Отандық бизнесті қолдау
Стратегия және активтерді басқару жөніндегі басқарушы директор Николай Казутиннің айтуынша, қор Үкіметпен бірлесіп әзірленген сатып алулардағы отандық қамту үлесін арттыруға мүмкіндік беретін шараларды іске асырды.
«Қойылған міндеттерді іске асыру шеңберінде қор бірнеше бағытта жоспарлы жұмыс жүргізіп жатыр. Бүгінгі таңда сатып алуға қатысудың барлық тізбегі бойынша отандық тауар өндірушілерді қолдаудың 14-тен астам тетігі қарастырылған. Сатып алулар жүйесінің ашықтығын арттыру мақсатында Қаржы министрлігімен, Қаржы мониторингі агенттігімен, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігімен, сондай-ақ «Сатып алудың бірыңғай терезесі» ақпараттық жүйесімен бірлесіп әзірленген», деді Николай Казутин.
Енгізілген өзгерістің негізгісі – офтейк-келісімшарттардың үлесін арттыру. Мысалы, биыл портфельдік компаниялардың басшылары үшін офтейк-келісімшарттардың үлесін сатып алу қызметтерінің жалпы көлемінен 10% кем түспейтін деңгейде ұлғайту бойынша пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) белгіленді. Жаңа өндірістерді құруға бағытталған бағдарлама нәтижелері бойынша 74 жоба мақұлданып, 145 млрд теңге сомасында 595 офтейк шарт жасалды.
«Бағдарлама ішкі нарықта өнім тапшылығы болған кезде 20 жылға дейінгі мерзімге офтейк-шарттар жасасу мүмкіндігін көздейді. Келісімшарт жасасу кезінде өндірушілерге, оның ішінде ірі кәсіпорындарға өз өндірісінің айналасында шағын бизнес белдеуін құру жөніндегі міндеттемелер белгілеу мүмкіндігі көзделген. Сондай-ақ отандық тауар өндірушілер үшін жеңілдіктер қарастырылған. Мысалы, олар тендерлік өтінімді қамтамасыз етуді енгізуден босатылып, қор кемінде 30% мөлшерінде міндетті аванс белгіледі», деді «Самұрық-Қазына Контракт» ЖШС бас директорының орынбасары Эльдар Доскенов.
Қабылданған шаралардың ішінде отандық тауарларды сатып алу бойынша міндеттемелерді орындамаған жағдайда құрылыс-монтаж жұмыстарының мердігерлері үшін жауапкершілік күшейтілді, сондай-ақ қор компаниялар тобы сатып алатын жұмыстар мен қызметтерді жеткізушілерге жергілікті өндірушілерден тауарларды сатып алу міндеттелді.
Электрондық сатып алу жүйесінің артықшылықтары
Сатып алу жүйесін жетілдіру де – маңызды фактор. Бүгінгі күні жүйеде 160 ұйымның тауары, жұмысы мен қызметтері сатылады. Бірқатар үдерісті автоматтандырудың арқасында жеткізушілердің қорды сатып алу қызметіне қатысу рәсімі жеңілдетілді. Яғни техникалық сипаттамалар, электрондық шот-фактуралар, тендерлік өтінімді қамтамасыз ету және басқа да үдерістер кіреді.
Электрондық сатып алудың ақпараттық жүйесін сүйемелдеу департаментінің директоры Айдос Мұстафиннің сөзінше, жүйе арқылы жылына 3,7 трлн теңгеден астам сомаға сатып алу жүргізіліп, 85 мыңнан астам шарт жасалады. Күн сайын zakup.sk.kz платформасында 250-ден астам конкурс өткізіледі және олардың әрқайсысына орта есеппен 5 әлеуетті өнім жеткізуші қатысады.
«Қазіргі уақытта жүйеде 104 мыңға жуық әлеуетті өнім жеткізуші тіркелген. Жүйе қор компанияларының қажеттіліктерін, сатып алу мерзімдерін, шарттарын және бәсекелестік орта туралы ақпаратты көруге мүмкіндік береді», деп атап өтті Айдос Мұстафин.
«Самұрық-Қазына» сатып алудың ашықтығын қалай бақылайды?
«Ашықтық деңгейін арттыру және заң бұзушылықтарды болдырмау үшін қорда сатып алуды бақылау жөніндегі орталықтандырылған қызмет жұмыс істейді. Осы жылдың алғашқы 6 айында осындай 3 000-нан астам өтініш қаралса, өткен жылы 6 000-нан астам өтініш өңделген. Сатып алу жоспарлары, тендер және қор мен еншілес компаниялардың шарттары туралы ақпарат қолжетімді», деп атап өтті «Самұрық-Қазына Контракт».
Сондай-ақ өткен жылдан бастап платформада жаңа функционал іске қосылды. Ол жерде әлеуетті өнім берушілер сатып алу тәртібінің жекелеген нормаларының ресми түсіндірмесімен таныса алады.
Нұрай САПАРБЕКОВА
