
Кейінгі бірнеше жылдың бедерінде билік әлеуметтік салаға барынша басымдық беріп келеді. Алайда бес жылдан астам уақыт бұрын қолға алынған міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) мәселесі әлі де болса жетілдіре түсуді қажет етеді. Айталық, басы ауырып, балтыры сыздаған кезде ақ халатты абзал жандардың алдына баратын өңір тұрғындары МӘМС жүйесіне толық тіркелген бе? Жалпы, бұл мәселе жергілікті жерде жылына екі рет таразыланады. Мәселен, өткен жылдың басындағы деректерге зер салсақ, жүйеге тіркелмегендер саны 200 мыңнан асып жығылған болатын. Жыл соңында көрсеткіш өзгерді ме?
Облыс әкімдігінің баспасөз қызметі келтірген дерекке жүгінсек, өңір халқының 81,6 пайызы міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесімен қамтылған. Жүйеден сырт қалғандар саны 259 584-тен 216 373-ке азайған. Нәтижесінде, жүйеге тіркелмегендердің қарасы 17,6 пайызды құрап отыр. Жергілікті халықтың 4%-ы емханаға тіркелмеген. Көрсеткіштің 16,6%-ға төмендегені көңіл қуантқанымен, тұрғындардың 216 мыңнан астамы жүйеден тыс қалғаны кімді де болсын ойландырмай қоймайды.
Өңірде «Oтбасының әлеуметтік саламаттылығын айқындау әдістемесін бекіту туралы» бұйрығына сәйкес айқындалған, А, В, С, D, E санаттары бойынша емханаға тіркелген тұрғындарды есептегенде, сақтандырылмаған халықтың саны 216 373-ті құрап отыр. Оның ішінде Е санатындағы халық саны 21 806 болса, D санатындағылар 69 523, С санатындағылар 76 044, В санатындағылар 44 838, А санатындағылар 4 162 адамды құрайды. Алдыңғы жылдардың деректерімен салыстырғанда оң динамика бар. Нақтырақ айтсақ, сақтандырылмаған азаматтардың саны 34314-ке азайған.
«Цифрлық отбасы» картасы бойынша сақтандырылмаған азаматтар үлесі жоғары өңірлердің қатарында Қордай (21,7%), Меркі (21,6%), Шу (21,2%) аудандары бар. Жоғарыда көрсетілген деректегі 200 мыңнан астам сақтандырылмаған азаматтардың 14,9%-ы 12 айда ешбір төлем жасамаған», дейді «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КеАҚ облыстық филиалының директоры Ғайни Аймағанбетова.
Дерекке жүгінсек, Оқу-ағарту министрлігі ұсынған тізімде өңірдегі 34 774 білім саласы қызметкерлерінің сақтандыру мәртебесі болмаған. Әйткенмен, өңірлік деңгейдегі штаб атқарған жұмыстың арқасында жүйеге енбеген қызметкерлердің саны кеміп, 31 274 адамның сақтандыру туралы мәртебесі қалпына келтіріліпті. Бұдан бөлек, жоғары оқу орындарында қызмет атқаратын 947 азаматтың сақтандыру мәртебесі болмаған. Жүйелі түрде атқарылған жұмыс нәтижесінде мәртебесі қалпына келтірілгендердің саны 856-ға жеткен.
Ғ.Аймағанбетованың айтуынша, жарнаны тұрақты төлемегендер де бар. Әлбетте, атқарылған жұмыстардың нәтижесінде жүйеге тіркеліп, мәмілеге келгендер де жеткілікті. Дегенмен МӘМС төңірегінде толғандырар мәселенің аз еместігі де байқалады.
Қалай алып қарасақ та, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне тіркелуді уақыттың өзі міндеттеп отыр. Алайда жыл қорытындысындағы көрсеткіш көңіл көншітеді деуге келмейді. Өйткені жүйеден сырт қалғандар саны 200 мыңнан асып жығылған. Осы тұрғыда Қордай, Меркі секілді бірқатар аудандардың атқамінерлері МӘМС мәселесін реттеуге қатысты ауқымды жұмыс атқарғаны жөн. Көрсеткішті қалыпқа келтіруге қатысты мүдделі барлық тарап атқаратын жұмыстың сапалы болғаны ләзім. Ресми дерекке жүгінсек, жыл қорытындысында өңірде 49 мыңнан астам азамат халық тіркелімі тізімінде болмаған. Оларды емдеу мекемелеріне есепке алу үшін мәртебесін анықтау керек. Бұл да барынша ауқымды жұмыс екені анық. Әлбетте, уақыт өткен сайын көрсеткіш біршама өзгере жатар. Алайда толыққанды жақсарады деуге әлі ертерек.
Жамбыл облысы