Жаңа орталық Орталық Азия өңіріндегі климаттың өзгеруі салдарынан болған су тапшылығы, құрғақшылық, жердің құнарсыздануы сияқты экологиялық мәселелерге мониторинг жүргізеді. Қашықтан бақылау арқылы аймақтағы табиғи қауіп-қатерді алдын ала ескертіп, экологиялық қауіпсіздік пен тұрақты дамуды қамтамасыз етеді. Бұл өз кезегінде Қазақстан, Қытай және Орталық Азия үшін жоғары деңгейдегі халықаралық ресурстық және экологиялық платформа құруға мүмкіндік береді. ҚазҰУ-дың география және табиғатты пайдалану факультетінде орналасқан зертхана ғылыми зерттеулердің орны ғана емес, Орталық Азиядағы қоршаған ортаны тұрақты дамытудың басты хабына айналмақ.
Салтанатты іс-шараға ҚХР Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданы ҚКП партия комитеті хатшысының орынбасары, ШҰАА Халық үкіметінің төрағасы Эркин Тунияз, Ғылым және жоғары білім вице-министрі Талғат Ешенқұлов, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ басқарма төрағасы-ректор Жансейіт Түймебаев, Қытай ғылым академиясы Шыңжаң экология және география институтының бас директоры Чжан Юаньмин, Шыңжаң университетінің президенті Яо Цян, Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданының Халық үкіметі хатшылығының басшысы Чжоу Сюйюн, ҚазҰУ ғалымдары мен оқытушылары, студенттер қатысты.
Іс-шарада Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық аудандық комитетінің губернаторы Еркін Тунияз жаңадан ашылған зертхана ғылым бойынша Қазақстан мен Қытай арасындағы байланыстың жарқын көрінісі екенін атап өтті.
«Бүгінгі ҚазҰУ базасында құрылған орталық екі мемлекеттің қарым-қатынасының күн санап артып келе жатқанының айқын дәлелі. Қазақстан мен ҚХР арасындағы өзара ынтымақтастық пен стратегиялық серіктестік әртүрлі саяси тенденцияларға емес, берік негізге құрылған. Қазақстан мен Қытай – жақын көрші, сенімді дос және стратегиялық әріптес. Алдағы уақытта достық байланысты одан әрі жандандандыру бойынша жүйелі жұмыстар атқарылады деп санаймын», деді Эркин Тунияз.
Ашылу салтанатында Талғат Ешенқұлов ҚР ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбектің құттықтауын жеткізді. «Қазақстан мен Қытай арасындағы ғылым мен жоғары білім саласында көпжылдық және жемісті ынтымақтастық жолға қойылған. Министрлік соңғы екі жылда жетекші жоғары оқу орындарымен, соның ішінде Қытай университеттерімен стратегиялық әріптестікті құру бойынша белсенді жұмыс жүргізіп келеді. Алты мыңнан астам халықаралық келісімшарттың 249-ы Қытай ЖОО-ларымен жасалған. Осы келісімдер аясында қосдипломды білім беру, біріккен орталық құру, академиялық ұтқырлықты дамыту сынды жобалар қолға алынды. Соның басым көпшілігі осы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ базасында жүзеге асырылып отыр», деді вице-министр.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ресторы Жансейіт Түймебаев «Президент Қасым-Жомарт Тоқаев І Орталық Азия – Қытай саммитінде сөйлеген сөзінде Біріккен Ұлттар Ұйымының дерегінен мысал келтірді. Дүниежүзінде 2050 жылға қарай 5 миллиардтан астам адам ауызсуға мұқтаж болуы мүмкін. Мемлекет басшысы: «Климаттың өзгеруіне байланысты біздің аймақтың басты су көзі саналатын мұздықтар да күрт азайып барады. Осы жағдай Орталық Азияның азық-түлік, энергетика және экология қауіпсіздігіне едәуір қатер төндіреді. Сондықтан бірлесіп шұғыл шаралар қабылдауымыз қажет», деп атап өткен болатын. Сондай-ақ су ресурстарын өзара келісіп, ұтымды пайдалану, тиімді цифрлық тәсілдерді қолдану, су шаруашылығы саласына жаңа технология енгізу бойынша ұсыныстар жасады. Сондықтан біздің мақсатымыз – табиғат ресурстарын тиімді пайдалану мен қоршаған ортаны зерттеу саласындағы ғылыми-техникалық ынтымақтастықты нығайту», деп атап өтті.
Іс-шара соңында ҚазҰУ басшысы Жансейіт Түймебаев пен Қытай ғылым академиясы Шыңжаң экология және география институтының бас директоры Чжан Юаньмин ортақ ғылыми зертхананы іске қосу келісімшартына қол қойды.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарапынан жаңа ғылыми зертханаға бөлінген 500 шаршы метр аумақ жөндеуден өтсе, Қытай тарапынан 55 млн теңгеге зертхана жабдықтары орнатылды.
АЛМАТЫ
