Бүгінде еліміздің басым бағыттары қатарында Елбасы Жолдауын жүзеге асыру, әлеуметтік маңызы бар мемлекеттік бағдарламаларды баянды ету, әсіресе үдемелі индустриялық-инновациялық бағдарламасын жүзеге асыру бағытында айшықты істер атқарылуда. Сыр аймағында да ағымдағы жылдың екінші жарты жылдығында, яғни желтоқсан айында жүзеге асырылатын инвестициялық жобалардың тұсауын кесуге сақадай-сай әзір десек, асыра айтқандығымыз емес. Соның бірі де бірегейі – «РЗА» АҚ-ның 660 бас малға арналған тауарлы сүт фермасының жобасы. Жоғарыда айтқандай, осы АҚ-ға қарасты асыл тұқымды мүйізді ірі қараның тауарлы сүт фермасы желтоқсан айында толығымен пайдалануға берілмек. Осы бір игілікті істі өз көзімізбен көріп, көңілге түйіп, ел-жұртқа етене таныстыруды мақсат еткен біз ел ризалығына кенелген «РЗА» АҚ-на арнайы атбасын бұрған едік.
«РЗА» Акционерлік қоғамы сонау 2000 жылы білікті де білімді басшы Самұрат Жұманұлы Имандосовтың тікелей ықпалымен қарашаңырақтарын көтерген болатын. Содан бері осы қоғам үдемелі дамып, жыл өткен сайын материалдық-техникалық базасы нығайып, азық-түлік өнімдерін өндіру мен халыққа қызмет көрсету аясын барынша кеңейтіп келеді. «РЗА» АҚ-ы Сыр аймағындағы тұрақты жұмыс жасап келе жатқан, қуатты техникалық және өндірістік базасы бар, жеке темір жол тұйықтары мен жоғары дәрежелі инженерлік-техникалық қызметкерлері бар бірден-бір мекеме. «РЗА» АҚ-ның негізгі саласы – құрылыс-монтаж жұмыстарын атқару болғанымен, қазіргі нарықтық қатынастар талабына сай ауылшаруашылығы саласымен, яғни дәнді дақылдар егу және төрт түлік мал өсіріп, өнімдерін өндіріп, өңдеп, тұтынушыларға тарту етуде айтарлықты істер атқарып келеді. Сыр аймағының солтүстігінде қоныс тепкен Қазалы ауданына сырттан инвесторлар келмесе де «РЗА» АҚ-ы агроөнеркәсіп кешенінің дамуына өзінің қомақты үлесін қосып, тек қана қазалылықтар емес, бүкіл сырбойлықтардың ризашылықтары мен құрмет-қошеметтеріне кенелумен жүр. Егер саралап айтар болсақ, «РЗА» АҚ-ы кезінде тірлік-тіршіліктерін тоқтатқан ауылдардың әлеуметтік-экономикалық жағдайларын көтеру мақсатында «Рза-Агро» ЖШС-ін құрады. Бүгінде осы ЖШС-і «ҚазАгроҚаржы» акционерлік қоғамымен ынтымақтастық арқасында аяғынан тік тұрып, дәнді дақылдар мен мал азықтық дақылдар өсіріп, төрт түлік мал бағып, ел несібесін еселей түсуде. «ҚазАгроҚаржы» АҚ-ның демеушілігімен алынған ауылшаруашылығы техникаларының ықпалымен егіс егу алқабының көлемі жыл өткен сайын еселей артып келеді. Ағымдағы жылы бұл серіктестік 4000 гектар жерге күріш, 750 гектар жерге арпа, 500 гектар жерге жүгері сүрлемін, 1481 гектар жерге жоңышқа дақылдарын егіп, мол өнім жинады. Айтқандай, бір емес, бірнеше ауыл тұрғындарын толықтай жұмыспен қамтамасыз етіп, кедейшілік деңгейіндегі жұмыссыздықты қысқартуға үлес қосқан.
«Рза-Агро» ЖШС-і күріш өндірудің кластерлік жүйесін енгізу мақсатында Оңтүстік Кореяның «Korea Industrial CO LTD» компаниясынан сағатына 5,0 мың тонна күріш ақтайтын жаңа технологиялық желі алынып, 2006 жылы күріш өңдеу зауыты іске қосылды. Зауыт толық технологиялық циклды, яғни дәнді қабылдап, өңдеп, мемлекеттік стандартына сай бірінші және жоғары сортты күрішті тұтынушыларға ұсынуға дейін атқарады. Ашығын айтсақ, «Сыр күріші» өнімдері тек қана біздің елімізден ғана емес, Ресей, Белоруссия, Тәжікстан және Украина мемлекеттерінен де жоғары баға алуда.
