«Отбасындағы зорлық-зомбылықтың алдын алу жұмысы әлсіз. Жауапты мекемелер мен құқық қорғау органдарының қызметі ойдағыдай нәтиже берген жоқ. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу саясатын қайта қарауымыз керек. Әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау шараларын заңмен күшейту керек. Отбасы құндылықтарын дәріптеу ісіне ерекше көңіл бөлген жөн. Тағы да ескертемін, біз қоғамдағы, көшедегі, тіпті әр үйдегі қауіпсіздікті қамтамасыз етпесек, дамыған елдердің қатарына қосылуымыз қиын болады. Азаматтарымыз еркін жүріп-тұратын қауіпсіз қоғам құруымыз қажет».
Отбасы ең негізі тәрбие ошағы екені анық. Егер отбасында береке болса, ол шаңырақтан білімді, тәрбиелі ұрпақ өседі. Ал берекесіз болса ше? Берекесіз шаңырақтың белгісі – отбасы мүшелерінің өмір сүру тәртібінде рет болмайды және олардың ерекшеліктері, талаптары, ескерілмей, тіршілік үйлесімі жөн-жосықсыз қойылады. Мұндай отбасының тірлігі озбыр мемлекеттердің құпия заңдарына ұқсайды. Барлық іс бақылауда болады. Отбасылық қарым-қатынас жүйесі жылылықтан гөрі бұйрық арқылы орындалады. Мұндай жағдайда үй – казарма, отағасы – командир, отбасы мүшелері солдат қызметін атқарады. Дәл осындай шаңырақта қандай бір күтпеген келеңсіз жағдай туындаса, отбасы мүшелері бір-біріне сенім арта алмай қалады. Осындай ортаның тәрбиесі сіңген жандар сабын сияқты жылпылдап, қолда тұрмайтын тұрақсыз күйге ұшырайды. Қоғамдық ортада құбылып жүреді әрі берекесіз күй кешеді. Тепе-теңдік таппай дал болады.
Берекесі бұзылған шаңырақтың тағы бір белгісі мінсіздік дертіне ұшырайды. Шайтан адамды алғаш рет осы бір мінсіздік дерті арқылы адастырған. Құранда айтылғандай шайтан адамды «Раббыларың сендерді осы ағаштан (жеуді) екеуің періште боп кетеді деп тыйған» деп азғырады. Өкініштісі, адам ешқашан періште болмайды. Бірақ қу шайтан оған «періште боласың» деп, мінсіздік дертін жұқтырған жоқ па?! Міне, бұл адам баласын қақпанға түсірудің ең бір тиімді жолы.
Дәл осы қақпан берекесіз отбасы мүшелеріне әртүрлі жолмен құрылады. Әке баланың мінсіз болуын қалайды. Бұл – мүмкін емес шаруа. Мұндай талап қойылған адамдардың алдында екі түрлі таңдау болады. Біріншісі – шындықты мойындау, яғни адамның мінсіз бола алмайтынын ұғыну. Екіншісі – мінсіз болуға ұмтылу. Яғни отағасының айтқанына көну, айдағанына жүру. Мұндай тәрбиеде өскен бала өзіне үнемі көңілі толмайтын, үмітсіз әрі тұрақсыз болып келеді. Салдарынан қуыс кеуде, сотқар немесе тұлғалық қасиеттен жұрдай, болашағынан үміті жоқ, қара пиғылды жандар шығады.
Мінсіздік тұзағына түскендер «кінәлауды» құрал ретінде отбасылық тәртібіне орнықтырады. Әрине, отбасы мүшесі мінсіздік талабына сай болмағандықтан кінәлау басталады. Мінсіздікті талап етуші, яғни отағасы «басқаның баласын қарашы, ананың әйелі қандай...» деген сияқты ұрыс-жанжал шақырып отырады.
Берекесіз отбасындағы адамдардың өздеріне тән ой-сезім, мінез, қабілет, қалау, мақсат пен әрекеттері, не мүлде езіп-жаншылады, не болмаса берекесіз күйге ұшырайды. Мұндай шаңырықтың ұстанымы «басқаның қалауына сай өмір сүру». Өйткені отбасында өзіндік жеке пікір айтуға тыйым салынған. Тыйымдар кінәлаудың нәтижесінде туындайды. Отбасы мүшелерінің ойын айтып, жеке ұстанымын білдіруге тыйым салу, олардың адамдық мүмкіндігін және еркіндігін тұмшалау болып саналады. Бұл жағдайдан соң жеке тұлғаның кемелденуі жүзеге аспайды.
Отбасындағы ұзаққа созылған кикілжің мен араздықтың туындауы қалыпты жағдайға айналады. Тіпті осындай жаман әдеттер берекесіз шаңырақтың өмір сүру әдетіне айналып кетеді. Үнемі проблемалар таусылмайды. Осындай олқылықтардың салдарынан отбасында ешкім-ешкімге сенбейді. Бірақ бір-біріне жалған сенім артады. Бұл – көзбояушылық һәм сырттай арбаудың бір түрі. Оның астарын ашып қарайтын болсаңыз, сенімсіздіктің үрейлі келбетіне куә боласыз. Мысалы, олар отбасылық мәселе жайлы сөз қозғағанда бір-біріне сенбейтінін білдіріп қояды. Мұны бірі жоқ кезде ашық айтады. Жүзбе-жүз отырғанда ештеңе айтпайды. Осындай отбасында өскен бала сенімді қарым-қатынас көрмегендіктен, болашақ өмірінде өзі де сенімді қатынас құра алмайды. Өзіне көмек қолын созғандардарға күдікпен қарайды. Олардан астыртын пәле іздеп, адасады. Өйткені ол шынайылылықпен тәрбиеленбеген.
