Заңдылық сақталмай, тәртіп орнамайды

Кеше Ішкі істер министрлігінің Есірткі бизнесіне қарсы күрес және есірткі айналымын бақылау комитетінің бұрынғы төрағасы Асқар Исағалиев ҚР Бас прокуратурасы мен ІІМ Интерпол Ұлттық орталық бюросы қызметкерлерінің қатысуымен елімізге жеткізіліп, Астана қаласының уақытша ұстау абақтысына қамалды, деп хабарлады Бас прокуратураның ресми өкілі Нұрдәулет Сүйіндіков.Қызметтік өкілеттігін теріс пайдаланғаны үшін іздеуде жүрген А. Исағалив осы жылдың 9 қаңтарында Түр­кия­ның Анталья қаласында ұстал­ған болатын. Бас про­куратура Түркияның құқық қор­ғау органдары тарапына Иса­ғалиевті Қазақстанға экс­тра­дициялау туралы қолдаухат жолдаған еді. Осы қолдаухатты қарау нәтижесінде Түркияның Министрлер кеңесі оны Қа­зақ­станға беру туралы шешім қабылдады. Одан әрі ресми өкіл прокуратура органдары заңдылықтың сақталуын тұрақты түрде қадағалауды жүзеге асырып келе жатқанын айтты. Олардың тексерулері нәтижесінде заңдардың бұ­зылуының көптеген дерек­тері де ашылып жатыр. Мә­селен, Шығыс Қазақстан, Жам­был, Павлодар, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облы­с­тарында мемлекеттік сатып алу рәсімдерін өткізу кезінде заң талаптарын бұзу фактілері анықталған. Осы өңірлерде су жабдықтау объектілері құ­рылысын салу жөніндегі кон­курстарға қатысуға кон­курс­тық өтінімді қолдану мер­зімдері өтіп кеткен, біліктілік талаптарына сәйкес келмейтін компаниялар жіберіліп, олар конкурс жеңімпаздары болып танылған. Жергілікті атқарушы ор­гандар кейбір жағдайларда жұмысты аяқтау мерзімдерін бұзған мердігерлерден айып­пұл санкцияларын өн­діріп алу жөніндегі шараларды қол­данбайды. Оңтүстік Қа­зақстан облысының Қожатоғай ауы­лында су құбыры құрылысын салу мерзімін 300 күнге жуық мерзімге кешіктірген “ЮКаз-Құрылыс” ЖШС-нен 17 млн. теңге мөлшерінде айыппұл өндіріп алу туралы шешім прокурор қолданған шаралар нәтижесінде ғана қабылданды. Жұмысы орындалмаған немесе оның көлемі асыра көр­сетілген су құбыры тораптары нысандарын бармақ басты, көз қыстылық жағдаймен қабылдау да орын алып отыр. Соның бірі Жамбыл облысының Мерке ауданындағы Сұрат ауылының су жабдықтау жүйесі қайта салынғаннан кейін пайдалануға қабылданды. Сөйтсе, қабылдау актілерінде көрсетілген жұ­мыс­тар көлемі 8,8 млн. теңгеге асыра көрсетілген. Сол сияқты Ақтөбе облысындағы Хромтау ауданы Абай ауылының су құ­быры тораптарын қайта салуға 110 млн. теңгеден астам бюджет қаражаты жұмсалған, қағаз жүзінде нысан пайдалануға берілген. Алайда, тексеру кезінде су құбыры жұмыс істе­ме­ген, жартылай бөлшектеніп жатқан. Ауылды сумен жаб­дық­тау резервуардан жүргізілген, ал онда су Хромтау қаласынан авто­көлікпен жеткізіліп отыр­ған. Осындай оқиғалар басқа жерлерде де кездеседі. Ақмола, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Солтүстік Қа­зақстан облыстарында са­лынған су жабдықтау ны­сан­дарын заңды түрде бекіту, оларды күту және халыққа су беру жөніндегі жұмыс тиісті деңгейде ұйымдастырылмаған. Нәтижесінде бірқатар нысандар иесіз қалған. Ақмола облысы Атбасар ауданындағы 15 су жабдықтау тораптарының 13-і иесіз жатыр. Жамбыл облы­сының Талас ауданында “Ауыз су” бағдарламасы бойынша 684 млн. теңге тұратын 8 су тарту нысандары салынған. Қызмет көрсететін кәсіпорынның бол­мауына байланысты іс жүзінде олардың барлығы жұмыс істемейді. Су жабдықтау нысан­да­ры­ның санитарлық-эпи­де­мио­ло­гиялық талаптарға сәйкес келмеу фактілері анықталды. Павлодар облысының 71 ауы­лын­да ауыз су сапасы сани­тар­лық нормаларға