Мәдидің мұрасы

Даланың дарабозы атанған Мәдиден асыл мұра – ән қалған. Бір ғана «Қаракесегінің» өзі не тұрады?! Таяуда сол Мәди Бәпиұлы баба­мызға қатысы бар деген жәдігер заттар табылып, елді елең еткізді. Заманында Мәди пайдаланған қара шоқпар мен насыбай жарықтықтың күлін үгетін саптаяқты Қараған­дыдағы облыстық тарихи-өлке­тану мұражайына Қарқаралы ауда­нының құрметті азаматы Құдай­берген Бәкеев алып келіп тапсырды. Енді бұл жәдігерлердің кімнің қолында сақталғаны және бүгінгі күнге дейін қалай аман-есен жеткені туралы бір-екі ауыз сөз. Әуелде бұл шоқпар мен саптыаяқ Мәдидің адал досы Әкбар Смайыл­ұлы деген кісінің қолында сақталыпты. Бұл кісі кезінде Мәдидің жанында көп жүріп, барымта-сырымта сынды шаруаларда сенімді серігі болған екен. Мәдидей аяулы ер оққа ұшқанда әлгі заттар Әкбарда қалса керек... Әкбар ақсақалдың өзі 1986 жылы 94 жасында дүние салған. Өмірден өтерінде Мәдиге тиесілі деген жәдігерлерді өздерінің ауылына күйеу болып келетін Құдайберген Бәкеевтің қолына тапсыруды қызы Зағирашқа аманаттап кетіпті. Қазақтың аманатқа келген­де ар аттамайтыны белгілі. Сол себепті де «Мәдидікі» деп жәдігер­лерді мұражайға тапсырған Құдай­берген ақсақалға, Зағираш шешейге сенбеудің де реті жоқ бізде. Мұражайдың тарих бөлі­мінің меңгерушісі Нұрболат Алда­баев­тың өзі күмәнді сейілтіп, мұны бар жауапкершілікті мойнына ала отырып қуаттады. Құдайберген Бәкеев ақсақал­дың өзі кезінде елге қызмет еткен азамат. Қарқаралы ауданындағы Томар ауылдық кеңесінің төрағасы, еліміз тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары сол ауылдың әкімі болыпты. Әкбар ақсақалмен көзі тірісінде жақсы сыйласып, жақын араласқан көрінеді. Бүгінгі күнде облыс орталығында тұрып жатқан Құдайберген ақсақал кезінде осы жәдігерлерді ақын, журналист Кәрім Сауғабаевтың «Бұларды елге танытайық, жазайық», деге­нінде бермегенін өкінішпен еске алады. «Ұрпағыма қалдырсам деген пенделік ой болды. Бүгінде балалар қалалық болып кетті... Күндердің күнінде баға жетпес бұл заттар далада қалмасына кім кепіл? Соны ойлап, мұражайға тапсыруға шешім еттім», – дейді жасы жетпістен асқан қария. Ел тарихы мен ескінің әңгімесіне жүйрік ағамыз кезінде насыбай атқан екен, күні кешеге дейін Мәди­дің саптаяғына насыбай үгіп келіпті. Сол себепті де, ағаш­тан ойылып жасалған саптаяқ жақсы сақталған. Тек бір-екі жері­нен жарылып сынған екен, оны темірмен ұқыпты түрде, құрсаулап қойыпты. Сонымен, дала көкжалының тақы­мында жүрген қара шоқпар мен серіге серік болған насыбай үк­кіші мұражайдың төрінен орын алып, сенімді қолдарға тапсырылды. Ел ішінде күні бүгінге дейін кебеже түбінде жатқан көне жә­ді­герлер аз емес-ау. Мәдидің шоқ­­пары мен саптаяғы сынды, со­лардың да жарқ етіп жарыққа шыққаны керек бізге. Олардың тұратын жері – мұражайдың төрі деп санаймыз. Елдің көзқуа­нышына айналған дүниеден қым­бат қазына жоқ. Қайрат ӘБІЛДИНОВ, «Егемен Қазақстан». ҚАРАҒАНДЫ.