Тұлға • 26 Наурыз, 2024
«Бұл домбыраның сүйегі...» деп бастапты шебер әңгімесін. «Ұлтымыздың әні мен күйі сіңіп, ұлы өнерпаздарының маңдай тері сіңген ағаштардан шабылып қиюластырылған. Әбікен Хасенұлы һәм сол қатарлы өнер иелері күй шертіп, бойындағы бар өнерін сарқып берген сахнаны көтеріп тұрған ағаштардан жасалған» депті-мыс домбыра шебері. Ертеректе. Құлаққа бала кезде сіңіп, есте қалған ауызекі әңгіме болса да, жаны бар сөз секілді.
Руханият • 08 Наурыз, 2024
Жер мен көктің қасиетті тылсымы мен мән-мағынасы біртіндеп халықтардың таным-түйсігіне көшіп алған сияқты. Оның кеудесі мен зердесіне сіңісті болған сол ұғымдар мен атаулар әуелі тасқа таңбаланып, одан кітаптарға, кітаптардан қайтадан сана-сезімдерге, олардан газеттер мен экрандарға, олардан электронды әлемді жағалап тағы да елге тарай береді. Ал халықтардың өзі қайдан шықты деген сұрақ тумай ма? Халықтар аналардың құрсағынан өнбей ме?
Әйел әлемі • 08 Наурыз, 2024
«Біздің бала күнімізде» деп бастар еді үлкендердің көбі әңгімесін. Иә, «біздің бала күнімізде...». Соғыс, аштық, жоқтық болса да бала күні қызықты өтіпті ол кісілердің. Қазір Құдайға тәубе, ондай тарығушылық жоқ, сонда да бүгінімізден гөрі бала күнімізді айта береміз. Неге? Өйткені ол кезде әке-шешеміз бар еді жанымызда. Әсіресе, ананың аялы алақаны мен ыстық махаббатынан асқан не тоқшылық, не бақыт керек балаға. Содан кейін, ананың сен деп елжіреген жүрегі мен көңілінен кейін не іздесін бала? Махаббат пен мейірімге малшынып өскен баладан жақсы адам шығады. Дүниені бұзатындар жас күнінде жүрегіне махаббат жетпей қалғандар болса керек.
Кино • 14 Ақпан, 2024
1969 жылы қазақ даласы қарқылдап тұрып бір күлді. Күлкісі мынау Алатаудан анау Мәскеуді шарпыды. Бұл 1936 жылы Мәскеудегі Қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігінде қойылған «Қыз Жібек» операсында Бекежан болып күлген Құрманбек пен көп айтыла бермейтін ақын Тайжан Қалмағамбеттің «Сақ-сақ» күлкісінен кейін естілген Әмина Өмірзақованың күлкісі еді.
Әдебиет • 13 Ақпан, 2024
Бұрынырақтағы қазақтар білген шығар. Ғайыптан тайып арыстан не жолбарыс тап келсе, қандай әрекетке көшу керегін. Себебі даламызда бертінге дейін жолбарыс болғаны белгілі. Кейіннен тұқымы құрып кеткен соң, жоқ нәрсеге кім бас ауыртсын? Мұхтар Шаханов «Гималай жолбарыстары» деген өлеңінде осы туралы толғанады ғой. Ақын онда жолбарыспен кезіге қалған адам не істеу керегін шетелде жүргенде жолбарыс аулаушыдан естігенін келтіреді.
Жәдігер • 08 Ақпан, 2024
Домбыра мен қобызсыз қазақтың күні болмаған. Бұл аспаптар елдің есін кіргізеді десе артық емес. Атам заманғыны ғана емес, алдағыны да байыптауға үндейді. Рухтандыру арқылы. Бұдан бес мың жыл бұрын тасқа қашалған таңбалардағы домбыра, қобызды айтпай-ақ қояйық, тіпті Қазақ хандығы заманындағы жырларды қозғамағанның өзінде Абай айтпай ма? «Қобыз бен домбыра алып топта сарнап...» деп. «Қобыздың шанағында есіл «Ерден» (Ғ.Жайлыбай) болып өрби береді. Өлген баласын аза тұтып басын көтермей жатып алған сол Сандыбайдың Ерденін күй тәңірі Ықылас қобызымен барып жұбатқанда бір-ақ тұрғаны туралы дерек жетерлік ел аузында. Әдебиетке де аз енбеген бұл туралы.
Сұхбат • 05 Ақпан, 2024
Күмбірлеген күйге елжіремейтін қазақ жоқ
– Төлеген Шаңғытбайұлы, Астанада кейінгі жылдары күй өнеріне баса мән беріліп, «Күй анасы» қорының жұмыстары көзге көріне бастады. Аталған қор туралы айта кетсеңіз.
Басылым • 28 Қаңтар, 2024
Қазақ ақыл-ойы мен зейін-зердесінің шырағы қайбір замандарда сөне жаздап барып, Абай заманында қайта жанып, Алаш арыстары тұсында жанданғанға ұқсайды.
Таным • 25 Қаңтар, 2024
Автокөліктің қуатын әлі күнге аттың күшімен есептейді. Ал ақылдың, жанның, рухтың, түйсіктің, сезімнің, ойдың, қуаныш пен қайғының күшін ше? Осы ғажаптың бәрін үйлестіріп, бір нүктеде ұстап тұратын адамның қабілет қуатын ше? Компьютер ме, әлде компьютер басты пенделер ме, мүмкін болашақтың «иесі» роботтар өлшейтін шығар?
Тұлға • 25 Қаңтар, 2024
Қу тақтайдың бетіне тартып тастап, шертіп кеп жіберсе дың ете қалатын ешкінің ширатылып сымдай тартылған ащы ішегі емес, темір сөйлемесі анық қой тура мағынасында. Ал темірге тіл бітіру әркімдердің қолынан келгенімен, сол жансыз немені қазақша сөйлету екінің бірінің қолынан келмегенін айтқымыз келеді.