Ғылым • 11 Қазан, 2023
Дәнел МАРҒҰЛАН: Әкемнің мұрасы толық зерттелген жоқ
Академик Әлкей Марғұлан 1975-1985 жылдары тұрған үй бүгінде кішігірім мұрағатқа айналған. Бұл үйде қазір ғалымның қызы Дәнел Әлкейқызы тұрады. Әке мұрасына ыждағатпен қарай отырып, оның әр парағына шаң жуытпай, жарыққа шығарумен айналысып келеді. Кезінде академик Қаныш Сәтбаевтың «Әлкей Марғұланда үлкен қазына бар, оны шашау шығармай қағазға түсіріп алу керек» деп айтқанының дәлеліндей, осы шаңырақта сақталған академиктің хатқа түскен жазба мұрасы жеке зерттеулерге сұранып-ақ тұр. Дәнел апай ғалымның мұрағат қорындағы зерттеулер тақырыбының сан алуан екенін әрі оларды ғылыми айналымға енгізу керегін алға тартты.
Білім • 11 Қазан, 2023
Электронды оқулықтың артықшылығы мен кемшілігі
Жаңа оқу жылынан бастап оқушылар дәстүрлі оқулық түрлерімен қатар электронды оқулықтарды да пайдалана бастады. Қазіргі кезде мектеп оқулықтарының басым көпшілігі цифрлық форматқа көшірілген. Бұл оқушылар сөмкесінің салмағын жеңілдетуге байланысты қолға алынған қадам еді. Алайда заманауи оқулықтардың пайда болуы қоғамда дәстүрлі оқулықтар қолданыстан шығып қала ма деген алаңдаушылық та туғызды. Ата-аналар электронды оқулықтарды, интерактивті құрал-жабдықтарды жиі пайдаланудың бала денсаулығына зиянын да айтып дабыл қағып отыр.
Ғылым • 05 Қазан, 2023
PhD Мұхит Құлмағанбетов – Гонконгтегі кванттық офтальмология зертханасының жетекшісі. Ол Гонконг политехникалық университеті мен Канададағы Уатерлоу университетінің келісімімен ашылған зертханада ғалымдар тобымен лазердің кванттық параметрлерін пайдаланып, көздің диагностикалық құрылғысын әзірлеу үстінде. Бұл құрылғы көздің торлы қабығының нейродегенеративті ауруларын, оның ішінде глаукома, макулярлы дегенерация, альцгеймер, басқа да аурулардың алдын алып, дер кезінде анықтауға мүмкіндік береді.
Ғылым • 02 Қазан, 2023
Ғылым мен технологияны ұштастыру маңызды
Ұлттық ғылым академиясының ұйытқы болуымен ғылыми қауымдастық «Ғылым және технологиялық саясат туралы» заң жобасын талқылады. Талқылау барысында ғылыми конкурстар өткізу, қаржыландыру түрлері, жас ғалымдарға жағдай жасау, ғалымдардың мәртебесіне қатысты ұсыныстар айтылды. Ұсыныстар тиісті министрлікке жолданатын болады.
Ғылым • 28 Қыркүйек, 2023
Полимер индустриясы – әлемде қарқынды дамып келе жатқан сала. Бүгінде мұнайдан алынатын полимерлер медицина, құрылыс, автомобиль жасау, электроника, электртехника, көлік салаларында кеңінен қолданыла бастады. Сондай-ақ оны пластик пакеттер, орауыш материалдар, ыстық сумен жабдықтау құбырлары, бақша және кеңсе жиһаздары, ойыншықтар, аспап жасау өндірісін де пайдаланады. Бұл өндірістің ғылыммен ықпалдастықта дамитынын қаперге алсақ, ғылыми қауымдастық біздің елдегі полимер ғылымының дамуын академик Еренғайып Шайхутдиновтың есімімен байланыстырады.
Шаруашылық • 18 Қыркүйек, 2023
Ауыл шаруашылығы: Ғылым және тәжірибе
Мемлекеттің жаңа экономикалық саясаты ішкі нарықты ауыл шаруашылығы тауарларымен жеткілікті түрде қамтамасыз етіп, импортқа тәуелділікті азайтуды көздейді. Бұл ретте азық-түлік саясатында жетекші рөлге ие аграрлық саланы дамыту маңызды. Оның үстіне елімізді Еуразиядағы жетекші аграрлық орталықтардың біріне айналдыру бастамасы агроғылымға да жаңа міндеттер жүктеп отыр.
Ғылым • 14 Қыркүйек, 2023
Биологиялық сын-қатерлерге жауап
Адамзатты жұқпалы вирустардан сақтау әлем елдеріне жаңа міндеттер жүктеп отыр. Сарапшылардың пайымдауынша, адамзатқа қауіп төндірген, экономикалық, әлеуметтік жағдайын тұралатқан COVID-19 пандемиясының патогенезі академиялық қауымдастықтар үшін әлі күнге жұмбақ. Олар қауіп-қатер туғызатын вирустар осыдан жүздеген жыл бойы өзекті болғанын, технологиялар ғасыры вирустардың жаңа түрлерін анықтап, алдын алу жолдарын қарастыруы қажет екенін айтады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының дерегіне сүйенсек, COVID-19 әсіресе Таяу Шығыс, Азия мен Еуропа елдерінде өршіп отырғаны байқалады.
Қоғам • 16 Тамыз, 2023
Хостел жатақхананы алмастыра ала ма?
Кейінгі жылдары жатақхана жетіспеушілігі Астана, Алматы сияқты ірі агломерация орталықтарында білім алатын студенттер үшін басты мәселеге айналды. Биыл да біршама студенттің жайлы орынға жайғасуы қиынға соғатын түрі бар.
Тұлға • 24 Мамыр, 2023
Ұлттық кітапханада М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының бас ғылыми қызметкері, филология ғылымдарының докторы, белгілі жазушы Нұрдәулет Ақыштың 2 томдық «Қазақ балалар әдебиетінің тарихы» туралы монографиясы таныстырылды.
Университет • 18 Сәуір, 2023
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде журналистика тарихы мен ғылыми мектептер негізін қалаған ұстаз-ғалымдар – Қайыржан Бекхожин, Темірбек Қожакеев, Марат Барманқұлов оқулары өтті.
