Мұз айдынының мұзбалағы

Денис 1993 жылдың 13 мау­сымында Алматыда дүниеге келді. Бала кезінен ол таэквандо, теннис, акробатика, каратэ, жүзу секілді спорттың сан алуан түрімен айналысты. Со­ны­мен қоса, фортепиа­но, би және кес­кіндеме мектебінде тәлім алып, балалар хорында ән айтты. Алты жасынан мәнерлеп сырғанауға мықтап ден қойды. Тен қысқа ғана мерзім аралығында орасан зор табысқа қол жеткізді. Ал­ма­тыдағы сауда үйлерінде ор­наласқан мұз айдындарында жат­тығып-ақ, жасөспірімдер мен жас­тар буыны арасындағы жарыс­тарда жасындай жарқылдады. Шеберлігін шыңдай түсу мақ­сатымен ол анасымен бірге Мәс­кеуге қоныс аударды. Кейін­нен АҚШ-қа аттанды. Әр жылдары асқан дарын иесі Николай Морозов, Фрэнк Кэролл, Ра­фаэль Арутюнян, Елена Буя­нова, Татьяна Тарасова сынды майталмандардың қол астында жаттықты.

2005 жылы Тен алғаш рет Қазақстан чемпионатында топ жарса, содан кейін тағы төрт рет жеңіс тұғырының ең биік са­тысына көтерілді. 2009 және 2012 жылдары жастардың әлем біріншілігінде төртінші орынға табан тіреді. Өз қатарластары және ересектер арасында түрлі халықаралық жарыстарда олжаға кенелді. 2010 жылы 17 жасында Ванкувер Олимпиадасында бақ сынап, 11-орынға тұ­рақтады.

Ересектер дуындағы Денистің ең алғашқы елеулі табысы – 2011 жылы елімізде өткен қысқы Азия ойындарының алтын медалі. 2013 жылы Кана­дада өткен әлем чем­пионатында отандасымыз мін­сіз өнер көрсетіп, күміс ме­дальды иеленді. Ол тек Патрик Чан­нан 1,3 ұпай ғана қалып қой­ды. Негізінде бұл бә­секеде Тен­нің мерейі үстем бол­ған еді. Оны барша маман мойын­дады. Бірақ әділдікті белден басқан төрешілер жеңісті жергілікті спортшыға әперді. Оның ақыры дау-дамайға ұлас­ты. Жарыс аяқталған бетте осы спорт түрінің жанашырлары Халықаралық федерацияға «Патри Чан бұл атаққа лайық емес. Сол себепті де бас жүлдені Денис Тенге табыс ету керек» деген талап қойды. Бұл бас­таманы жер-жаһанның миллиондаған жанкүйерлері қолдады. Бірақ федерация басшылығы өз ше­шімін өзгерткен жоқ. Қалай болғанда да, жерле­сіміз­дің есімі әлемдік додада жүлде алған Қазақстанның тұң­ғыш мәнерлеп сырғанаушысы ретінде тарихта қалды.

2014 жылы Сочиде алауы тұ­танған Олимпия ойындарында Тен­нің асқан шеберлігіне тағы да тәнті болдық. Шыны ке­рек, ол кезде жерлесіміз же­ңіс тұғырына көтеріледі деп еш­кім ойлаған жоқ. Өйткені қысқа бағдарламада 84,06 ұпай жи­наған Денис тоғызыншы орын­ды қанағат тұтты. Оның үстіне, бір рет құлап тұрғаны бар. Есесіне еркін бағдарламада ең бір күрделі элементтерді мін­сіз орындаған ол 171,04 ұпай олжалады. Нәтижесінде, жат­тығу­дың екі түрінде 255,10 ұпай­ға иелік еткен отандасымыз қола медальды мойнында жар­қы­­­­ратты. Бұл жарыстың бас жүл­­десі жапониялық Юдзу­ру Ха­­ню­ға бұйырса, күміс жүл­дені кана­далық Патрик Чан ен­ші­леді. Осы­лайша, Тен өз еліне Олим­пиа­даның алғашқы медалін сыйлады.

2015 жылы Шанхайдағы әлем чемпионатында испаниялық Хавьер Эрнандес пен жапониялық Юдзуру Ханюды алға жіберген Денис қола жүлдені олжалады. Одан бөлек, атақты спортшы «Төрт құрлық чем­пионаты» мен Дүние­жүзі­лік Универсиаданың же­ңімпазы атанып, басқа да көп­теген дүбірлі додада дараланды. Өмірінің соңғы кезеңінде ол жарақатына байланысты бай­рақты бәсекелердің біразынан шет қалған еді.

2018 жылдың 19 шілдесінде тапа тал түсте қарақшылар Ал­матыдағы Құрманғазы мен Бай­сейітова көшелерінің қиы­лысында тұрған спортшының жеке көлігінің әйнегін ұрлап, іздерін суытпақ болды. Соны бай­қап қалған Денис оларды тоқтатуға тырысады. Алайда қос қаныпезер әйгілі спорт­­­шыны пышақтап тастады. Оқиға орнында ол біраз уақыт қансырап жатып қалады да, ақы­ры ауруханада көз жұмды. Міне, содан бері бес жыл зымырап өте шыққан екен...

Денистің есімі – ел есінде. Алма­тыда оған ескерткіш, өзі тұрған үйге мемориал тақ­тасы орнатылды. Деректі фильм түсіріліп, Астана мен Алма­ты қалаларында саңлақ спорт­­шыны еске алуға арналған халық­­аралық турнир жыл сайын өтіп тұрады. Оған әлем­нің әр қиы­ры­нан келген атақты мәнер­леп сыр­ғанаушылар қатысады.