Басылым • 12 Қараша, 2024
Журналист Серікқали Мұқашевтің «Жасынды жылдар» мақалалар жинағы қолға кеше тиді. Мемлекеттік тапсырыспен Алматыдағы «Тоғанай Т» баспасынан жарық көрген кітаптағы материалдар қызық пен шыжыққа толы өмірдің өзіндей ме деп бір күліп, ойланып та қалдық.
Әдебиет • 08 Қараша, 2024
Оны жазған күнді ұмытқанды ақын деуге бола ма? Ал ұмытса, басқа емес, ақын «өледі-ау». Сіз өлімді қалай түсінесіз? Физикалық дене тұрғысынан ойласаңыз, қателесуіңіз мүмкін. Жүгін біреуге артып, күні үшін сүйретіліп жүргенді өмір деп кім айтты? Ақын деп кім айтты. «Арғымақтың баласы, Арыған сайын тың жортар, Арқа мен қосым қалар деп. Азамат ердің баласы, Жабыққанын білдірмес, Жамандар мазақ қылар деп» жырлаған Қазтуғанның көзімен қарағанда солай. Ақынның алғашқы өлеңі қазақ рухының ілкідегі бір нұсқасы жыраулар поэзиясындай құбыланама болмаса, оның несі туынды, несі өлең дер едік?
Таным • 01 Қараша, 2024
Қазақта бірлі-жарым ғана әнімен тарихта қалған оқшау тұлғалар бар. Соңыңда ұрпақ шырқап салар жалғыз ауыз әнің қалса, ондай жан бақытсыз деп айта алмас едік. Ол туындың ел аузынан түспей, ұлт руханияты мен мәдениетіне қызмет етіп жатса, Абай айтпақшы, «өлсең де өлмегенмен боласың тең».
Талбесік • 19 Қазан, 2024
Қазақ жылқысын қылаң немесе баран деп екі-ақ түске бөледі десем, кейбіреулер жағамнан алуы да мүмкін қазір. Білетіндер «е-е, осы да сөз бе екен?» деп қоя салады. Боз, ақбоз, көк, қызыл, сұр сияқты алыстан көзге түсетіндерін қылаң дейді де, қалған қара, қарагер, торы, шабдар, күреңдерін баран атайды. «Алдыңғы ат баран болмай, қылаң болды» деген жолдар Ілияс Жансүгірдің «Құлагерінде» де бар. Құлагер баран екенін бірден аңғарамыз.
Тағзым • 18 Қазан, 2024
Мәдениет және ақпарат министрлігі және Астана қаласы әкімдігінің қолдауымен қазір Астанада әнші, актер, ақын, драматург Қанат Жүніс шығармашылығының «Қолтаңба» атты онкүндігі өтіп жатыр. Мәселен, ертең 19 қазан күні Ә.Мәмбетов атындағы мемлекеттік драма және комедия театрында автордың «Алаш жолы» атты драмасы қойылады.
Таным • 16 Қазан, 2024
«Сенің әкең жақсы еді жамбас жеген, Жақсыдан жаман туса оңбас деген» болып келетін шумақ ертеректе ел ішін қыдырып жүретін. Өйтетіні, қазақта табақ тарту, қай мүшені кім ұстауы тиіс сынды жоралғылар аяқасты қалмайтын еді ғой. Ал тиісті жілік, мүше иесін таппай қалды екен немесе ұсынушы дұрыс үлестірмесе, дастарқан басындағы білетіндер әлгіндей шумақтарды мысалға келтіріп, сөзбен қойып қалатын. Айыпты жан алақандай дастарқан басында кірерге тесік таппайды ұяттан. Жамбас сүйектің қадірлі жандарға тартылатыны жоғарыдағы жолдардан белгілі емес пе?
Қоғам • 28 Қыркүйек, 2024
Qazaqstan республикалық телерадиокорпорациясы жаңа телевизиялық маусымдағы жобаларының таныстырылымын өткізді. Тікелей эфир студиясында өткен іс-шараға шығармашыл қауым, сала ардагерлері, руханият өкілдері қатысты. Соңғы жылдары дәстүрге айналған таныстырылым бір жағынан жаңа өнімдерді насихаттау болса, екіншіден өткенді қорытындылап, болашақ шығармашылық жұмысты пысықтауға саяды.
Таным • 05 Қыркүйек, 2024
Сананы сөз оята ма, іс оята ма? Екеуі де дұрыс орындалғанымен, селт еткізе алмауы мүмкін ғой. Оған бола «мынауың дауасыз екен» деп қоя саламыз ба? Қайткен күнде бір қисыны табылуға тиіс қой.
Таным • 28 Тамыз, 2024
Ертеректе ауылдағылар қасқыр, бөрі демей, жаманауыз дейтін. Атқа мінетін үлкен аңшылар бір-бірінен «далаға шықтыңдар ма, жаманауыздан тыныш па екен?» деп сұрап жататыны құлағымызда. Кейін есейе келе кей ауылдар бөріні ит-құс атайтынын да білдік. Ауылда естіген жаманауыздың мәнін сонда ұққанбыз. Қазір олай тыйым сөз қолдана бермейді-ау деймін. Итті ит, қасқырды қасқыр атайды.
Әдебиет • 22 Тамыз, 2024
Мұхтар Шахановтың сөзіне жазылған тамаша ән бар. «Арқалықтың ақ таңы» аталады. Әуені әрине, Шәмшінікі. Сөзі де, сазы да керемет туындыны тыңдап отырсаңыз, тамаша сылдырап ағып келе жатқан ән мәтіні аяқ жағындағы үшінші шумақта теткіп кеткендей сезілуі мүмкін. Бабымен есіп қана аққан су өз бойынан үлкен тасқа тиіп, шапшыңқырап барып үстінен аттай салғандай әсер қалдырады. Бір томпақтау тұсқа тіреліп барып өткені байқалмай тұрмайды. Шығарма сол томпақтау көрінген тұсымен шығарма болуы мүмкін.
