Еркегүл Көкейдің үкіметтік емес ұйымда менеджер болып қызмет еткеніне 12 жылдан асқан. Азаматтық қоғам құруда атсалысып жүрген белсенді қайырымдылық және экологиялық бағыттағы жобаларды ұсынып, нәтижелі жүзеге асырған.
– Біз «Бақытты бала» жобасы аясында ата-ананың қамқорлығынсыз қалған балалардың тізімдерін алып, олардың жинақ қорына қаржы аударуға ықпалдасамыз. Одан бөлек, шаһардың тазалығын қамтамасыз ету мақсатында түрлі экологиялық акциялар ұйымдастырып, қоқыстан тазартамыз. Қайырымдылық жасау – ізгі жүректен. Осылайша, біз елдің дамуында өзімізше үлес қосып жатырмыз, – деді қоғам жанашыры.
Қоғамдағы түрлі әлеуметтік топтың әр алуан мәселесін шешуде жұдырықтай жұмыла білген мұндай ұйымдардың ерен еңбегіне жалпақ жұрт куә. Бірер күн бұрын жаһан жұрты жаппай Дүниежүзілік үкіметтік емес ұйымдар күнін атап өтті. Осыған орай Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева Facebook-тегі парақшасында өз құттықтауын жариялаған-ды.
«ҮЕҰ халықтың өмір сүру сапасын жақсарту мен азаматтық қоғамның рөлін күшейтуде маңызды рөл атқарады. Қазір елімізде ҮЕҰ-ды мемлекеттік қолдау тетіктері қалыптасты. Атап айтсақ, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс, гранттық қаржыландыру және марапаттау. Қоғамдық бірлестіктер мен қоғамдық кеңестер туралы заңнамаға түзетулер енгізілді. Мемлекет дамуының негізгі ресурсы – адами капитал, оның әлеуеті мен дамуы, яғни әлеуметтік капитал. Азаматтарға инвестиция сала отырып, біз әркім әлеуметтік міндеттерін жүзеге асыруға өз үлесін қосатын күшті және дамыған қоғам қалыптастырамыз. Еліміздегі азаматтық қоғамды дамытудағы маңызды және негізгі міндеттерді жүзеге асыруда баршаңызға сәттілік, шығармашылық табыс, және кәсіби белсенділік тілеймін!», деді Мәдениет және ақпарат министрі.
Мерекені арқау етіп ұйымдастырылған бұл диалог алаңына Мәдениет және ақпарат министрлігі қолдау білдіріп, «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» заңды тұлғалар бірлестігі ұйытқы болды.
– Біз жылына 200 млн-нан аса іс-шараға атсалысамыз. Кейінгі 10 жылда қабылданған барлық заңнамаға пікір білдіріп, сараптама жасадық. Осыдан 20 жыл бұрын 500 ғана үкіметтік ұйым бар еді. Жыл сайын қатарымыз көбейіп келеді. Дегенмен әлі де болса біздің ұйымның жұмысымен таныс емес белсенді азаматтар көп. «Жалғыздың үні шықпас» демекші, бірлесіп кез келген мәселені оңай шешуге шақырамыз, – деді «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» заңды тұлғалар бірлестігінің вице-президенті Гүлнәр Құрбанбаева.
Негізі ҮЕҰ жобалары бүкіл әлеуметтік саланы қамтиды. Олардың қатарында халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдау, жастардың бастамасын дамыту, саламатты өмір салтын насихаттау, білім беру, ақпарат және мәдениет салаларын дамыту, қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікті нығайту, азаматтардың құқығын қорғау, азаматтық қоғамды дамыту және тағы да басқа міндеттер бар. Демек елімізде ҮЕҰ-ны қолдауға бағытталған оң саясат мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық әлеуетінің дамуына ықпал ететіндей күшке айналды. Яғни азаматтық сектор қоғамның мәселелерін шешу жолында жауапты билік органдарына әділ әріптес. Сондықтан Президент Қасым-Жомарт Тоқаев осыдан екі жыл бұрын халыққа Жолдауында осындай институттардың рөлін нығайтуды тапсырды.
