Кейінгі кезде Батыс Қазақстан облысының мәдени өмірінде бірнеше елеулі өзгеріс болды. Мамыр айының соңында Ғарифолла Құрманғалиев атындағы облыстық филармония мен «Атамекен» өнер ордасы біріктіріліп, бір ұжымға айналды. Белгілі ақын, бұған дейін Оралдағы Қадыр Мырза Әлі атындағы Мәдениет және өнер орталығын креативті басқарып көзге түскен Бауыржан Халиолла үлкен өнер ұжымының тізгінін қолына алып, ұршықша үйіріп әкетті. Бұл оң істерге биылғы мамыр айында ғана облыстық мәдениет басқармасының басшылығына келген Қуанышбек Мұханғалиев те оң ықпал етсе керек. Өңірде ұлттық өнердің, қазақы мәдениеттің екінші тынысы ашылғандай бір кезең басталды. Бұған осы «Саз әлемі» концерті де көзімізді жеткізгендей.
Маусымашар концертті жүргізуге Алматыдан «Шалқар» радиосының редактор-жүргізушілері Гүлмира Нәлібай мен Талант Арғынғали арнайы шақырылған екен. Осының өзінен ұйымдастырушылардың көрермен алдындағы жауапкершілігін сезінгені байқалып тұрды. Сөз қадірін білетін қос саңлақ та аянып қалмады – сөзі мен сазы үйлескен әдемі іс-шара көңілден шықты.
Бұдан бұрын да айтқанбыз – соңғы үлгідегі ерекше техникамен жабдықталған, бүгінгі күннің талабына жауап беретін «Атамекен» сарайы бұл жолы да барлық мүмкіндігін байқатты. Филармония құрамына кіретін бірнеше ұжым – Мәдениет саласының үздігі Мирзада Серікқызы жетекшілік ететін «Атамекен» халық биі ансамблі, Тимур Меңдіғалиев басқаратын «Атамекен» этно-фольклорлық ансамблі, Аслан Ғұмаров жетекшілік ететін «Атамекен» фольклорлық ансамблі, Мәдениет саласының үздігі Еркін Нұрымбетов бас дирижер әрі көркемдік жетекші болып отырған Дәулеткерей атындағы Қазақ халық аспаптары оркестр, Мәдениет саласының үздігі Никита Говоров басқаратын Шамғон Қажығалиев атындағы эстрадалық-симфониялық оркестр, Мәдениет саласының үздігі Владимир Баяндин жетекшілігіндегі «Атамекен» камералық ансамблі, тек қана кәсіби биші жігіттерден құралған «Атамекен» ерлер би ансамблі (балетмейстері Сұлтан Дәуітов), құрамында 25 әнші бар «Атамекен» камералық хоры (хормейстері Күнсұлу Көптілеуова), Мәдениет саласының үздігі Валерий Полубабкин жетекшілік ететін «Атамекен» вокалды аспаптар ансамблі – барлығы 200-ден аса өнерпаз бір мезгілде сахнада өнер көрсеткен сәттері де болды. Әсіресе қос оркестр Нұрғиса Тілендиевтің «Махамбет» поэмасын орындаған кезде мың жарым адамдық «Атамекен» сарайы ұлы дүбірге толып, көктен найзағай ойнағандай әсер етті. Аталған өнер ұжымдарымен қатар, аты әйгілі өнер шеберлері – Қатимолла Бердіғалиев, Сәуле Таудаева, Сағадат Рахметжанов, Серік Әбдірахманов, Қайрат Кәкімов сынды дәстүрлі әншілер тобы, олардың ізбасарлары – Күләш Қуанышқалиева, Асқат Ораз, Дастан Есентеміров, Ернар Өмірәлі, Фархат Оразов, Ақмарал Кемелханова, Жанаргүл Саркенова, Айжан Мұхамбетжанова, Бейбіт Қажығалиев, Назгүл Қабиева, Нұралы Айтуғанов және басқалары бар. Сопраналар шеруін жасаған Мәдениет саласының үздіктері Ақсұлу Жұмалиева, Ақмарал Ахметова, Альбина