Фото:depositphotos.com
Заң жобасын Сенат депутаты Нұрлан Бекназаров ұсынды. Оның айтуынша, жоба сот төрелігін жүзеге асыру сапасын қамтамасыз ету және судьялардың кәсібилігін арттыру мақсатында әзірленген.
Заң жобасына түзетулер үш бөлікке бөлінген:
- түзетулердің бірінші бөлігі Сот алқасының жұмысын жетілдіруге бағытталған;
- түзетулердің екінші бөлігі сот төрелігінің сапасы жөніндегі комиссияның ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібін өзгертуге бағытталған;
- түзетулердің үшінші бөлігі судьялардың тәуелсіздігін қамтамасыз ету тұрғысынан олардың құқықтары мен әлеуметтік кепілдіктерін күшейтумен байланысты.
Н.Бекназаров атап өткендей, сот ісін қарау кезінде заңды өрескел бұзудың әрбір фактісі бойынша Сот алқасы судьяға қатысты тәртіптік іс материалдарын тексерудің жаңа тетігін енгізеді, бұл судьялар тарапынан заң бұзушылықтарға неғұрлым тиімді ден қоюға мүмкіндік береді.
«Жалпы отырыстың қандай да бір шешіміне қарамастан, заңды өрескел бұзу фактілері бойынша барлық материалдар тексеру үшін Сот алқасына жіберілетін болады. Қазіргі уақытта тәртіптік іс жүргізуді қозғау туралы шешімдерді Жоғарғы Соттың және облыстық соттардың жалпы отырыстары қабылдайды, нәтижесінде іс жүзінде Сот алқасына мұндай бұзушылықтардың аз ғана бөлігі қарауға түседі», деп атап өтті сенатор.
Бұдан басқа, тәртіптік істер бойынша жүктеменің болжамды ұлғаюына байланысты Сот алқасының құрамы 9-дан 15 мүшеге дейін ұлғаяды, оған 13 судья, сондай-ақ кеңесші дауыс беру құқығы бар заң қоғамдастығының екі өкілі кіреді.
«Іс жүзінде судьяның қызметін бағалаудың қайталануы орын алды. Конституциялық заң жобасына сәйкес судьяның кәсіби қызметін бағалауды қолданыстағы нормаларда көзделгендей жылдық қызметтің нәтижелері бойынша емес, алғашқы үш жылдың нәтижелері бойынша жүргізу ұсынылады», деді Н.Бекназаров.
Конституциялық заң жобасында отставкадағы судьяларға өмір бойы қамауда ұстау төлемінің мөлшеріне қатысты түзетулер көзделген.
Сонымен қатар заң жобасы судьяның сот алқасына жіберілгенге дейін барлық материалдармен танысу мүмкіндігіне, сондай-ақ судьяның тәртіптік істі не оның өкілін қарауға жеке қатысуы арқылы оның құқықтарын толық қорғауға кепілдік беретін нормалармен толықтырылады.
«Қазақстан Республикасының сот жүйесі және судьяларының мәртебесі туралы «Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы бірінші оқылымда мақұлданды.
