Мирас • 26 Ақпан, 2025

Француздарды қазақ тарихымен таныстырады

3919 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Париждегі Эмиль Гиме негізін қалаған Азия өнерінің ұлт­тық музейі жыл сайын әлемнің түрлі елінің тарихын таныстырады. Бұған дейін Тәжікстан (2021), Ауғанстан (2022), Жапония (2023) мәдени мұрасын паш еткен музей биыл Қазақстанның тарихи қазыналарын жинақтап отырғаны белгілі. Ол туралы француздың geo.fr сайтында: «Орталық Азияның аз зерттелген алып мемлекетінің таңғажайып тарихы» атты мақала да жарияланыпты.

Француздарды қазақ тарихымен таныстырады

Мақалада мынадай жолдар бар: «Бұл көрме Қазақстан тарихын жаңа қырынан таныс­тырып, оның тек көшпелілер мекені емес, санғасырлық өр­­ке­­ниеттердің тоғысқан ор­та­­лығы екенін дәлелдейді. Қазақ даласының жаһандық тарихтағы орны, мәдениетінің көпқабатты бейнесі, сондай-ақ оның әлемдік өркениетке қосқан үлесі еуропалықтарға тың серпін беруде. Гиме музе­йіндегі бұл ерекше көрме Қазақстан туралы аз білетін, бірақ оны тереңірек түсінгісі келетін жандар үшін таптырмас мүмкіндік», делінген.

Көрме кең ауқымды ақ­па­рат беріп қана қоймай, көз­дің жауын алатын бес бірегей жәді­гер­ден тұрады. Олар б.д.д. III мың­жылдықтан бастап XVIII ға­сырға дейінгі кезеңдерді қам­тиды.

Әуелі көне дәуірдің бейнесі – Антропоморфтық мүсін және сақ жауынгерінің алтынмен апталған заттары қойылған. Бұл жәдігерлер – Еуразия тө­сін­де өмір сүрген сақтар мәде­ниетінің көрінісі.

Орта ғасырдан сыр шерте­­­тін VI-XI ғасырларға тиесілі балбал тастардың жөні бөлек. Түркі дәуірінде жасалған бұл мүсіндер Қазақстанның сол кезеңдегі тайпалық конфедерацияларын бейнелейді. Ал XIV ғасырдағы атақты билеуші Әмір Темір дәуірінен қалған қола шамдар Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесі арқылы көне тарих қойнауына үңілдіреді.

Шыңғыс хан ұрпақтарының билігі – XV-XVIII ғасырлар­дағы Қазақ хандығының негізі қаланған кезеңді бейнелейтін жәдігерлер. Бұл дәуір қазақ халқының мәдени және эт­ностық бірлігі қалыптасқан уақыт тұрғысында сипат тап­қан. Сондай-ақ XVIII ғасыр­дан бастап Қазақстан Ресей импе­риясының құрамына енген кезеңді сипаттайтын жәдігерлер бар. Әлгі мақалада тағы да: «Азияның жүрегінде орналасқан, алып далаларымен ерекшеленетін бұл ел өзінің мәдени және тарихи мұрасымен таңғалдырудан жалыққан емес. Осы жолы Қазақстанның өткені мен өркениеті Париждегі әйгілі Гиме музейінде ұсынылып, еуропалық көрермендерді таң­ғалдыруда», делінген.

Соңғы жаңалықтар