– Министрлік биыл ҮЕҰ өкілдерінің өтініші бойынша Азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізуде жұмыс жүргізіп жатыр. Ақпан айының басында қолданыстағы тұжырымдаманы жаңарту бойынша ұсыныстар мен ескертулер жинауды бастадық. Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, аталған іске белсене атсалысуды сұраймыз, – деді Мәдениет және ақпарат вице-министрі Данияр Қадыров.
Диалог алаңына Парламент депутаттары, Мәдениет және ақпарат министрлігінің өкілдері, республикалық ҮЕҰ жетекшілері мен сарапшылар, халықаралық ұйымдар мен орталық мемлекеттік органдардың өкілдері қатысты. Жиналғандар азаматтық қоғамды одан әрі ілгерілету және азаматтық бастамаларды қолдау жөнінде пікір алмасты.
– «Хас шебер» қауымдастығының мыңнан аса шебері көпбалалы аналар мен мүмкіндігі шектеулі балалардың өнері арқылы табыс табуына көмектесіп жүр. ҮЕҰ-ға жуырда тіркелдік. Ал былай өзіміз атсалысып жүргенімізге 2,5 жылдай болды. Оған дейін де жеке-жеке болып жүрдік. Енді баршамыз «Хас шебер» қауымдастығы ұйымының астына біріктік. Жалпы, үкіметтік емес ұйымдар мен бизнес қауымдастық арасында жұмыс заң аясында жүйеге келтірілген. Тек әлеуметтік мәселелерді шешерде қолымыз қысқа, – дейді «Хас шебер» қауымдастығының президенті Зиуар Жұманова.
Кейінгі үш жылда ҮЕҰ-ға берілген 59 млрд теңгенің негізгі бөлігі жергілікті бюджеттерден бөлініпті. Жиында сарапшылар қоғамдық ұйымдардың жұмысы мен нәтижесін қатаң қадағалау қажет екенін айтты. Өйткені кейбірі өз бастамаларының тиімділігін арттыруға мүдделі емес көрінеді.
– Мәселен, мүгедектігі бар адамдарға арналған түрлі семинарлар өткізіледі. Ал енді олар әрі қарай жұмысқа кірді ме, кірген жоқ па деген сауалдарды ашық күйінде қалдырмас үшін бірнеше айдан кейін оны тексеру қажет. Осы бағыттағы басқа да семинар, тренингтер нәтижелі болғанын бақылау керек. Яғни КРІ жағын мемлекет қадағалағаны абзал, – деді «Тең мүмкіндіктер әлемі» қоғамдық қорының директоры Нұргүл Ұлжекова.
Министрліктің мәліметінше, елімізде үкіметтік емес сектор әлеуметтік мәселелерді шешу мен азаматтық бастамаларды жандандыруда мемлекеттің сенімді серіктесі болып келеді. Бүгінде бас-аяғы 23 335 ҮЕҰ тіркелген. Оның 18 мыңнан астамы белсенді жұмыс істейді. Кейінгі 15 жылмен есепке алсақ, ҮЕҰ саны 6,5 есе өскен.
– Үкімет оларға қандай көмек көрсете алады? Сол кәсіби біліктіліктерін арттыру мәселесі біраз талқыланды. Ұсыныстар жазылды. Бұл ұсыныстарды алдағы уақытта біздер ескеріп, жобаларды жасаған кезде бәрін қосамыз, – деді Мәдениет және ақпарат министрлігі Азаматтық қоғам институттарымен өзара іс-қимыл басқармасының басшысы Асылхан Көшкімбаев.
Сондай-ақ отырыста әлеуметтік мәселелерді шешудегі оңтайлы кейстер мен озық тәжірибелер таныстырылды. Оған қоса, саланы дамытуға үлес қосқан белсенділер марапатталды. Мерекелік жиындар республиканың түкпір-түкпірінде өтті. Атап айтсақ, ҮЕҰ-ға онлайн шеберлік сабақтары, семинарлар мен кеңес беру іс-шаралары ұйымдастырылды.
