Елбасының мәлімдемесін теледидардан тыңдап, ауыр ойға қалдым. Бір-бірімен асыр салып, алаңсыз ойнап жүрген шөберелеріме қарадым. Тұла бойым шымыр етті. Тіл-ауызды еріксіз байлап тастайтын әзірейіл келіп қалғандай қорқынышты күй кештім. Бірнеше жылға созылған соғыстағы жауынгерлік жорықтарымды, от пен оқтың арасында жүрген күндерімді, ұйқысыз өткен түндерімді, өмір мен ажал беттескен кездерді, жауға қарсы ержүректікпен шайқасқан қаруластарымды, ауыр ұрыстарда қаза тапқан есіл ерлерді еске түсірдім.
Араларымызда қазақ та, орыс та, еврей де, армян да, әзербайжан да, ондаған ұлттың өкілдері болып еді. Бір анадан, бір әкеден туғандай тату-тәтті, арамыздан қыл өтпейтін сырлас, мұңдас едік. Әзіліміз де, қалжыңымыз да жарасып тұратын. Бізді біріктірген, ел болашағы үшін жан қиярға ұмтылдырған ұлы күш – ортақ Отанымыз, мамыражай жатқан бейбіт еліміз-тұғын. Қазір ше, түсініксіз бір заман... «Бір-біріне би болған өңкей қиқым» (Абай) ұғынықты сөзге құлақ асудан қалып барады. «Аталы сөзге ер тоқтар, елдің кегін ер жоқтар» деген қадір-қасиет жоғалды. Адамгершіліктің құны арзандап, оның орнын арзанның жілігі татымас бір дүниелер басты.
Басқаны қайдам, 90-ды еңсерген өзім еңсем езіліп, талай таңды ұйқысыз атырып жүрмін. Кәріліктен емес! Бір күні Жер-Ананың ауыр қайғыдан көкірегі қарс айырылып, көз жасы қанға айнала ма деген ой маза бермейді. Өйткені, біздің буын бейбіт өмірдің тәтті дәмін айрықша сезінеді. Бүгінгі күні адам өлтіру тауық сойғаннан да оңай. Теледидардан небір қатыгездіктерді көрген бала ертең қаруға жүгіретіні, кісі қанын мойнына жүктеуді ар, намыс көрмейтіні айтпаса да түсінікті. Мұхиттың арғы жағынан, Еуропадан келген «үлгі-өнегелер» төрткіл дүниеге жегіқұрттай таралып, күшті мен тістінің дәурені жүріп тұрған кез. Олар үшін қан төгу, өзгенің жерін нақақтан басып алу, дін, ұлтаралық кикілжіңдерді өршіту арқылы баюдың жолына түсу түк те емес. Миллиондаған босқындардың тағдырына, қалалардың қирауына, тіпті, тұтас елдер мен халықтардың жойылуына бас ауыртпайды. Ақша да сайтан секілді әзәзіл: азғырады, аздырады, тура жолдан тайдырады.
Бағымызға берген Нұрсұлтан қарағым сонау Американың төрінен маңдайы жарқырап, қырандай дауысы саңқылдап, алмас қылыштай жарқылдап сөйлегенде, қариялығымды ұмыттым. Жас балаша масайрадым. Бәз біреулер бабы шаппаса да, бағы жанып, ел билеп отырғанда, мың болғыр айналайын, айбынымызды асырды. Қазақстанның, халқының! Бұдан асқан марапат та, абырой да жоқ. «Елдестірмек – елшіден, жауластырмақ – жаушыдан» деп атамыз қазақ текке айтпаған. Алла тағала дүниенің төрткіл бұрышындағы адамзат нәсілінің бәрін тең етіп жаратқан. Халықаралық жағдайды шиеленістіріп. Соғыс өртін тұтандырып отырған – жетекші державлар! Патшамыз өте дұрыс айтады, өткен ғасырлардың қателіктерін қайталауға жол берілмеуі тиіс.
Біз фашизмді ұясында талқандадық. Автомат, винтовка асынып жүріп-ақ жеңдік. Өйткені, рухымыз мықты болды. Қазір адамзат тағдырын жалғыз-жарым адам шешуге қауқарлы. Есепсіз қарулануға жұмсалған теңдессіз қаражат ашқұрсақ балалардың, жетім-жесірлердің мұқтажына, аты жаман аурулардан емдеуге жұмсалса, тепе-теңдік, әділеттілік, бауырмалдық, имандылық деген осы емес пе?
Адамзат үлкен қатердің алдында тұрғанын Басшымыз жеткізе айтып, басқаларға жол нұсқап берді. Атың өшкір сұм соғыстың болмауын тілейік!
Қожатай НЕКІБАЕВ,
соғыс және еңбек ардагері.
Петропавл.