Қылмыс
Кеше ІІМ-де ағымдағы жылдың 22 маусымында Маңғыстау облысындағы қатаң режімдегі түзеу мекемесінен 21 адамнан тұратын бір топ қаруланған, ауыр қылмыс жасағаны үшін сотталғандардың қашып кету оқиғасына байланысты брифинг болып өтті. Онда баспасөз хатшысы Қуанышбек Жұманов сотталғандардың толық ұсталғандығы туралы хабарлады.
Оқиға бойынша аз-кем түсініктеме берсек. Сотталғандар таңғы сағат 5 шамасында кіші трансформатор стансасын істен шығарып, алдын ала дайындап алған бөгет-тосқауылдарды кесетін құралдарды пайдалана отырып, тыйым салынған аймақты бұзып өткен. Қашу барысында күзетте тұрған сақшыға бағыттап бірнеше рет оқ атқан. Алайда ішкі әскердің әскери қызметшісі өзінің жараланғанына қарамастан, қашқындарға қару қолданып, оның нәтижесінде үш сотталған оқиға орнында көз жұмған. Қашқындардың ізіне түскен қарауыл тобы сотталғандардың бірін қатаң режімдегі түзеу мекемесінен 200 метр жерде жаралаған, ол алған жарақатынан кейін медициналық мекемеде қайтыс болды. Сотталғандардың бір бөлігі Ақтау қаласынан 13 шақырым жерде салынып жатқан ғимаратта жасырынған. ІІМ ішкі әскерлерінің ізге түсу тобы мен жиынтық жасағы ғимаратты қоршауға алып, қылмыскерлермен келіссөздер жүргізген. Одан еш нәтиже шықпаған соң сол жерге жедел түрде жеткен облыстық ІІД “Арлан” арнайы мақсаттағы бөлінісінің ұстау тобы оларға шабуыл жасап, қарулы қарсылық көрсету нәтижесінде 2 сотталған опат болып, тағы біреуі ауыр жараланып, соның салдарынан қайтыс болды. Осылайша оқиға орын алған күннің кешінде 7 сотталған қайтыс болып, тағы біреуі тірідей қолға түсті. Оқиға орнынан атыс қаруы, жарғыш пакеттер мен жарылғыш заттар салынған сөмке, металл жаңқасымен толтырылып қолдан жасалған жарғыш құрылғы, жанатын қосындысы бар 16 бөтелке, сондай-ақ 400 мың теңгеге жуық ақша тәркіленді.
Төтенше оқиға орын алған күндері Ақтау қаласының ішкі істер органдары дереу дабыл бойынша көтеріліп, вокзал, әуежай мен сотталғандардың баруы ықтимал бағыттар жабылып, қызмет күшейтілген режімге ауыстырылды. Сондай-ақ көршілес Қызылорда, Атырау, Батыс Қазақстан облыстарының ішкі істер органдарының жеке құрамдары дабыл бойынша көтеріліп, олар да күшейтілген жұмыс кестесіне өтті. Оқиғаға орай Ішкі істер министрі Серік Баймағанбетов арнайы жедел тергеу тобын құрды. Криминалдық полиция комитетінің төрағасы С. Құсетов басқарған ІІМ-нің бірқатар қызметкерлері Маңғыстау облысына аттандырылды. Сондай-ақ ІІМ-нің “Сұңқар” және “Бүркіт” арнайы мақсаттағы бөліністері жіберіліп, қашқындарды ұстау мақсатындағы жұмысқа жұмылдырылды. Мекемеден қашып шыққан сотталғандарды іздеу және ұстау жөніндегі іс-шаралар Мемлекет басшысының тікелей, жеке бақылауында болды.
Жедел-іздестіру іс-шараларының нәтижесінде Ақтау қаласынан 170 шақырым қашықтықтағы Қызылсай шатқалынан сотталғандар мен олардың қашып шығуына көмектескен адамдар табылды. 27 маусымға қараған түні ішкі істер органдары арнайы бөліністерінің күшімен осы адамдарды ұстау бойынша арнайы жауынгерлік операция жүргізілді. Ұстау кезінде ішкі істер органдарына қарулы қарсылық көрсетілген. Операция нәтижесінде сотталған 5 адам ұсталып, 8 қылмыскер қайтыс болған. Сондай-ақ қарулы қақтығыста сотталғандардың қашуына көмектескен 4 адам қаза тапқан.
Полиция қызметкерлері анықтаған бастапқы деректер бойынша, сотталғандар қашуға жарты жыл бойы дайындалып, жоспарлаған көрінеді. Оқиға орнынан атыс қаруы, ұялы байланыс құралдары, азық-түлік, компас және 3,5 млн. теңгеден астам ақша алынды. Қылмыскерлерді ұстау және оларды залалсыздандыру бойынша операцияларды өткізу кезінде ішкі істер органдары мен ішкі әскерлердің 3 қызметкері жарақат алған. Айдың-күннің аманында бүкіл елді дабырлатып, елдің тыныштығын бұзған оқиға бойынша бас бостандығын айыру орнынан қашу және әскери қызметшінің өміріне қастандық жасау фактілеріне байланысты, түзеу мекемесінің лауазымды тұлғаларына қатысты ҚК-нің 316- бабы (салақтық) бойынша 3 қылмыстық іс қозғалды. Қылмыс жасады деген күдікпен қатаң режімдегі мекеменің бастығы, жедел бөлімнің бастығы және мекеме бастығының кезекші-көмекшісі ұсталып, олар уақытша ұстау изоляторына қамауға алынды. Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүргізілу үстінде.
Венера ТҮГЕЛБАЙ.
АСА ІРІ КӨЛЕМДЕГІ КОНТРАБАНДА АНЫҚТАЛДЫ
Астана қаласы бойынша кедендік бақылау департаменті контрабандаға қарсы күрес басқармасының қызметкерлері Астана қаласы халықаралық әуежайының ұшу залында А. А. деген Ресей азаматын ұстады. Бұл азамат Қазақстан аумағына Түркіменстаннан, яғни Алматы қаласының халықаралық әуежайына ұшып келгенде 145 000 АҚШ доллары көлемінде кедендік декларация толтырған. Ал Қазақстан аумағынан ұшып шығарда 120 000 АҚШ доллары кедендік декларациясын толтырған. Бірақ кеденшілердің қырағы тексерісі арқасында жоғарыда аталған азаматтан заңсыз жасырылған 117 610 АҚШ доллары, 40 000 еуро, 40 ресей рублі, 22 қырғыз сомы бар екені анықталып, алынды.
Сонда “Қазақстан Республикасы Халық банкі” ММ-нің орталық филиалының мәліметтеріне сәйкес, 1 АҚШ доллары – 147, 28 теңге, 1 еуро – 179,40 теңге, 1 ресей рублі – 4,69 теңге, 1 қырғыз сомы 3,22 теңге болса, ресейліктен алынған шетел валютасының құны 24 497 859,44 теңгені құрады. Демек, бұл аса ірі көлемдегі контрабанда болып табылады. Осы дерекке қатысты А.А. деген азаматқа қатысты ҚР ҚК-нің 209-бабы (экономикалық контрабанда) бойынша қылмыстық іс қозғалды, деп хабарлады Астана қаласы бойынша кедендік бақылау департаментінің баспасөз қызметі.