Саясат • 26 Ақпан, 2025

Адами капитал - ғылыми дамуға сеп

243 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Парламент Сенатының төрағасы Мәулен Әшімбаев Алматыда өткен «Ғылым және технологиялық саясат туралы» заңды іске асыру мәселелеріне арналған дөңгелек үстел жиынына қатысты. Іс-шара барысында осы саладағы ұлттық заңнамаға енгізілген түзетулер талқыланды. Сондай-ақ қатысушылар негізгі міндеттерді белгілеп, ғылымды дамыту, инновацияларды енгізу және елдің бәсекеге қабілеттілігін арттыру жөнінде өз ұсыныстарын айтты. Сапар аясында палата спикері қаладағы бірқатар ұйымның сарапшыларымен және еңбек ұжымдарымен де кездесті.

Адами капитал - ғылыми дамуға сеп

Дөңгелек үстелді ашқан Мәулен Әшімбаев Мемлекет басшысының тапсырмасымен кейінгі жылдарда ғалымдарды қолдауға арналған маңызды бас­тамалар іске асырылып жат­қанын және ғылым саласында, оның ішінде заңнамалық дең­гейде ауқымды әрі жүйелі өзгер­тулер қолға алынғанын алға тартты. Сенат төрағасы атап өт­кен­дей, Президент жанындағы Ұлттық ғылым академиясына мемлекеттік мәртебе беру сала­ның ілгерілеуіне, ғылыми эко­жүйені нығайтуға және ғалым­дардың әлеуетін арттыруға жол ашқан маңызды қадам болды.

«Президент Қасым-Жомарт Тоқаев елімізде ғылымды дамыту мәселесіне әрдайым баса мән беріп келеді. Шын мәнінде, бұл сала елімізді дамыту жолында стратегиялық маңызға ие. Сондықтан Мемлекет басшысы Ұлттық ғылым академиясына мемлекеттік мәртебе берді. Бұл шешім отандық ғылымның ілгерілеуіне жаңа мүмкіндіктер бергені сөзсіз. Бүгінгі жиынға отандық ғалымдар қатысып отыр. Сіздер ұлттық ғылымды жетіл­діру­ге, инновациялық жоба­ларды іске асыруға және зерт­теушілердің жаңа буы­нын даярлауға зор еңбек сіңіріп жүрсіздер. Сол арқылы еліміздің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және қарқынды дамуына айтарлықтай үлес қосып келесіздер», деді М.Әшімбаев.

Сонымен қатар Сенат төраға­сы ғылым Қазақстанның басты активтерінің бірі және ұлттық қауіпсіздіктің, экономикалық тұрақтылық пен әлеуметтік әл-ауқаттың маңызды элементі екенін айтты. Осыған байланыс­ты ғалымдар мен сарапшылар қоғамдастығының, мемлекет­тік органдардың, жұртшылық пен депутаттардың және басқа да мүдделі тараптардың күш-жігерін жұмылдыруды қажет ететін маңызды міндеттерге мән берілді.

Ғылымды дамыту және елдің бәсекеге қабілеттілігін арттыру жөніндегі міндеттер мен ұсыныстарды талқылау барысында қатысушылар ғалым­­дарды әлеуметтік қолдау мәсе­лесіне ерекше тоқталды. М.Әшім­баев бұл ретте ғалымдар да өз тарапынан ғылыми зерт­теулер ел­дің бәсекеге қабі­­лет­тілігін арттыру­ға ықпал етуі үшін аянып қал­мау­ға тиіс екенін және жаһандық трендтер мен экономикалық стра­те­­­гия ескерілуі керектігін атап өт­ті. Нақты айтқанда, аграрлық ғы­лым, экология, су және ресурс үнем­деу, химия және мұнай-газ өнеркәсібіндегі шикізатты өңдеу, баламалы және атом энергетикасын дамыту сияқты салалар назарда болуға тиіс. Сондай-ақ жасанды интеллект, биотехнология, заманауи медицина, гендік инженерия және ғарыш саласының рөлі мен болашағы да кеңінен сөз болды.

«Адами капитал – ғылыми дамудың негізі. Сондықтан ғалымдарды және ғылымдағы жас буынды жан-жақты қолдау үшін қажетті жағдай жасалып, жүйелі жұмыс жүргізіліп жатыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ғылымды қар­жы­ландыруға үлкен көңіл бөліп отыр. Соның нәтижесінде ке­йінгі төрт жылдың ішінде ғы­лымды қаржыландыру үш есеге ұлғайды. Осы орайда мұндай жан-жақты қолдау ғалымдардың өздеріне де үлкен жауапкершілік жүктейтінін атап өткен жөн. Еліміздің сапалы дамуында ғылымның үлесін арттыру аса маңызды. Ғылым табысты болуы үшін ол экономикамен және қоғаммен сабақтасып отыруға тиіс. Сондықтан бүгінгі кездесуде айтылған идеялар мен ұсыныстар мұқият зерделеніп, Сенаттың алдағы заңнамалық қызметінде ескеріледі», деді Сенат төрағасы.

Іс-шараға Парламент депутаттары және Алматы қаласының басшылығымен қатар ғалым­дар, зиялы қауым өкілдері, Прези­дент жанындағы Ұлттық ғылым академиясының мүшелері, ғылыми-зерттеу институттары мен орталықтарының ғалым­дары, мемлекеттік орган­дардың қызметкерлері және бас­қа да мүдделі тараптар қатысты.

М.Әшімбаев Алматы қала­сын­дағы сарапшылар қоғамдас­тығының өкілдерімен де арнайы кездесті. Олармен өзара іс-қимылды нығайту палата үшін Мемлекет басшысының реформаларын сапалы іске асыруды қамтамасыз ету жолында айрықша рөл атқарады.

«Парламент пен анали­тикалық қоғамдастық ара­сын­дағы сындарлы диалог жай ғана пікір алмасу емес, бұл – заң шығару үдерісін жақсартудың маңызды тетігі. Президент ел дамуының алдағы жылдарға арналған стратегиялық бағдарын белгілеп берді. Қазақстан заманауи технологияларды белсенді дамыту, инвестициялар тарту және әлемдік баға қалыптастыру тізбегіне қосылу арқылы бәсекеге қабілетті цифрлық экономика­ны құруға тиіс. Бұл міндет біз­ден шешуші қадамдарды, түр­лі дағдыларға икемділікті, күр­делі сын-қатерлерге дайын болу­ды және елдің аналитикалық әлеу­е­тін күшейтуді талап етеді», деп Сенат спикері осы бағыттағы ма­ңы­зды міндеттерге тоқталып өтті.

Сапар барысында палата төрағасы Абай атындағы дарын­ды балаларға арнал­ған рес­пуб­ликалық мамандан­дырыл­ған орта мектеп-интернатының құрылыс жұмыстарымен таныс­ты және Президент жанындағы Ұлттық ғылым академиясының ғимаратына барды.

Сонымен қатар депутаттар пошта байланысына қатысты бұған дейін Сенат мақұлдаған заңның іске асырылуына мониторинг жүргізу аясында «Қазпошта» АҚ халықаралық мультимодальді логистикалық хабының ұжымымен кездесті. Алматы облысында жұмыс істеп тұрған қойма кешені электрондық сауданың өсуін арттыруды, сол арқылы өңірлерде кәсіпкерлікті дамыту үшін бірегей мүмкіндіктер ашуды және Қазақстанның Орталық Азияның логистикалық хабы ретіндегі ұстанымын нығайтуды көздейді.