20 Қазан, 2010

Бірліктің белгітасы Алтынемел асуында орнатылды

2329 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін
Алтынемел асуындағы биікке ел ішінде әділдігімен, ақылды­лы­ғымен танылған Абылай ханның шөбересі, Әділ төренің немересі, кезінде Жетісудың едәуір бөлігін билеген Тезек төре және шешен­дігімен танылған Бөлтірік бабаға арналған үштұғырлы белгітас қойылды. Басқосуда облыс әкімі Серік Үмбетов белгітастың орнатылуы тәу­елсіздік алғаннан бергі тари­хы­мызды түгендеудегі Елбасының тапсырмасымен жалғасқан “Мәде­ни мұра” бағдарламасының жемісі екендігіне тоқталды. Бұл шара Абы­лайханның шөбересі Тезек төре осы маңайда жерленгенімен сабақтасса, Шоқан Уәлихановтың деректеріне жүгінсек, ол Жетісуды жайлаған бірқатар ру-тайпалар­дың, кейіннен ұлы жүздің аға сұл­таны, әрі ақыны ретінде танылған Сүйінбай, Бақтыбаймен тұстас болған екен. Тезек төре “Мен екі ақын, бір шешенді көрдім, бірі- жалайыр Бақтыбай, біреуі – қызыл екей Сүйінбай, үшіншісі – Бөлтірік шешен” деген екен. Тезек төренің “Береке – бірлік пен та­тулықта” деген өсиетін бүгінгі ұр­пақ­тары ұмытпай, алдағы күн­де­ріне мұрағат етіп келеді. Елдің ынтымағын, татулығын ойлаған Бөлтірік Әлменұлы дуалы ауыз би, қайтпас, қайсар батыр, қо­нымды сөзбен қол тоқтатқан ше­­шендігімен өзімен тұстас жа­лай­­ыр Балпық, албан Малай, Са­ры үйсін Сары, тобықты Құ­нанбай билермен, шапырашты Сұраншы, ботбай Сыпатай батырлармен, Тезек төремен сыйлас болып, ел ішіндегі кездескен істерді бірге ат­қарғанын да айтқан жөн. Хал­қы­мыз қашан да ақылды алға салған, сөзге тоқтаған, ұрпағының келе­шегі, ұлтының бүтіндігі үшін аттан түспей, әрдайым бәтуаға келген­ді­гімен ерекшеленгенінің өзі бүгінгі тәуелсіздігіміздің жемісі. Белгітасқа Бөлтірік би мен Те­зек төренің ұлағатты сөздері жазы­лып, бабалар аманат еткен ел бір­лігін әрдайым есте сақтайық деген мағынаны білдіретініне де сөй­ле­гендер ерекше екпін берді. Көп­шілік алдында қоғам қайраткері Ізбасар Балтағұлов, ғалым Қасқа­бай Мұқанов, еңбек ардагері Шер­нияз Нұғыманұлы, ақын Зернебек Шілдебайұлы сөйлеп, жас ұрпақ сайын далада, жүздеген жыл бұ­рын осындай алдағыны болжай біл­­ген кемеңгер, дарынды бабала­рының ғұмыр кешкенін білуі тиіс, деді. Алтынемел асуындағы гранит­тен қашалып, биіктігі 7,4 метр бо­ла­тын. Үштұғырлы белгітаста Бөл­тірік бидің: – Білектің күшінде кеткеніңді, Биліктің күшімен қайтардым. Найзаның ұшында кеткеніңді, Тілдің ұшымен қайтардым, деген және Тезек төренің: – Көріңдер Абылайдың Тезек ханын, Тезектің бір жағы ақын, бір жағы әкім. Береке – бірлік және  татулықта, Бабалардың өсиетін ұстан, хал­­қым, – дейтін қасиетті сөздері ай­шық­талған. Бұл талай тарихи оқи­ғаларға куә Алтынемел, Күрең­белді мекендеген, тарихта қалған барша бабалардың рухына тағзым болатын белгітас десек, енді Тал­дықорған – Жаркент күре жолы­­мен сапар шеккендер осы биікке аялдап, ұлағат алары анық. Күмісжан БАЙЖАН, Алматы облысы. Суретте: Ұлы бабаларға арнал­ған белгітас.