Сөз орайы келгенде «РЗА» АҚ-ның 1996 жылдан бері қазіргі заман талаптарына сай нан зауыты іске қосылып, тұтынушыларға 12 түрлі нан өнімдерін ұсынып отырғанын да айта кетуіміз керек. Нан өнімдерінің сапасы, салмағы мемлекеттік стандарттарға сай дайындалуда екен.
«РЗА» АҚ-ы 2006 жылы аттестациядан өтіп, мүйізді ірі қара малының қара ала тұқымын өсіретін асыл тұқымды шаруашылық деп танылған. Содан бері Солтүстік Қазақстан облысынан 100 бас қара ала асыл тұқымды ірі қаралар әкелініп, бүгінде 400 басқа жеткізіліп отыр. Малды бағып, одан өнім өндірудің кластерлік жүйесі енгізіліп, қуаты 2000 литрлік германдық шағын сүт зауыты іске қосылған. Мұнда түрлі сүт өнімдері: пастерленген сүт, айран, қаймақ, сары май, ірімшік, сүзбе, құрт шығарылады. Мұнан шығарылған сүт өнімдеріне консерванттар мен дәмдеуіштердің қосылмауы сәбилік шақтан есімізде қалған дәмнің сақталуына кепіл болады десек, асыра айтқандығымыз болмас.
2006 жылы «РЗА» АҚ-ы «DUCK Export-Import-Vermittlungen» компаниясымен келісім-шарт жасасып, шұжық цехын іске қосқан. Мұнда шығарылатын ет өнімдері: алуан атаулы қақталған, жартылай қақталған шұжық түрлері, сарделька, сосиска, тұшпара, тартылған ет, котлеттер.
Жоғарыда айтқандай, «РЗА» АҚ-ы Елбасының Қазақстан халқына Жолдауына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметі, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі агенттіктердің бірлескен әрекеттерінің жоспарын жүзеге асыру щеңберінде әрекет етуші тауарлы сүт фермасы желісін құру және дамыту бойынша, яғни ағымдағы жылы индустриялық-инновациялық жобаларды жүзеге асыру бағытында жоспарлы жұмыстар жүргізуде. Бұл ретте «РЗА» АҚ-ы «ҚазАгроҚаржы» АҚ-ы арқылы 2 228 319 736 (екі миллиард екі жүз жиырма сегіз миллион үш жүз он тоғыз мың жеті жүз отыз алты) теңге қайтарымды несие қаражатын алып, осы инвестициялық жобаны іске асыруға батыл бетбұрыс жасады. Яғни, экспортқа бағытталған сүт және ет өнімдерін өндіру мақсатында типтік жобадағы тауарлы сүт фермасының кешенді құрылысы салынды. Шағын қала іспеттес салынған бұл кешен 1200 бас асыл тұқымды сауын сиырына арналған. Құрылыстың бірінші кезеңінде 1200 бас сауын сиыр залы, 654 бас бұзау қорасы, сондай-ақ сауын сиырларының төлдеуге арналған залы сақадай-сай әзірлікте тұр. Ағымдағы жылы кешен құрылысының бірінші кезеңінде 660 бас асыл тұқымды мүйізді ірі қара мал және қажетті құрал-жабдықтар түгелімен шет елден әкелінген. Осы тауарлы сүт кешенінде күніне 30 тонналық сүт өнімдері өндірілмек. Сондай-ақ, 60 адам жаңа жұмыс орындарымен қамтамасыз етілмек. Жоғарыда айтқандай, Сыр аймағы ғана емес, еліміздегі индустриялық-инновациялық жобалардың бірі ғана емес, бірегейі «РЗА» АҚ-ның «660 басқа арналған тауарлы сүт фермасы» жобасының тұсауы осы желтоқсан айында кесілмек көрінеді.
– Біз, дейді әңгіме үстінде «РЗА» АҚ-ның президенті Самұрат Имандосов, – күні ертең тұсауын кескелі отырған индустриалды жобаға сақадай-сай әзірміз. Асыл тұқымды ірі қара малға ғана емес, зауытта жұмыс жасайтын адамдардың барлығына барынша жағдай жасалған. Олар үшін жатақхана, асхана, монша, демалыс орны, көлік қатынасы, қайсы бірін санамалап айтайын, тұрмыстық қажеттіліктің бәрі бар. Тек қана саналы еңбек етіп, сапалы өнім өндіруді талап етеміз.
– Іске сәт!
Еркін ӘБІЛ.
Қызылорда облысы,
Қазалы ауданы.