Таным • 25 Сәуір, 2024
Біздің ұлт о баста бір ауыз сөзден көктеп, көркейген секілді болады да тұрады. Ол қандай сөз десеңіз, «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» жырында Қарабай мен Сарыбай серт байлап, құда болғандағы сөз. Ол бәлкім қарын құда, әлде екеуін серттестірген достық шығар, әйтеуір осындай көбею мен молаюға, яғни өсіп-өнуге, өріс кеңейтіп, өркендеу жолында жақсылыққа жаралған қасиетті сөз екені даусыз.
Тұлға • 12 Сәуір, 2024
Аспан мен жер, өмір туралы әуелі ертегілер мен аңыз-әңгіме, жыр-дастандардан естіп барып қиялдай бастамай ма ол кездің баласы? Туа сала есеп-қисаппен бас ауыртып, формулаға көзі түсетін бала әлі де кем де кем шығар. Ал халықтың ұлттық танымы мен рухани қазынасына қанып, уызында жарып өскен баланың таным-түсінігі, ойлау жүйесі анағұрлым кең, ғылыми пайымдауының ауқымы шексіз қалыптасарын Қаныш Сәтбаев өмірінен аңдауға болатындай.
Әдебиет • 10 Сәуір, 2024
«...Шоқыға шықсаңдаршы хан көтеріп, Тартысып бір-біріңді табаламай», депті Несіпбек Айтұлы «Ағалар-ай» өлеңінде. Бұл өлеңнің тууына не әсер еткенін білмейміз, бірақ ел сенген үлкендердің майда-шүйдеге «ілінген» майшабақтығына налығаннан туғаны байқалады. Қазақ даласында шоқыға шығу, төбеге жиналудың мәні зор. Елдік істер атқарылатын жер. Оның үстіне хан көтеру болса. «Күлтөбенің басында күнде жиын» деген атақты сөз де бұдан алыс кетпейді.
Тұлға • 04 Сәуір, 2024
Бұл Қасымды да бір байқаңыздар!
Қасымның жаңа суреті табылды. Қазақ әдебиетінің классигі Қасым Аманжоловтың ел білетін суреті аз емес. Бірақ бұған дейін баспа бетін көре қоймаған, БАҚ-та жарияланбаған мына суреті туралы әңгіме бөлек. Фотосуретті Алматы мемлекеттік мұрағатындағы әдебиеттанушы ғалым, сыншы Есмағамбет Ысмайыловтың жеке қорынан алып, бізге мәліметімен қоса таныстырушы – Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Қазақ әдебиеті кафедрасының аға оқытушысы, PhD Жанбота Кәріпбаев екенін айта кеткен жөн.
Әдебиет • 04 Сәуір, 2024
Біздің ұлттық әдебиеттің алтын тамыры, негізгі діңгектерінің бірі – жыраулар поэзиясы. Мүмкін ертедегі қазақтың ақыл-ойы, сана-сезімі мен асқақ рухы кейіптелген жыраулар мұрасынсыз он екі де бір нұсқасыз тентіреп кетер ме едік, кім білсін.
Тұлға • 26 Наурыз, 2024
«Бұл домбыраның сүйегі...» деп бастапты шебер әңгімесін. «Ұлтымыздың әні мен күйі сіңіп, ұлы өнерпаздарының маңдай тері сіңген ағаштардан шабылып қиюластырылған. Әбікен Хасенұлы һәм сол қатарлы өнер иелері күй шертіп, бойындағы бар өнерін сарқып берген сахнаны көтеріп тұрған ағаштардан жасалған» депті-мыс домбыра шебері. Ертеректе. Құлаққа бала кезде сіңіп, есте қалған ауызекі әңгіме болса да, жаны бар сөз секілді.
Руханият • 08 Наурыз, 2024
Жер мен көктің қасиетті тылсымы мен мән-мағынасы біртіндеп халықтардың таным-түйсігіне көшіп алған сияқты. Оның кеудесі мен зердесіне сіңісті болған сол ұғымдар мен атаулар әуелі тасқа таңбаланып, одан кітаптарға, кітаптардан қайтадан сана-сезімдерге, олардан газеттер мен экрандарға, олардан электронды әлемді жағалап тағы да елге тарай береді. Ал халықтардың өзі қайдан шықты деген сұрақ тумай ма? Халықтар аналардың құрсағынан өнбей ме?
Әйел әлемі • 08 Наурыз, 2024
«Біздің бала күнімізде» деп бастар еді үлкендердің көбі әңгімесін. Иә, «біздің бала күнімізде...». Соғыс, аштық, жоқтық болса да бала күні қызықты өтіпті ол кісілердің. Қазір Құдайға тәубе, ондай тарығушылық жоқ, сонда да бүгінімізден гөрі бала күнімізді айта береміз. Неге? Өйткені ол кезде әке-шешеміз бар еді жанымызда. Әсіресе, ананың аялы алақаны мен ыстық махаббатынан асқан не тоқшылық, не бақыт керек балаға. Содан кейін, ананың сен деп елжіреген жүрегі мен көңілінен кейін не іздесін бала? Махаббат пен мейірімге малшынып өскен баладан жақсы адам шығады. Дүниені бұзатындар жас күнінде жүрегіне махаббат жетпей қалғандар болса керек.
Кино • 14 Ақпан, 2024
1969 жылы қазақ даласы қарқылдап тұрып бір күлді. Күлкісі мынау Алатаудан анау Мәскеуді шарпыды. Бұл 1936 жылы Мәскеудегі Қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігінде қойылған «Қыз Жібек» операсында Бекежан болып күлген Құрманбек пен көп айтыла бермейтін ақын Тайжан Қалмағамбеттің «Сақ-сақ» күлкісінен кейін естілген Әмина Өмірзақованың күлкісі еді.
Әдебиет • 13 Ақпан, 2024
Бұрынырақтағы қазақтар білген шығар. Ғайыптан тайып арыстан не жолбарыс тап келсе, қандай әрекетке көшу керегін. Себебі даламызда бертінге дейін жолбарыс болғаны белгілі. Кейіннен тұқымы құрып кеткен соң, жоқ нәрсеге кім бас ауыртсын? Мұхтар Шаханов «Гималай жолбарыстары» деген өлеңінде осы туралы толғанады ғой. Ақын онда жолбарыспен кезіге қалған адам не істеу керегін шетелде жүргенде жолбарыс аулаушыдан естігенін келтіреді.
