«Осындай іргелі еңбектің жарық көріп, оған мүфтияттың бастамашы болғаны бәрімізді қуантып отыр. Президентіміз озық ойлы әрі саналы ұлт болу туралы жиі айтып келеді. Бұл – әрқайсымыздың алдымызға қойылып отырған үлкен міндет. Соның ішінде мүфтият тарапынан жасалып жатқан жұмыстар – бір төбе. Атап айтқанда, бүгінгі жарық көріп отырған кітап – шын мәнінде, қоғам сұранысына жауап беретін еңбек. Мұнда қазіргі қоғамдағы сын-қатерлерге тарихи таныммен жауап берудің жолы көрсетілген. Алаш қайраткерлері «Қазақ» газетінің алғашқы нөмірлерінің бірінде «Қазақ қияметке дейін қазақ болып жасайды» деп жазған еді. Ал Әлихан Бөкейхан «Құдайдан кейінгі құдірет – мәдениет күші» дегені бар. Сіздердің қалам арқылы атқарып жатқан еңбектеріңіз де – сол күш, жоғары деңгейде жүзеге асырып жатқан ғылыми жұмыстарыңыз», деді іс-шараның шымылдығын ашқан «Қазақ газеттері» серіктестігінің бас директоры, академик Дихан Қамзабекұлы.
Жаңа кітап таныстырылмында Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы бабалар ұстанған сара жолды насихаттаудағы басты мақсат – келешек ұрпаққа ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық және діни құндылықтарға негізделген дәстүрлі діннің негіздерін жеткізу екенін атап өтті. «Себебі дәстүрлі дінімізбен көкірек көзін суарған жастар жат ағымның жетегінде кете қоймасы анық. Осы салада бірнеше жоба қолға алынды. Соның бірі «Бабалар ізімен: Қазақ даласындағы мұсылмандық мектеп» кітабын шығару болатын. Бұл еңбекте асыл дініміз исламның Қазақ даласына келу тарихы, халқымыздың әдет-ғұрпы мен салт-дәстүріндегі діннің алар орны мен бабалар ұстанған шариғат парыздары, иман негіздері, сондай-ақ мұсылмандық әдеп жоралғылары қамтылды. Кітап үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлім «Дәстүрлі діни танымның тарихи негіздері» деп аталады. Екінші бөлім дәстүрлі діни таным ұстындарына арналды. Ал үшінші бөлімде дін мен дәстүр сабақтастығы кеңінен жазылған», деді ол.
Бас мүфти «Дәстүрлі діни танымның тарихи негіздері» деп аталатын бірінші бөлімде Қазақ даласындағы дәстүрлі діни мектептердің өзіндік ерекшеліктері, мұсылмандық дүниетанымның тарихи және рухани бастаулары, қазақ халқының мәдениетінде ислам құндылықтарының құрылымы, қазақ даласынан шыққан ғұлама-ғалымдар, ахун-ишандар мен әулиелер, мешіттер мен медреселер мәдениеті, сонымен қатар зиярат, кесенелер туралы жазылғанын атап өтті. «Мұндағы тарихи деректерді сараптай келе, исламтану үрдісінің ортағасырлық Қазақстанда сонау VІІІ ғасырдан бастау алып, ХХІІ ғасырларда шарықтау кезеңінен өткені, яғни Қарахандар дәуірі, одан кейін діни-мәдени өрлеу Алтын Орда кезінде Қазақстанның далалық аймақтарында толық және біржола ислам үстемдік құрып, осы негіздер болашақта сақталып отырғаны жайында қазақ хандығының толыққанды мұсылман мемлекеті ретінде дамығанын көреміз», деді ҚМДБ төрағасы.
«Дәстүрлі діни таным ұстындары» деп аталатын екінші бөлімде иман, сенім негіздері баяндалып, мұсылмандық мектеп және толеранттық, ислам дінінің негіздері, бес парыз, иман, ихсан түсінігі, әдеп мәселесі шариғат мәтіндерімен қатар ата-бабаларымыз, би-шешендеріміздің даналық сөздері, ақын-жырауларымыздың өлеңдері, қазақ халқының мақал-мәтелдерімен байланыстырыла түсіндірілген.
«Сондай-ақ «Дін мен дәстүр сабақтастығы» деп аталған үшінші бөлімде қазақы әдет-ғұрыптардың басым бөлігінің имани ұстаныммен ұштасатыны, дәстүр мен діннің біте қайнасып, бөлінбес дүниеге айналғандығы туралы әңгімеленеді. Айталық, ислам шариғатындағы ғұрыптың орны, оның шариғат негізі ретінде дәлелдік күшке ие екені, қазақ халқының ағайын-туыспен қарым-қатынас, жеті атаға дейін қыз алыспау, көршімен қарым-қатынас, сәби дүниеге келгенде атқарылатын жоралғылар, азан шақырып ат қою, қалжа, қырқынан шығару, сүндет той, жеті ата сынды басқа да қалыптасқан салт-дәстүрлеріміздің ислам шариғатымен үндестігі баяндалды», деді Бас мүфти.
Сонымен қатар ол «Muftiyat» баспасынан «Ихсан – рухани тәрбие негізі», «Толық адам (ғылыми-теологиялық талдау)» сынды еңбектер жарық көргенін, жуырда «Ислам энциклопедиясының» І, ІІ, ІІІ томы, «Дін мен дәстүр» кітабының ІІІ томы оқырманға жол тартатынын атап өтті. «Қоғам арасына іріткі салғандардың идеологиясына халықтың қарсы қорғанысын қалыптастыру – кезек күттірмейтін мәселе. Бұл кешенді іс-шаралар мен жүйелі жұмыстарды талап етеді. Осыған орай биыл Діни басқарма жанынан ғылыми зерттеу орталығын ашамыз. Аталған ғылыми орталықтың негізгі мақсаты – қазақ топырағынан шыққан дін ғалымдарының еңбектерін зерттеу және жарыққа шығару, сонымен қатар қазақ ақын-жазушыларының, жырауларының еңбектеріндегі дін тақырыптарын жинақтап, кеңінен түсіндіріп, халқымызға жеткізу» деді Наурызбай қажы Тағанұлы.
Іс-шарада Мәдениет және ақпарат вице-министрі Қанат Ысқақов, мемлекет және қоғам қайраткері Әлихан Байменов, академик Ғарифолла Есім, Сенат депутаты Нұртөре Жүсіп, Мәжіліс депутаты Абзал Құспан, профессор Айгүл Ісмақова, өзге де бірқатар қоғам қайраткері мүфтияттың игі бастамасы туралы пікірлерін білдірді. Басқосу барысында бабалар рухына Құран бағышталып, тағылымды әңгімелер айтылды.
Оқырман есіне сала кетейік, мүфтияттың бұл ғылыми-танымдық жобасы әрі қарай жалғасады.
