпұлтты мемлекетпіз» деп ұрандағаннан гөрі, қазақ ұлтына деген ізет осылай көрсетілсе керек-ті. Соғыс жылдары жер ауып келген қаншама ұлтты бауырына басқан қазақ халқы қандай да қошеметке лайық дер едік. Ешкімді өзекке теппеді, өгейсітпеді. Қай ұлт болсын, бір үзім нанымен бөлісіп, төріне шығарды. Сол араласқаннан бала-шағасына дейін туыстай болып кеткендерді білеміз.
Осы тақырып қозғалса, облыстағы чешен, ингуш халықтарының «Вайнах» бірлестігінің төрағасы Татьяна Кагерманованың баяғыда айтқан бір естелігі еске түседі: «Аталарымыз Қазақстанның шығысына сонау Чешенстаннан жер ауып келген екен. Қаладан тым алыс емес, Тайынты ауылына жетіп тоқтапты. Сонда арып-ашып жеткен елді жергілікті қазақ халқы құшақ жая қарсы алып, ас-суымен бөліскен. Жатар орын беріп, үй соғуға көмектескен. Қазақтың сол бір жақсылығын атам өле-өлгенше айтып отыра-тұғын», деген еді. Сөздің ақиқаты осы. Қаншама ұлтты бір шаңырақ астына ұйытты. Жылдар өтсе де, Қазақстанда тұрып жатқан өзге ұлт өз тілін, әдет-ғұрпын ұмытпаған. Ол үшін Достық үйі ашылып, әр ұлттың бірлестігі құрылды.
Жоғарыда айтқан Иван Кисилев те қазақ тілін Достық үйінің қабырғасында ашылған курсқа қатысып үйренген. Өңірде көзқарасы түзу Ивандай азаматтар аз емес. Өскемендегі орта мектептердің бірінде орыс сыныптарына қазақ тілінен сабақ беріп жүрген Надежда Шушаникованы да білеміз. Ұлты орыс болғанымен, қазақшаға судай. Мақалдап сөйлегенде, қазақты жаңылдырады. Филология факультетін тәмамдаған ол – бүгінде ілеспе аударманың шебері.
Көпке үлгі болып жүрген Иван, Надеждалардай азаматтарымыздың қатары артса, оқтын-оқтын туындайтын тіл проблемасы да біржола шешілер еді. Тарихтан тарта сөйлейтін Татьяна Кагермановалардың да әңгімесі жиі айтылса дейміз. Қалай десек те, қазақ халқының көңілі дарқан, пейілі кең халық. Өзге ұлттың қазақ тілінде сөйлеген екі ауыз сөзіне бола төбеміз көкке жетіп, мәз боламыз.
Шығыс Қазақстан облысы
