Қоғам • 26 Қыркүйек, 2023

Таласбектің ұлтқа аманаттаған мұрасы

304 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Астанадағы Ұлттық академиялық кітапханада жазушы, күйші Таласбек Әсемқұловтың шығармаларының 6-8 томдарының тұсаукесер рәсімі өтіп, республикалық Таласбек сыйлығының жеңімпаздары жарияланды. Аталған томдықтар – қаламгердің көптомдық шығармаларының жалғасы.

Таласбектің ұлтқа аманаттаған мұрасы

Аталған іс-шараға филология ғы­лымдарының докторы, про­фессор Айгүл Ісмақова, Талас­бектің жары, белгілі мифолог Зира Наурызбаева, ақын Ер­бол Алшынбай, тағы басқа заман­дас достары мен шәкірттері қаты­сып, пікірлерін ортаға салды.

Автордың Тәттімбетке қатысты «Талтүс» романы Сорос-Қа­зақстан қорының «Қазіргі за­манғы Қазақстан романы» әдеби бәйгесінің лауреаты атанғанын әдебиетсүйер қауым білсе керек. Жазушының көзі тірісінде жарық көрген аталған кітабын 2019 жылы «Shelley Fairweather Vega» (Шэлли Фейруэзер Вега) ағылшын тіліне аударып, ол «A Life at Noon Мұ­рағат­талған 29 тамыздың 2019 жылы» деген атпен Индиана Уни­верситетінің «Slavica Pub» баспасынан шықты. Сонымен қатар роман «Ру­хани жаң­ғыру» мемлекеттік бағдар­ламасы аясында БҰҰ-ның ресми тілдеріне аударылған.

«2013 жылы Таласбектің көзі тірісінде ІІІ томдық жинағын құ­рас­тырып, жас кезінде Таласбекті қол­дап, шығармашылықтарын талдап пікір жазған, кейіннен бір-бір баспаның тұтқасын ұстаған інішектеріне кіріп шықтым. «Ағаларың 2015 жылы 60 жасқа толады, әлі күнге дейін бір ғана кітабы шықты, мерейтойына сыйлық жасамаймыз ба?», деп едім. Ешқайсысы қозғалмады.

2014 жылы Таласбек Әсем­құлов дүниеден озды. Адал шә­кірт­­тері мен басқа да жас­тар жұ­мылып, 2015 жылы 10 том­дық дайындадық. «Қазақ энци­клопедия­сы» баспасының сол кез­дегі бас редакторы Нұрымжан Мауытов қолдап, 2016 жылы 5 том шықты, міне, тағы 3 том қосылды.

Сонымен 10 жыл бұрын бас­талған жоба іске асты. Екі том таңдамалы аудармаларын кейінге қалдырдық, өйткені авторлық құқық мәселесі қиындау екен. Жарты жыл серб жазушысы, Но­­бель сыйлығының лауреаты Иво Андрич қорымен хат жа­зыстым, бірақ рұқсат ала алмадым. Дәлірек айтқанда, олар рұқсат береді, бірақ ол аударған жазушының аты мұқабада тұру керек. Көптомдықтың мұқабасында Таласбектің аты ғана жазылып келеді ғой. Екінші томда жапон Кобо Абэ және сол қатарлы жазушылар. Құқық мәселесі тым ұзаққа созылатын болды. Сондықтан әзір­ге осы 8 томмен тоқтадық. Осы­мен дегенім, Таласбектің жас кезінде талай қолжазбасы жо­ғалды. Олар табыла ма екен?..», дейді жазушы мұраларына бас-көз болып, жинақтап бастырып жүрген жары Зира Наурызбаева.

Республикалық деңгейде дәс­түрге айналып келе жатқан Та­ласбек сыйлығының «Үздік әде­би шығарма» аталымын Әли­хан Жақсылық есімді жас талаптың «Крестен түсіру» әңгімесі ие­ленді. «Таласбектану» бойынша үздік мақала аталымын Алтынбек Мерсадық «Үлкен уақыттың мә­тіні» еңбегі жеңіп алды.