«Қорқыт Ата» АЭА құрылады
Алдағы 5 жылда облыста 86 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланған. Өңірлік штаб отырыстарында әр жобаға қатысты мәселелер жан-жақты талқыланады. Былтыр 37 млрд теңгеге 21 жоба іске қосылып, 411 адам жаңа жұмыс тауыпты. Солардың ішінде ең ірі жобалардың бірі – Қорқыт ата әуежайының жаңа жолаушылар терминалы өңірдің көлік-логистикалық әлеуетін арттырып, әуе қатынасын жақсартуда жаңа мүмкіндіктерге жол ашып отыр. Әуежайды одан әрі дамыту мақсатында вьетнамдық «Sovico Group» компаниясымен келіссөз басталды. Бұл әуежайдың қызмет көрсету сапасын жақсартып, жаңа халықаралық бағыттардың ашылуына ықпал етпек.
«Қазір Мемлекет басшысы әуе хабтарын дамытуға басымдық беріп отыр. Осыған байланысты біз әуежай маңынан 550 гектар жерге арнайы экономикалық аймақ ашуды жоспарладық. Осы бағытта тиісті министрліктермен жұмыс істеп жатырмыз. «Қорқыт Ата» АЭА құрамында агроөнеркәсіптік кешен өнімдерін қайта өңдеу, құрылыс индустриясы, жеңіл және тамақ өнеркәсібі, машина жасау, логистика және көлік, туризм және қонақүй бизнесі, технологиялар мен инновациялар алаңдарынан тұратын 3 қосалқы аймақ құрылады деген жобамыз бар. Ал сенімгерлік басқару әуежайдың авиапаркін толықтыра түспек. Қазір әуежайдан тек Астана және Алматы бағыттарына ғана ұшып жатса, алда басқа да аймақтарға әуе байланысы ашылады. Жолаушылармен қатар жүк тасымалын жолға қойсақ, арнайы терминалдар, жанармай қоймалары салына бастайды. Бұл өңір экономикасының өсуіне, жаңа жұмыс орындарының ашылуына әсер етеді», дейді облыс әкімінің орынбасары Ардақ Зебешев.
Мәні жоғары мәміле көп
Ардақ Темірханұлы аймақта инвесторларға барынша жағдай жасалғанын айтады. Мысалы, Жаңақорған ауданында «Шалқия цинк ЛТД» АҚ полиметалл кен орындарын өнеркәсіптік игеру жобасын бастап жатыр. 323,6 млрд теңгелік жоба 2 жылдан кейін іске қосылып, 1 500-нан аса адамды жұмыспен қамтиды. Облыс әкімдігінің ұсынымен компанияны 2 жыл қатарынан пайдалы қазбаларды өңдеу салығынан босату мәселесі былтыр Үкіметтің жедел штабында көтеріліп, нәтижесінде 60 айдан аспайтын кезеңге жеңілдетілген мөлшерлемені қолдану туралы Үкімет қаулысына өзгерістер енгізу басталған.
Биыл іске қосылатын қуаттылығы 240 МВт-тық жылу электр орталығы да – өңірдегі ірі жобалардың бірі. Орталықты салып жатқан «Aksa Energy – Kyzylorda» ЖШС инвестициялық келісімшарт аясында 4 млрд теңгеге кедендік баж салығынан босатылып, Үкіметпен бірлескен жұмыс нәтижесінде серіктестік қосылған құн салығынан 7 млрд теңге үнемдеді.
Осыдан 3 жыл бұрын іске қосылып, қазір өнімдерін шетелге де жөнелтіп отырған Қызылордадағы шыны зауыты – жұмысы бір сәтке де тоқтамайтын өндіріс орны. Күнделікті тірлігіне «көгілдір отын» ауадай қажет кәсіпорын үшін тауарлық газ бағасының жыл сайын қымбаттауы оңай тиіп отырған жоқ. Осыдан да облыс әкімдігінің ұсынысымен «Orda Glass LTD» ЖШС тұтынатын тауарлық газдың бағасы төмендетілді. Есесіне инвесторға қосымша міндеттемелер жүктеліп, компания 27,1 млрд теңгеге 2 кезеңдік жобаны іске асыратын болды. Бірінші кезең аясында келер жылы серіктестік кварц құмы құрамынан темірді алып тастайтын өңдеу цехын іске қосу керек. Одан кейін 2028 жылы фотоэлектрлік күн шынысын өндіретін кәсіпорын пайдалануға беріледі.
Былтыр аймаққа тікелей шетелдік инвестиция ретінде 276 млн доллар тарту жоспарланған екен. Әзірше жыл қорытындысы толық шыға қойған жоқ, ал 9 айлық нәтиже бойынша 2023 жылдың үш тоқсанымен салыстырғандағы көрсеткіш 16,6%-ға өсіп тұр. Былтыр шағын және орта бизнестің өнім шығару көлемі 29,9% өссе, жалпы бизнестің экономикадағы үлесі де ұлғайып, 20,5%-ға жеткен. Өнеркәсіп саласында 1,1 трлн теңгенің өнімі өндіріліпті.
10,8 млрд теңгеге тең 9 жоба
Ардақ Зебешев Мемлекет басшысының Қытайдан әлемдік деңгейдегі озық технологияны тарту жұмыстарын күшейту тапсырмасына орай биыл 24-28 ақпан аралығында облыс әкімінің басшылығымен қызылордалық бизнес өкілдерінің делегациясы осы елде болғанын айтады.
Шэньси, Нинься-Хуэй, Сычуань және Бейжің өңірлерінің басшыларымен кездесу ұйымдастырылып, 30-ға жуық әлеуетті инвесторлармен келіссөз жүргізілген. Нинься-Хуэй және Сычуань провинцияларында 100-ге жуық қытайлық компанияның қатысуымен өткен бизнес-форумда құны 10,8 млрд теңгені құрайтын 9 жоба бойынша келісім жасалып отыр.
Мұнай азайғанмен, мүмкіндік кеміген жоқ
Аймақ экономикасы 30 жылға жуық мұнай өндірісіне арқа сүйеп келгені белгілі. Бірақ кейінгі уақытта «қара алтын» қоры азайып, оны өндіру көрсеткіші төмендеп келеді. Мысалы, 2008 жылы 11,2 млн тонна мұнай өндірілсе, былтырғы көлем 3,3 млн тонна болған. Биылға жасалған болжам одан да төмен болып отыр.
«Жаңадан перспективалық мұнай-газ кен орындарын анықтау бағытында жүргізілген зерттеулер нәтижесі көңіл қуантады. Былтыр Арал шөгінді бассейнінің екі учаскесінде жасалған кешенді зерттеу қорытындысында 1,1 млрд тонна көмірсутек қоры анықталды. Биыл Сырдария бассейнін зерттеу көзделіп отыр. Бұдан бөлек, «Саутс Ойл» компаниясы «Құмкөл» кен орнында тақтатас мұнайын өндіру жобасын қолға алды. Мемлекет басшысының өткен жылы Катарға жасаған ресми сапарының нәтижесінде облыста қуаттылығы 1 100 МВт болатын бу-газ қондырғысының құрылысы қолға алынды. Облыс әкімдігі жобаны жүзеге асыру үшін 280 гектар жер телімін резервке қойды. Оның 100 гектарына газ-электр стансасының құрылысы түседі. Қалған бөлігі болашақ перспективалық жобаларды іске асыруға арналған», дейді А.Зебешев.
Қызылорда
