Мерейтой барысында жыл басында бастау алған «95 ізгі іс» қайырымдылық акциясы қорытындыланды. Осыған орай өткен салтанатты жиында аудандағы іргелі кәсіпорындар мен мекемелер, жекелеген кәсіпкерлер мен қарапайым тұрғындар тарапынан жасалған сауапты істер туралы айтылды. Қайырымдылық акциясы аясында бүгінге дейін 80-нен аса жоба жүзеге асырылған. Енді жыл соңына дейін тағы он шақты жоба аяқталуға тиіс.
Жітіқарада іске асырылған «95 ізгі істің» жарқын бір үлгісі – «Жігер» стадионы. Балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт нысанының құрылысына «Комаров тау-кен кәсіпорны» 158 млн теңге қаржы бөлген. Стадионның ашылу рәсіміне аудан тұрғындары, облыс басшылары мен спорт ардагерлері, облыстық, республикалық жарыстардан жүлде алып жүрген жергілікті жас спортшылар қатысты. Жиында облыс әкімінің орынбасары Арман Әбенов Жітіқара тұрғындарын ауданның 95 жылдығымен құттықтап, өңір басшысы Құмар Ақсақаловтың құттықтау хатын оқып берді.
– Түрлі тарихи кезеңдерде аудан сан алуан сынақтар мен қиындықтарды еңсере отырып, үлкен табыстарға қол жеткізе білді. Бүгінгі таңда өңір келбеті өзгеріп, жарқын болашаққа батыл қадам басып келе жатыр. Ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуын жақсарту бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілді. Мемлекет өңірдің инфрақұрылымдық дамуына, шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға, жаңа жұмыс орындарын ашуға, әлеуметтік нысандардың материалдық-техникалық базасын нығайтуға зор көңіл бөліп отыр. Ауданда бірталай білім, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт нысандары бой көтеріп, ескіргендерінің дені күрделі жөндеуден өтті. Елді мекендерді абаттандыру жұмыстарының да қарқыны жоғары, – деді А.Әбенов.
Ескі стадионды заманға сай етіп оңдап, жаңартып берген демеушілерге ризашылық білдірген спорт мектебінің басшысы Әлібек Мұқанов: «Стадионның жай-күйі бәрімізге белгілі еді ғой. Енді, міне, сол стадион бүгін адам танымастай болып өзгерді. Мұны жас спортшыларға жасалып жатқан үлкен қолдау деп білеміз. Ауданымыздың жас футболшылары биылдан бастап осы стадионда жаттығады. Мұнда жеңіл атлетика, регби, волейбол сияқты өзге спорт түрлерімен де айналысуға мүмкіндік бар. Сондай-ақ балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт мектебінің ғимараты күрделі жөндеуден өтті. «Варваринское» АҚ бұған 27 млн теңге қаржы жұмсап, үлкен игі іс атқарып отыр. Аталған кәсіпорын басшыларына да шынайы алғыс айтамын», деді.
Жиында аудан әкімі Нұржан Өтегенов балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт мектебіне музыкалық құрылғы тарту етті. Іс-шара одан кейін «Ұлттық рухани жаңғыру» ұлттық жобасы аясындағы «Жомарт жүрек» сыйлығының иегерлерін марапаттауға ұласып, «Polymetal International» кәсіпорнының бас атқарушы директоры Виталий Несис белсенді шүлеңгірлік қызметі үшін «Жыл меценаты» сыйлығы табыс етілді. «Туған өлке» аталымы бойынша «UniСтрой» ЖШС-ның басшысы Әуезхан Ордабаев жеңімпаз атанды. Аталған серіктестік біраз жылдан бері ауданның әлеуметтік саласының дамуына қайырымдылық, қолдау көрсетіп келеді.
Жітіқарада «Қазақстан халқына» қоғамдық қорының қаражаты есебінен ангар үлгісіндегі жылдам салынатын модульдік спорт залын салу жоспарда бар. Салтанатты рәсімнен кейін аталған спорт кешенінің құрылысы басталып, алғашқы кірпіші қаланды. Әкімнің айтуынша, бұл нысанның ауданы 1 мың шаршы метрден асады. Спорт кешені 2024 жылы пайдалануға берілмек.
Салтанатты рәсімнен кейін жаңа стадионда Жітіқара ауданы мен Бейімбет Майлин ауданының футболшылары жолдастық кездесу өткізді. Матч қорытындысы бойынша алаң иелері 6-1 есебімен жеңіске жетті.
Спорттық-мәдени іс-шаралармен қатар аудандық мәдениет үйінде «Жітіқара ауданы: қалыптасу кезеңі, дамуы мен келешегі» атты ғылыми конференция өтті. Жиынды ашып берген аудан әкімінің құттықтау сөзінен кейін Жітіқара өңірлік мемлекеттік архивінің басшысы Гүлнар Жаппарова мінберге көтеріліп, ауданның құрылу тарихын баяндады.
