Жәдігер • 09 Тамыз, 2024

Қаныштың домбырасы

126 рет
көрсетілді
1 мин
оқу үшін

Қазақтан шыққан ғұлама, Қа­зақ КСР Ғы­лым ака­де­мия­­сы­ның не­гі­зін қалау­шы һәм тұң­ғыш пре­зи­ден­­ті, минера­ло­гия ғылым­дары­­ның док­торы, КСРО Мем­ле­кет­тік сыйлығы­ның лау­реаты Қаныш Сәт­баев­тың домбырасы Алматы қаласындағы Мем­ле­кеттік орталық музей қо­рында «КП 16730/1» рет­тік нө­мірмен сақтаулы тұр.

Қаныштың  домбырасы

Аспаптың пошымы – төрт қыр­ланған сопақша шаршы іспетті. Мойынтұрағының ұзындығы 58 см, шанағының ұзындығы 28 см, көлденеңі 17 см. Тұтас ағаштан ойы­­лып жасалған. Шанағы ұзынша төртбұрыш. Мойны шалқақ. Үш буынды. Бет қақпа­ғы жұқа тақтайшадан жа­салған. Он төрт пер­нелі, ішегі қара­па­йым жіп.

Қолымызда бар ақпа­ратқа жүгінсек, бұл домбыраны Қаныш Имантайұлы 1920 жылдардың басында Том политехника институтында оқып жүрген жылдары жаны­нан тастамай алып жүрген дейді.

Жуықта жезқазғандық Өтеген Ахмет атты шебер дәл осы музейде тұрған домбыраның дәлме-дәл көшірмесін екі дана жасап, бірін ғалымының туған жері Баянауыл­дағы, екіншісін өсіп-өнген өл­кесі Жезқазған қалалық музейіне тапсыр­ған екен.

«Домбыраның тарихы тура­лы нақты дерек жоқ. Қаныш Иман­тайұлы оны арнайы тапсырыс­­пен жасатуы да мүмкін. Себебі мұн­дай пішінді домбыра ел ішінде көп кездесе бермейді екен. Оның көшірмесін жасаудағы мақсатым –ұлттық аспаптың сирек кездесе­тін түрін насихаттау» дейді қолөнер шебері.