Наурызалиева, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Эльмира Усаева, «Баритондар шеруіне» шыққан Дамир Сатыбаев, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Мұрат Әмірханов, Алтынбек Оразов, Айбек Тұрарбеков, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Қанатқали Қожақов, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Айбар Хайырханов та халықтың ыстық ықыласына бөленді. Аккардеон аспабын адамша сөйлеткен Галина Калашникова, «Жайлаукөл кештерін» сағындырған Сиғватолла Ешкаев, Айдана Орынғалиева, Асланбек Қуаналиев, Аружан Бисембай, Дархан Құлбабаев, Гүлфаризат Нұрсейітова, Азат Қабиев, «Асыл арманды» аңсатқан Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Жаңылсын Хасанова, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегерлері Марат Сарбөпеев, Дария Бақытова, Омар Хибашев, Мәдениет саласының үздігі Майра Хайдарова, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Жаскелең Ғайсағалиев, Ақжайықтың бейресми бойтұмарына айналған «Ақжайық – ару мекенім» әнін бірге шырқаған Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Құрмет» орденінің иегері Донеділ Қажымов, Жаскелең Ғайсағалиев, Жаңылсын Хасанова, Марат Сарбөпеев, Майра Хайдарова, Дария Бақытова... Шыны керек, бұл өнер ұжымдарының әрқайсысы, жезтаңдай әншілердің әрбірі жеке концерт беріп, жалпақ жұртты аузына қарата алатындай қабілеті барын ел біледі.
Бір таңғаларлығы, концерт бастан-аяқ жанды дауыста өтті.
«Біз бұл үрдіске көшкенімізге біраз уақыт болды. Бұдан кейін де Батыс Қазақстан облыстық филармониясының, «Атамекен» өнер ордасына тиесілі өнер ұжымдарының барлық концерті тек жанды дауыста өтетін болады. Қос мекеме қосылғаннан бері де атқарылған жұмыс, жеткен жетістік аз емес. Биыл Ғарифолла Құрманғалиевтің туғанына – 115 жыл. Осы мерейтойды кешенді түрде атап өту жұмысын маусым айынан бастап кеттік», дейді мекеме басшысы Бауыржан Халиолла.
Шынында да Бауыржан Ергенұлы кейінгі жылдары жетім баланың күйін кешіп кете жаздаған дәстүрлі ән өнерінің мәртебесін өз орнына қойды. «Мұхиттың мұрагерлері» жобасы аясында батыс дәстүрлі ән мектебі өкілдері және «Атамекен» этно-фольклорлық ансамблінің ән керуені Батыс Қазақстан облысының барлық ауданын аралап, Мұхит пен Ғарекеңнің әндерін насихаттады. Дәулеткерей атындағы Қазақ халық аспаптары оркестрі де «Ойна, шырқа, оркестр!» концертімен облыстың бүкіл ауданына гастрольдік сапармен барды. Үлкен оркестрдің тайлы-таяғымен жолға шығып, ел аралап өнер көрсетуі еліміз тәуелсіздік алғалы болмаған оқиға екен!
«Бұл жобаның басты жаңалығы – Ғарекеңді жаңа қырынан таныттық. Аудандағы халық даңқты әншінің бұрын еш жерде орындалмаған романс жанрындағы лирикалық әндерін алғаш тыңдады. Бұл шығармаларды оркестрге лайықтап жазған – көркемдік жетекші әрі бас дирижер Еркін Нұрымбетов. Сонымен бірге «Атамекен» ғимаратында Ғ.Құрманғалиев атындағы дәстүрлі әншілер кабинеті жасақталып, іші толықтай безендірілді», дейді Бауыржан Халиолла.