Гүлнар Кәкімжанқызының айтуынша, 1928 жылдың 17 қаңтарында Қостанай округінің 26 болысынан 15 аудан құрылып, Жайылма қонысы Жетіқара ауданының орталығы болып белгіленген. Қостанай облысы құрылған 1936 жылы Жетіқара ауданының орталығы Денисов ауылы, ал бір жылдан кейін Жетіқара ауылы болып белгіленеді.
1939 жылы алтын өндіретін комбинаты, кәсіпшілік артелі, нан зауыты, радио торабы, тау-кен училищесі, дизельді электр стансасы мен аэродромы жұмыс істеп тұрған Жетіқара қала мәртебесіне ие болады.
– Қала құрылысы мен оның өндірістік әлеуетін арттыру міндеті Жетіқарадағы «Қазасбестстрой» құрылыс-монтаж трестіне жүктелді. 1958 жылы маусымда Жетіқарада Қазақстандағы тұңғыш асбест комбинатын салу жөнінде шешім қабылданып, 1959 жылы құрылыс басталады. Жетіқара асбест комбинаты 1966 жылы пайдалануға берілді. Осыдан кейін көптеген тұрғын үй бой көтеріп, қаланың инфрақұрылымы дами бастады. 1997 жылы Жетіқара атауы Жітіқара болып өзгерді. 2000 жылдардан бері қарай акционерлік қоғамдар, ЖШС-лар, жеке кәсіпорындар мен шаруа қожалықтары, шағын фирмалар пайда бола бастады. Осының бәрі сол кезеңде ел ішін жайлап алған жұмыссыздықтың азайып, ауданның дамуына серпін берді, – деді Г.Жапарова.
Конференцияда сөз алған геология-минералогия ғылымдарының докторы, академик Низами Джафаровтың айтуынша, геолог мамандар Жітіқара ауданының аумағынан жүзден аса пайдалы қазба көзін анықтаған. Олардың ішінде асбест, алтын, кобальт, никель, титан, алюминий, темір, толып жатқан табиғи құрылыс материалдары мен өзге де сирек кездесетін жерасты металдары бар. Бүгінде Жітіқара инвесторлар ең көп шоғырланған аудан саналады. Олардың жартысынан көбі алтын өндіреді. Алтыннан тыс, хризотил мен асбест өндіретін өңір кен байыту жөнінен әлемде 3 орынға ие. Мәселен, Жітіқара хризотилінің қоры 25 млн тоннадан асады.
– Сондай-ақ аудан аумағында нефрит пен түрлі-түсті тас кен орны бар. Ол тастарды, көбіне, әлемнің түкпір-түкпіріндегі қолөнер шеберлері пайдаланады. «Қостанай минералдары» АҚ тау-кен байыту кәсіпорны өндіретін қазба байлықтар алдағы бір ғасырға толық жетеді, – дейді ғалым.
Конференция барысында көрнекті ақын, жазушы-драматург, көсемсөз шебері Ақылбек Шаяхметтің «Жітіқара: Тарих. Оқиғалар. Халық» атты көлемді жинағының тұсаукесері өтті. Өңір тарихынан, Жітіқара топырағында туған елеулі еңбек адамдарының өмірінен сыр шертетін танымдық мәні зор жинақ аудан әкімдігінің қолдауымен, «Қостанай минералдары» АҚ-ның демеушілігімен жарыққа шықты.
Алқалы жиыннан кейін аудан тұрғындары қазақ күресі, ат жарыс, аударыспақ, қыз қуу, арқан тарту секілді ұлттық спорт түрлерін қызықтады. Жарыста Қостанай облысынан бөлек, Ақтөбе мен Атырау облысынан келген сәйгүліктер бақ сынады. 16 шақырымдық аламан бәйгеде Қамысты ауданынан келген сәйгүлік мәреге бірінші болып жетті. Ал қазақ күресінен болған тартысты белдесуде Мереке Ырыздықов есімді балуанның бағы басым шықты.
Мерекелік іс-шаралар легі кешкілік қала орталығындағы Тәуелсіздік алаңында өткен концерттік бағдарламаға ұласты. Концертті «Әнші балапан – 2023» байқауының жеңімпазы Мария Палий мен Жітіқара өнерінің жұлдызы, көптеген халықаралық ән байқауының жеңімпазы Ясмин Аюпова ашып берді. Думанды кеш барысында аудан әкімі өңірдің дамуына елеулі үлес қосқан бірқатар еңбек майталманын марапаттап, тарту-таралғыларын ұстатты.
Қостанай облысы
