Құрылыс • 22 Қазан, 2023

Жол салу қаржыға қол салу емес

247 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Шыны керек, жаңадан салынған жолдарда кездесетін кемшілік аз емес. Сапалы жол салу мақсатында қыруар қаржы бөлі­ніп жатқанына қарамастан, кейде бармақ басты, көз қысты әрекет­тің көрінісі байқалып тұрады. Бір сөзбен айтқанда, жаңа жолдар­дың басым бөлігінің сапасына зер салсаңыз, лажсыз күрсінесіз.

Жол салу қаржыға қол салу емес

Кейде жол құрылысына жауап­ты­лар жол салуды қаржыға қол салу деп түсінетіндей көрінетіні белгілі. Сапалы жол салу жұмыстары Мемлекет басшы­сы­ның да назарынан тыс қалған жоқ. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақ­станның эко­но­микалық бағдары» атты Қазақстан хал­қына арнаған Жолдауында жол салу жұмысына қадағалауды күшей­туді шегелеп тапсырды. Тіпті Прези­дент елдегі жол­­да­р­дың жайы жұрт­тың жүйке­сін шымырлататынын да қа­дап айтты. Шынында да, жол құры­лысындағы жұмыстарды жүйе­­леу­дің маңызы зор.

«Автокөлік жолдарының құ­ры­­­­лысына қатысты мәселелер шешімін табуға тиіс. Қазір оның сапасы сын көтермейді. Тиісті жұмыстар уақтылы және сапалы жасалмайды. Жемқорлық белең алып тұр, бәсеке де жоқтың қасы. Мұның бәрі – осы салада тамыр жайған кемшіліктер. Сондықтан жыл соңына дейін нақты шаралар қабылдау қажет. Міндетін адал атқармаған компания­лар заң бойынша жауапқа тартылады. Бұл мәселеге баса назар аударамын. Бақылауды күшейтіп, жаңа нормативтік құжаттар қабылдау керек», деген Президент сөзінің жаны бар.

Мемлекетімізде жол салу, қайта құру, жөндеу және күтіп ұстау, сондай-ақ жол активтерін бас­қа­ру саласындағы жұмыстар мен материалдардың сапасын саралау істері «Жол активтері ұлт­тық сапа орталығының» негізгі міндеті ретінде белгіленген.

Кәсіпорынның өңірлік филиалы жыл ішінде аз жұмыс атқармағаны анық. Сапа және есеп бөлімінің инженері Тойшыбай Әлиахметов келтірген дерекке жүгінсек, «Жол активтері ұлттық сапа орта­лы­ғының» Жамбыл облыстық фи­лиалы аз уақыт ішінде 211 ны­сан­ға арнайы ат басын бұрып, 431 рет іссапармен барған екен. Нәтижесінде, жол құрылысына қажетті материалдардан 1253 дана үлгі алынған. Әлбетте, аз емес, бірақ сапа жағы мәз емес болып тұр. Неге дейсіз ғой? Сынақтан өткізілген 123 дана материалдың талапқа сай келмейтіні нақтыланыпты. Бұл мәселе кімді де болсын ойландырса керек-ті.

«Мамандар анықтаған кем­ші­ліктер бойынша тапсырыс беру­ші тарап пен мердігер ұйым­дар­ға тиісті хаттар жолданды. Мердігер компаниялар жауап­кершілік жүгін сезініп, жұмыс­тың сапалы атқарылуына ден қой­са деген тілек көкейде атойлап тұр. Әсіресе асфальт-бетон жабын­дысын орнату технологиясына айрықша назар аударса дейміз. Сапасыз салынған жол талай оқиғаның себебіне айналуы ықтимал екенін естен шығармаған абзал. Өкінішке қарай, бүгінде ел ішіндегі тас жолдардың сапасы сын көтермей тұр. Бұл мәселеге Мемлекет басшысы да айрықша ден қойғаны баршамызға мәлім. Алдағы уақытта мердігерлердің жұмысына бақылауды күшейту керек секілді. Сонда ғана тиісті жұмыстар лайықты деңгейде атқа­рыл­мақ», дейді Т. Әлиахметов мәсе­ле­нің мәнісіне үңіліп.

Басқаны былай қойғанда, жол салу жұмыстарына мил­лиар­д­таған қаражат қарас­ты­ры­латыны анық. Қыруар қаржы жұмсалса да, жол мәселесі әлі күнге дейін шешімін таппай тұрғаны ақиқат. Ақылы жолға ақша төлеп жүрген ақылды көлік жүргізушілерінің де айтары аз емес. Халықтан түскен салық есебінен салынған жолдың сапалы болғанын қалай­ды олар. Алайда салада қалып­тас­қан олқылық ты­йылар емес. Бұл мәселені кім, қалай шешеді? Әлде жабулы қазан жабулы күйін­де қала бере ме?

 «Жол активтері ұлттық сапа орталығы» өңірлік филиалының қызметкерлері биылғы жылдың 9 айында 309 нысанға 559 рет іссапармен  арнайы барған. Жұмыс үдерісінде жол-құры­лыс материалдарының 1736 да­на­сынан үлгі алынып, оның 266-сы­­ нормативтік талаптарға сай кел­мей­тінін анықтаған. Жүр­гізілген жұмыстардың нәти­же­сінде тиісті тараптарға 121 хат жолдапты. Мамандардың айтуын­ша, жұмыс үдерісі барысында асфальт-бетон жамылғысын тиісті деңгейде тығыздамау мәселесі көзге ұрып тұр екен.

Өңірлік филиалдағы мамандар өмірлік мәселені алға тартып отырғаны түсінікті. Қысқасы, осы құрылысқа жауапты барлық тарап жол салуды қаржыға қол салумен шатастырмауы керек. Сонда ғана Президент тапсырмасы толықтай орындалмақ.

 

Жамбыл облысы