сай кел­мейді. Оңтүстік Қазақстан облы­сының Ордабасы ауда­нында 2009 жылы орнатылған 17 су тазарту қон­дыр­ғы­лары­ның 15-і жұмыс істемейді. Сондай-ақ өнеркәсіп жер­ле­рінде санитарлық-қор­ғау­шылық аймақтарын бел­гі­леудің заңдылығына талдау жүр­гізілгенде көптеген кәсіп­орын­дарда заң бойынша өнер­кәсіптік жерлерді әлеуметтік нысандардан бөлетін және тиісінше халықтың өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ қоршаған ортаға олардың зиянды әсерін болдырмауға мүмкіндік беретін міндетті болып табылатын санитарлық-қорғаушылық аймақтары жоқ екендігі анықталған. Жер­гілікті жерлердегі уәкілетті органдар тиісті белсенділік пен табандылық танытпайды, әкім­діктер санитарлық-қор­ғаушылық аймақтарын орнату қажеттілігі туралы СЭС қо­рытындыларына назар аудар­майды. Нәтижесінде көптеген өңірлерде осындай жерлерде ауруханалар, мектептер және шағын аудандар тұғызылған. Атап айтқанда, Қостанай және Алматы облыстарында ликер-арақ, кірпіш және це­мент зауыттарының жан­дарында бірнеше аурухана мен мектептер салынған. Жезқаз­ған қаласында 5-шағын аудан аса қауіпті өндірістік нысан­дарына жататын мыс балқыту зауытының санитарлық-қорғау аумағында орналасқан. Батыс Қазақ­стан, Солтүстік Қазақ­стан, Ақтөбе, Қостанай, Ақмола облыстарының 500-ден астам өнеркәсіптік кәсіп­орындарының санитарлық-қорғау аймақтары мүлдем белгіленбеген. Осылайша, жекелеген мемлекеттік орган­дардың тиісті жұмыс істе­меуі азаматтардың әлеуметтік құқықтарына теріс әсер етіп отыр дейді ресми өкіл. Александр ТАСБОЛАТОВ. Көл жағасынан табылған граната Өткен дүйсенбі күні  СҚО ІІД-нің “Арлан” арнайы мақсаттағы бөлімінің жауынгерлері Мамлют ауданының Дубровное селосынан алыс емес жерде  Ф-1  гранатасын жойды. Шілденің 12-і күні  Мамлют аудандық ішкі істер бөлімінің кезекші бөліміне Дубровное селолық округінің учаскелік полиция инспекторы телефон соғып, селодан алыс емес жерде орналасқан көлдің жағасында гранатаға ұқсас темір заттың табылғанын хабарлады. Бұл қауіпті затты  13 жастағы бала тауып алған екен. Хабар түсісімен оқиға орнына АІІБ жедел тергеу тобы, төтенше жағдай департаментінің қызметкерлері, “Арлан” арнайы мақсаттағы бөлімінің жауынгерлері шықты. Гранатаны тауып алған жетінші сынып оқушысы тәртіп сақшыларына жарылғыш затты тапқан кезде қорықпай, әкесіне хабарлағанын айтты. Тот басқан гранатаны сараптамаға жіберу үшін тасымалдау өте қауіпті болды. Сол себепті полиция қызметкерлері барлық қауіпсіздік ша­раларын қолданып, гранатаны оқиға ор­ны­н­да жарып, жойды.  “Арлан” арнайы мақсаттағы бөлімінің саперлері граната табылған жерді  арнайы құралдармен толығымен тексеріп шықты. Басқа жарылғыш заттар табылған жоқ. СҚО ІІД-нің “Арлан” арнайы мақсаттағы бөлім командирінің орынбасары полиция капитаны Амантай Қисатовтың айтуынша, қауіпті гранатаны тротил шашкасын қолдану арқылы жарып, жоюға шешім қабылданды. Гранатаны жою барысында барлық қауіпсіздік шаралары қолданылып, оқиға болған жер тәртіп сақшыларымен қоршауға алынды. Граната ойдағыдай жойылды. Тәртіп сақшыларының арнайы мақсаттағы жауынгерлері жыл басынан жарылғыш затын жоюға төртінші рет шығып отыр. Ал гранатаны жою шарасы бірінші рет тіркелді, қалған үш оқиғада жарылғыш заты табылды деген ақпарат өз дәлелін тапқан жоқ еді.  Полиция қызметкерлері облыс тұрғындарын оқ-дәріні немесе басқа да күдікті заттарды тапқан кезде қажетті қауіпсіздік шараларын қолдану мақсатында  бірден ішкі істер органдарына хабарлау қажеттігін айтады. СҚО ІІД-нің баспасөз қызметі.