Биыл 21 мамырда Мәдениет қызметкерлерінің мерекесінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Мәдениет пен өнер – ел өміріндегі өте маңызды сала. Өнер – ұлттың жаны, ал мәдениет – рухани келбеті. Бұл қос құндылықты өркениетіміздің өзегі деуге болады. Оны сақтап, байыта түсу – ортақ парыз» деген болатын. Кейінгі жылдары Президент Жарлығымен республикадағы бірнеше өнер ордасы «Академиялық» және «Ұлттық» деген мәртебеге ие болды. «Саз әлемі» концерті үстінде жүргізуші Талант Арғынғали мен Гүлмира Нәлібай осы туралы айта келіп, «Өнердің сан-саласын бір арнаға тоғыстырып отырған осындай ұжым қандай қошеметке де лайықты ғой. Неге Ғарифолла Құрманғалиев атындағы облыстық филармонияға «академиялық» атағын бермеске?» деген ойды ортаға тастады. Бұл ұсынысты халық ерекше ықыласпен қолдап, дуылдата қол соқты.
Айта кетейік, Ғарифолла Құрманғалиев атындағы Батыс Қазақстан облыстық филармониясында қазіргі таңда 300-ден астам адам қызмет етеді. Олардың ішінде «Парасат» орденінің 1 иегері, «Құрмет» орденінің 6 иегері, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері құрметті атағының 9 иегері, «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығының 2 лауреаты, «Ерен еңбегі үшін» медалінің 14 иегері, Мәдениет саласының үздігі төсбелгісінің 29 иегері бар екен. Мұның бәрі – сахнада төгілген санжылдық тердің, шынайы еңбектің жемісі.
Биыл ғана Шамғон Қажығалиев есімін иеленген эстрадалық симфониялық оркестр әйгілі дирижердің туған жері Жаңақала ауданына сапар шегіп, арнайы концерт берді. Оркестрге сиқырлы таяқшаның сырын ұғып, тілін меңгерген Шамғон Қажығалиевтің есімі берілу құрметіне тамыз айының соңында «Атамекен» концерт залында тектінің тұяғы Нарын Қажығалиевтің қатысуымен «Оркестр үні» атты концерт өтті. Дирижердің асыл жары Жаңылсын Қажығалиева, аяулы қызы Қарлығаш Шамғонқызы және Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық халық аспаптары оркестрінің директоры Медет Қуанышев құрметті қонақ ретінде арнайы шақырылды.
Дүбірі алты құрлыққа жеткен V Дүниежүзілік көшпелілер ойындары кезінде Астанада әр облыстың мәдениет күндері өтті ғой. Айтулы шараға келген қонақтарға Батыс Қазақстан облысының мәдениеті мен өнерін Ғ.Құрманғалиев атындағы облыстық филармониясы таныстырды. «Ақжайықтан – ерке Есілге!» атты концертті көрермен жылы қабылдады.
«25–30 тамыз аралығында Өзбекстан мемлекетінің Самарқан қаласында өткен XІІІ халықаралық «Шарк тароналари» («Шығыс әуендері») атты ұлттық музыка фестиваліне Қазақстан атынан «Атамекен» этно-фольклорлық ансамблі қатысып, 80 мемлекет арасынан жүлделі ІІ орынға ие болды. Қыркүйек айында Астана қаласында алғаш рет ұйымдастырылған Халық қаһарманы Роза Бағланова атындағы халықаралық вокалдық конкурстан Ғ.Құрманғалиев атындағы облыстық филармонияның әншісі Аружан Бисембай жүлделі ІІ орынға ие болды. Қос жүлде де – облыс мәдениетінің қоржынына салынған үлкен олжа», дейді Бауыржан Ергенұлы.
Алдағы күндері Астана қаласында Қазақстанның халық әртісі, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Ғарифолла Құрманғалиевтің 115 жылдығына арналған қорытынды кеш өтеді. Сол кезде сүйікті ұжымына «академиялық» деген анықтауыш сұрап отырған Ақжайық елі бір сүйінші хабар естісек деп елеңдеп отыр. Қабырғасы 1966 жылы қаланған қара шаңырақ бұған лайық та.
Батыс Қазақстан облысы
