Бірлескен кәсіпорынның берері мол

Ақтау қаласында төмен вольт­ты электр моторлары мен генератор жинайтын және жөндей­тін бірлескен қазақ-румын кәсіп­орны құрылатын болды. Жуыр­да Бухарест электр машинасы зауы­тының өкілдері (UMEB Elektromotoren) маңғыстаулық кәсіпорындарға жаңа зауыттың жұмысы туралы айтып берді. «UMEB Elektromotoren» әлем­­­­­­дегі төмен вольтты электр мотор­­­ла­ры мен генератор өндіретін бі­рін­ші румыниялық компания болып табы­лады. Зауыт өз қызметін 1903 жылы бастаған болатын. Бүгін­де «UMEB» кә­сіпорнында шыға­ры­латын қоз­ғалтқыштардың 60%-ы шет­елдерге экспортталады, бұ­лар­дың қатарында Италия, Гер­мания, Финляндия, Испания, Ұлыбритания және тағы да басқа мемлекеттер бар. Бұдан былай маңғыстаулық кәсіпорындар өндіріске қажетті аталмыш тауарларды сырттан сатып алмай-ақ, жергілікті жерде тапсырыс беретін болды. Әсіресе, азық-түлік өнімдерін шығаратын фабрикалар, тоқыма және металлургия өнеркәсібі, химиялық, құ­рылыс материалдары және өзге де мекемелер тапсырыс берушілер қатарын көбейтеді деп күтілуде. – «UMEB» Румыниядан бө­лек Шығыс Еуропаға да жақсы та­­нылған кәсіпорын. Зауыттың өнім­­дері көбіне кен орында­рын­да сұранысқа ие және қазір­гі еуро­палық стандарттарға сәйкес­тенді­рілген. Негізінен зауытта өнді­ріс үш фазалық асинхронды қоз­ғалт­қыштар, тұрақты ток генера­торы, ілеспе және электр генератор­­­­лары көптеп шығарылады. Электрлі қозғалтқыштар жарылыс қаупі жоқ ортада көп пайдаланылады: химиялық және мұнай-химия, тау-кен және ме­таллургиялық өндіріс, ауыр жүк көтеруге арнал­ған тартқыш, қозғалтқыш, қала көлігі, сонымен қатар, электр ге­нера­торлары мен генератор қон­дыр­ғысын өндіруші зауыт­тар тапсырыс берушілер қат­арын көбейтіп отыр. Барлық қозғалт­қыш­тар көптеген елдерде кез кел­ген климатқа төзімді келеді, әсіресе, СЕ таңбасын енгіз­ген меке­ме­лерде ешқандай қиын­дық туғыз­байды, – дейді «UMEB» қоры­ның Азиядағы өкілдігінің директоры Василий Друмя. Жалпы, жарылу қаупі жоқ электр қозғалтқыштары көбіне газбен, жанармай қоспасы және тез жанғыш сұйықтықтан төнетін өрт немесе басқа да жарылғыш заттарға есептеліп шығарылады. Яғни, сәл қауіп төнетін жерде қозғалтқыштардың жарылу қаупі жоқ. Бұл қозғалтқыштар көбіне химия және мұнай-химия өндірісінде, мұнай өңдеу зауыттарында, мұнай платформаларында, газ құбыры, фармацевтикалық, графикалық, жылу электр стансаларында, кеме зауыттары, өңдеу өнеркәсібі және оффшор платформаларында пайдаланылады. Сондай-ақ, бұл қозғалтқыштарға қоқысты жинау және қайта өңдеу, нан, қант, күріш, шағын сүт зау­ыттарынан сұраныс көп. Ал Ақтауда жұмысын баста­ғалы отырған төмен вольтты электр моторлары мен генераторларды жинап, жөндейтін зау­ыт қаладағы өндіріс аймағында орналаспақ. Алғашқы кезеңде жергілікті 20 тұрғын тұрақты жұмыспен қамтылады. Жаңадан қызметке алынған жергілікті жұ­мысшылар Румынияда білім­дерін жетілдіреді. Ал зауыт өз жұмысын үстіміздегі жылы мау­­сым айында бастайды деп жоспар­ланған. «Ауыспалы және тұрақты ток өндіретін электрлі қозғалтқыштар, электр агрегаттары мен генераторлары түрлі бағытта шығарылады, әсіресе, бір және үш фазалы электр агреттарына деген сұраныс күн өткен сайын артып келеді. Ең бастысы, біздің өнімдердің сапасына күмән келтірмесеңіздер болды, әркімнен естігенше өндірісте пайдаланып көрген дұрыс, сонда ғана бұл бос сөз емес екендігіне көз жеткізе аласыздар», деді «BROADHURST INDUSTRIAK MANAGEMENT» қорының президенті Мариус Ион. Бұған дейін «Теңізшевройл», «NCOC», «KаzTransOil», «Ембі­МұнайГаз», «Атырау мұнай өң­деу зауыты», «ӨзенМұнайГаз», «Маң­ғыстауМұнайГаз» сынды Атырау және Маңғыстау өңірін­дегі ең ірі кәсіпорын басшыларымен кездесулер өткізілген. Ақ­тау қа­ласында жүзеге асқалы жат­қан­ бірлес­кен жобаның маңыз­ды­лығына тоқ­талған мұ­най-газ мекемесі басшылары ын­ты­мақ­тастық орнатуға дайын екендігін жеткізді. Сонымен қатар, болашақта бұл өнімдер Кеден одағы елдеріне экспортталады деген жоспар бар. – Біздің сарапшылар мони­торинг жүргізген болатын, нә­ти­жесінде талдау қорытындысы көрсеткендей, аймаққа мұндай кәсіпорынның керек екендігі­не көз жеткіздік. Румыния­лық әріп­тестермен келіссөздер жүргізген соң, серіктестікті әділет орга­нын­да тіркеу, экономикалық және заңды мәселелер жөнінде кеңестер, жергілікті кәсіпорын басшы­ларымен екіжақты кездесулер ұйым­дастыру және тағы басқа жұмыс­тарды қолға алдық. Аталмыш қызмет түрлері біздің тарапымыз­дан тегін көрсетілуде, – деді «Маңғыстау индустриялық палатасы» ЗТБ төрағасы Ғалым­жан Балтілеу. 113 жылдық тарихы бар ру­мыниялық «UMEB» компаниясы өз елінен бөлек өзге мемлекетте бірлескен кәсіпорын ашу туралы шешім қабылдағанда сенімді серіктес ретінде Қазақстанды таңдапты. Бұл Қазақстанның сенімділігі мен тұрақтылығының дәлелі болса керек.  Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ, «Егемен Қазақстан» Маңғыстау облысы