Үш айға созылған аптап батысқазақстандықтарды алаңдатып отыр

Иә, Орал өңірінде ми қайна­тар аптап ыстықтың табандап тұрып алғанына үшінші айға ке­тіп барады. Мұнда күндіз күннің ыстығы 40-42 градусты көрсетсе, соңғы апталарда қапырық түннің өзінде де төмендемей, 30 градус­тың төңірегінде болып отыр. Бұл ыстық қашан қайтар екен деген алаң көңілмен батысқазақстан­дық­тар ғаламтор болжамдарына да көбірек ден қоюда. Алайда іздегендерін таба ал­май мазасыз күй кешуде. Ауа райы жөнінде тамыздың орта­сына дейін жасалған ғаламтор мәліметтері мен деректері олар­дың көңілдерін көншітер емес. Өйткені онда тамыз айының орта шеніне дейін өңірдегі ауаның тем­пературасы 40 градустан тө­мен­­демейтіні көрсетілген. Мұның өзі тап осындай қапырық ыстық әрі қарай да жалғаса береді деген сөз. Әрине, табиғаттың осындай тосын құбылысына байланысты ел арасында әртүрлі жорамалдар да айтылуда. Оны Атырау мен Ақжайықтағы мұнай-газ шикіза­тын өндіруден туындайтын эко­логиялық факторлармен байла­ныс­тырып отырғандар да жоқ емес. Мүмкін бір есептен бұл жағ­дайды мүлдем жоққа шығару­ға да болмас. Алайда бұлай дейін десең Ресейдің мұндай кәсіппен мүлдем айналыспайтын аймақта­ры да бұған дейін болып көрме­ген жойқын ыстықты бастарынан кешуде. Біз биылғы алабөтен аптап ыстық сыры неде деген сауалды Батыс Қазақстан гидромете­оро­логия орталығы ауа райын бол­жау бөлімінің бастығы Тать­яна Шилингке қойған едік. – Республиканың батыс об­лыстарындағы биылғы ыстықты осы өңірдің аумақтарына еніп ұзақ уақыт тұрып қалған ірі цик­лонмен байланыстыра қарауға бо­лады. Бұл жойқын циклон Оң­түстік Азиядан, ішінара Қарақұм шөлінен соққанын да айта ала­мыз. Мұндай аптап Орал өңірінде 1971, 1972 және 1984 жылдары орын алған. Алайда биылғы ыс­тық­тың айырмашылығы өте ұзақ тұрып, 2-3 айға дейін созы­лу­ын­да. Сондай-ақ биылғы темпе­ра­тура орташа деңгейден 6-7 гра­дус­­қа жоғарылап рекордтық дең­гейге жетсе, жоғарыда аталған жылдары ол 4 градустан асқан жоқ. Бүгінде Төтенше жағдайлар министрлігіне қарасты облыстағы басқармалар мен департаменттер жергілікті БАҚ арқылы тұр­ғын­дарды өрт қаупінен сақтан­ды­руда. Аталған ведомство маман­да­ры мен кезекшілері шілденің 29-нан бастап облыстың Бөрлі, Зеленов және Теректі ауданда­рын­да төр­тінші дәрежелі, ал қал­ған аудан­дарда бесінші дәрежелі өрт қаупі қалыптасып отырғанын мәлім­деді. ІV-V дәрежелі өрт қау­пі де­геніміз – кез келген елеусіз ұш­қын, тіпті қызған әйнектің өзі жер-көкті от-жалынға ораған өрттің шығуына себепші болады, – дейді метеоролог маман. Міне, сондықтан да бүгінде батысқазақстандықтар “сақтансаң сақтармын” деген халықтық қа­ғиданы берік ұстануға мәжбүр. Со­ның өзінде де облыстың оңтүс­тігінде орналасқан Қазталов, Жә­нібек аудандарына қарасты мың­даған гектарды құрайтын далалық алқаптар өртке оранды. Нәти­же­сінде бірқатар шаруа қожалық­тарының жаз бойы тірнектеп жинаған шөбі жанып кетті. Сондай-ақ ұзаққа созылған ыстық облыс аумағындағы өзен-көлдер суының тартылып кетуіне әкеліп соқтырды. Алаулаған күн­нің қызуы мен отты леп айдын суды да қыздырып, ондағы ба­лық­тардың тынысы тарылып ке­туіне әсер етуде. Айталық, Қаз­та­лов ауданына қарасты Саршы­ға­нақ көлінің солтүстік-шығыс бөлігінде балықтардың қырылу оқиғасы тіркелген. Осыған бай­ланысты шұғыл облыстық комис­сия құрылды. Олар көлде тиісті тексеру жұмыстарын жүргізіп қайтты. Лабораториялық қоры­тын­­дылар әлі толық шығып үл­гер­ген жоқ. Соған қарамастан ко­миссия мүшелерінің алғашқы бол­жамдары мен жорамалдары атал­ған табиғи факторды жоққа шығармайды. Өйткені Саршы­ға­нақ көлінде судың температурасы шектен тыс көтеріліп 35 градусқа дейін жеткен. Өткен шілде айының үшінші онкүндігінде облысқа іссапармен келген республика Премьер-Министрі К.Мәсімов мұнда қа­лыптасып отырған күрделі жағ­дайға куә болды. Зеленов ауда­нын­да астық өсірушілермен кез­де­су кезінде Кәрім Қажымқан­ұлы­на Елбасы Нұрсұлтан Назар­баев хабарласқанын газет оқыр­ман­дарына жеткізген едік. Сонда Нұр­сұлтан Әбішұлы: батысқазақ­стан­дықтарға менің ыстық сә­лемімді жеткізіңіз. Егін күйіп кет­ті деп еңселері түспесін. Оларға қажетті деңгейде қолдау жасалады деген болатын. Мемлекет басшысы тарапы­нан жасалған осынау шексіз қолдау биылғы жазда табиғаттың тосын да күрделі сынына кезіккен батысқазақстандықтар үшін үлкен демеу болғанын қалайша айтпай қала аламыз. Темір ҚҰСАЙЫН, Батыс Қазақстан облысы.