Мирас • 11 Шілде, 2024

Қарқара төріндегі қымызмұрындық

Мал-жанның қонысына қолайлы Қарқара – ежелден құт мекен. Шөбі шүйгін, суы мөлдір, ауасы жұпар хан жайлаудың тарихына зер салсақ, Қазақ даласының құнарлы бір пұшпағы саналатын бұл жер халықаралық дәрежедегі алыс-беріс, сауда-саттық жәрмеңкесінің орталығына айналған. 1916 жылғы әскердің қара жұмысына адам алу туралы ақ патшаның жарлығына қарсы шығып «бала өлгенше, шал өлсін» деп бас көтерген батыр бабаларымыздың ерліктері де осындағы «Ереуілтөбе» ескерткішінде тасқа қашалып жазылған. Тарихи өлкеге табаны тиген жан алдымен бабалар рухын асқақтатқан осынау еңселі ескерткішке аялдап, Құран бағыштайды. «Қарқара қалың қазақ кебесіндей, Албанның албырт ерке енесіндей. Қарағай қапталдағы, жыныс арша, Қыдырлы малдың құтты келесіндей. Қарқара жарасымды жазық жайлау, Үй-күлше, құрттың жайған өресіндей» деп жыр жүйрігі Ілияс Жансүгіров келісті келбетін суреттеген Қарқараның қойнауы құт, жазығы сыр жасырған жәдігерге толы.

Мирас • 11 Шілде, 2024

Бақыт Досымов мұрасы

Ол кезде бала біткен смартфонға емес, «Балдырған», «Ұлан», «Ақжелкен» басылымдарына қарайтын. Иә, «Балдырған» сол күйінде, «Ұлан» – «Қазақстан пионері» газеті, «Ақжелкен» – «Пионер» журналы кезі.

Мирас • 10 Шілде, 2024

Оралда домбыра музейі ашылды

Ұлттық домбыра күні Орал қаласында ерекше Домбыра музейі ашылды. Батыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейінің бөлімі болып ашылған жаңа мұра­жайда ұлттық аспаптың тарихы және өңірден шық­қан майталман күйші-домбырашылар толық қамтылған.

Мирас • 03 Шілде, 2024

Айдос шеберден қалған мұра

Шалқар аудандық тарихи-өлкетану музейінде қолөнерші, шебер Айдос Мұратұлының қолынан шыққан асадал, киіз үйдің сықырлауық есігі, әртүрлі пішіндегі сандықтар мен қобдишалар, сүйекпен көмкерілген аттың ері тұр. Ол –ағаш, тері, сүйектен тамаша дүниелер жасаған қазақ қолөнершілер мектебінің ХХ ғасырдағы соңғы тұяқтарының бірі. 1933 жылы Қазақстанның Оқу ағарту комиссары болып тағайындалған Темірбек Жүргенов Айдос шеберді Алматыға Қазақ ұлттық опера және балет театрын безендіруге, сахналық қойылымдарға ұлттық бұйымдар жасауға шақыртады. Ұлттық театр алғаш шымылдығын 1934 жылдың қаңтарында М.Әуезовтің «Айман-Шолпан» операсымен түргенін білеміз. Сахналық қойылымдардағы әртістердің киімінде, ғимараттың қабырғасындағы ою-өрнектерде 54 жастағы Айдос шебердің де қолтаңбасы қалды. Осы еңбегі үшін Айдос Мұратов 1945 жылы «Құрмет белгісі» орденімен марапатталған.

Мирас • 03 Шілде, 2024

Тораңғының діңінен шауып алған шаңырақ

Бүгінде «шаңырақ» дегенді «отбасы» немесе «әулет» деп қана тү­сі­­не­­тін бол­дық. Өйткені ­ур­ба­­низация ұғымды өзгертті. Әйт­песе та­лай ғасыр саха­ра­да­ғы салқар көш­тің сәні болған қа­­зақтың кәдім­гі қара шаңы­ра­ғы еді. Осы рет­­те, әл-Фараби атын­­дағы ҚазҰУ профес­соры,­ этно­граф-ғалым Тәттігүл ­Қар­­таева­ ханым­мен қазіргі ші­лің­­гір шеберлері жө­нін­де ­әңгіме өрбіт­кен едік.

Мирас • 28 Маусым, 2024

Дәстүрлі өнерді дәріптеді

Облыс әкімдігінің қолдауымен, мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы, Кенен Әзірбаев атындағы облыс­тық филармонияның ұйытқы болуымен Жамбыл облысының 85 жылдығы және Кенен Әзірбаевтың 140 жылдығына орай «Көне Тараз күмбірі» атты үшінші республикалық фольклорлық ансамбльдер байқауы өтті.

Мирас • 25 Маусым, 2024

Арқада салған ән қандай?..

Мұндай концертті көрген де, көрмеген де арманда. Көктемде Астанаға жер жәннаты Жетісу көшіп келгендей, сол өңірдің ән-күй өнері қалықтаған. Осы жолы Р.Бағланова атындағы «Қазақконцерт» мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының ұйымдастыруымен «Арқаның ән-күй мұрасы» атты дәстүрлі өнер кеші аталған ұйым ғимаратында аспандады. Ән-күйі мен әңгімесі қоса есілген кеш Біржан салдың 190 жылдығына орайластырылғаны және бар.

Мирас • 21 Маусым, 2024

Жамбының аты

Ерте заманда қазақ мер­гендері ат үстінде шауып келе жатып сырық басына іліп қойған жамбыны атып түсіру үшін ат таңдаған. Өйткені мерген мінетін ат толық үйретілген әрі се­зімтал, иесінің тақым қы­суы мен тізгін қаққан сәтін қалт жібермей аңға­ратын ақылды, шабысы өте жайлы, жұмсақ болғаны дұрыс.

Мирас • 20 Маусым, 2024

Көне қорғандағы қазба

Атырау облысында көне тарихтың көмбесінен сыр шертетін қорғандар мен тарихи орындар аз емес. Қазір Қызылқоға ауданындағы Қарабау, Махамбет ауданының Сарайшық аулында археологиялық қазба жұмысы жүріп жатыр.