Қазақстан Республикасы Президентінің халықаралық экологиялық ынтымақтастық жөніндегі арнаулы өкілі Зүлфия Сүлейменова мен АҚШ Президентінің Климат жөніндегі арнаулы өкілі Джон Керри екі ел арасындағы табысты әріптестіктің 30 жылдан астам тәжірибесіне сүйеніп, сондай-ақ Қазақстан мен АҚШ арасындағы Кеңейтілген стратегиялық әріптестіктің 5 жылдығын атап өтіп, метанмен күрес саласындағы ынтымақтастықтың мүмкіндіктерін кеңейте отырып, төмендегідей мәлімдеме жасады.
Біздің елдеріміздің жасыл, қауіпсіз және жақсы әлем құрудағы негізгі рөлін мойындай отырып, Жылынуды Цельсия шкаласы бойынша 1,5 градусқа дейін шектеу үшін 2030 жылға дейін метан шығарындыларын тез азайтудың маңыздылығын атап өту; Метан шығарындыларын азайту үшін қазба энергетикасы секторының маңызды әлеуетін және осы сектордағы шығарындыларды тез азайту қажеттілігін мойындай отырып; Жаһандық метан шығарындыларын азайту бойынша ұжымдық күш-жігерді ілгерілетудегі ерікті әрекеттердің маңыздылығын түсіну; Жаһандық әрекеттерді жұмылдыру және тиімді екіжақты іс-қимылдар арқылы метан шығарындыларын азайту жөніндегі қолданыстағы халықаралық бастамаларға қолдауды күшейту мақсатында; Міндеттемені іске асыруды қолдауға көмек көрсету жөніндегі жеке сектордың, даму банктерінің, қаржы институттарының және халықаралық агенттіктердің шешуші қатысуын мойындай отырып, Қазақстан Метан бойынша жаһандық міндеттемеге қосылуда.
Қазақстан мен Америка Құрама Штаттары метан шығарындыларын, әсіресе қазба энергия көздері секторында жылдам азайту жөніндегі саясат пен жобаларды әзірлеу мен іске асыруды жеделдетуге өздерінің өзара дайындығын мәлімдейді.
Қазақстан мен Америка Құрама Штаттары алдағы екі жылда метан шығарындыларын азайту саласындағы Қазақстанның басымдықтарын қолдау үшін мынадай күш-жігер жұмсамақшы:
- Көмір шахталарында метан шығарындыларын азайту бойынша озық тәжірибені енгізу туралы ынтымақтастық, соның ішінде көмір қабаттарын газсыздандыру, желдету ауасының метанын жою, болмаса атмосфераға шығарылатын шахта метанын ұстау және кәдеге жарату.
- Мұнай-газ секторында метанның ағып кетуін тұрақты және кешенді анықтау мен жоюды енгізу және әдеттегі желдетуді жою бойынша ынтымақтастық, оның ішінде метан шығарындыларын бақылау және азайту үшін спутниктік және басқа технологияларды пайдалануды қолдау, суперэмиттерлердің алдын алуға және жылдам әрекет етуге, соның ішінде халықаралық метан шығарындылары обсерваториясының ескерту және метанға жауап беру жүйесіне белсенді қатысу арқылы ерекше назар аударады.
- «ҚазМұнайГаз» бен оның еншілес және тәуелді ұйымдарында ағып кетулерді тұрақты анықтау мен жоюды енгізуді қолдау.
- Газды тасымалдау, тарату және сақтау жүйесіндегі ағып кетулер мен төгінділерді анықтау, жою және алдын алу бойынша озық тәжірибелермен алмасуды қолдау және жобаларды әзірлеуді ынталандыру.
- Ел аумағында метан деңгейін өлшеу және төмендету бойынша озық тәжірибені енгізу мақсатында Қазақстанның мұнай-газ объектілерінде метанның ағып кетуін және желдетілуін бақылау жөніндегі қанатқақты жобаларды ілгерілету.
- Метанның апаттық емес желдетілуін жою үшін ұлттық стандарттарды әзірлеу және мұнай-газ секторындағы ағып кетулерді 2030 жылға дейін мүмкіндігінше тезірек анықтау және жою талаптары.
- Климат және таза ауа коалициясының қолдауының арқасында әртүрлі сектордағы ұлттық метан инвентаризациясын жақсартуды қолдау.
- Метан деңгейін төмендету технологияларын көрсету және жобаларды дамыту мүмкіндіктерін анықтау үшін 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында салалық дөңгелек үстелді шақыру арқылы жеке сектордың дамуын және метан деңгейін төмендету жобаларына инвестицияларды ынталандыру.
- Қажет болған жағдайда метан деңгейін төмендету жөніндегі жобаларды қаржыландыру, оның ішінде АҚШ-тың Экспорттық-импорттық банкі, Халықаралық қаржы корпорациясы, Дүниежүзілік банк және басқа да ұйымдар арқылы қаржы көздерін анықтау және қолдау.
Америка Құрама Штаттары серіктестермен Қазақстанның мұнай-газ секторындағы метан шығарындыларын азайтудың толық әлеуетіне қол жеткізуді қолдау үшін инвестицияларды жұмылдыру бойынша жұмыс істеуге ниетті. Бұл Халықаралық энергетикалық агенттіктің бағалауы бойынша 2030 жылға дейін жалпы шығыстар кемінде 1,4 миллиард долларды талап етеді және әртүрлі сектордағы метан шығарындыларын азайтудың қосымша мүмкіндіктеріне инвестицияларды ынталандырады.
Бұл бірлескен мәлімдемеде біз метан шығарындыларына қатысты шұғыл мәселені шешуге бейілді екенімізді растаймыз. Аталған басымдықтар бойынша бірлесіп жұмыс істей отырып, біз планетамыз бен болашақ ұрпақтарымыз үшін орнықты келешекті құруға тырысамыз.
