Эксклюзив
Тарих • 22 Маусым, 2023
«Бұл ән басында Ұлытауға арналмаған»: «Ұлытау» әнінің шығу тарихы
Ұлт ұясы – Ұлытаудың ұлылығын ұлықтаған әндер аз емес. Бірақ солардың арасында ақын Сайлаухан Нәкенов пен композитор Жақсыкелді Сейіловтің шығармашылық бірлігінен дүниеге келген «Ұлытау» әнінің шоқтығы биік.
Қоғам • 21 Маусым, 2023
Бала құмар ойыншыға қалай айналады?
Баланың психологиясына оның ойнайтын ойындары көп әсер етеді, қалыптасу кезеңінде маңызды рөл атқарады. Ата-ана дәл осыған мән бергені жақсы. Қазір балалар смартфон арқылы түрлі ойындарды өздері тауып ойнай беретін болған. Ойын жасындағы бала әлі оң-солын танып, ненің дұрыс, ненің бұрыс екенін айыра алмайтындықтан, ойыннан үйренгенін бойына сіңіреді. Мәселен, бейнеойындарды ойнайтын бала болашақта бейсаналы түрде құмар ойынның құрбанына айналуы мүмкін.
Тарих • 21 Маусым, 2023
Қазақ этнографиясын алғаш зерттеген ғалым кім?
Қазақ этнографиясын алғашқылардың бірі болып зерттеген Қазақстандағы этнографтар мектебінің негізін қалаушы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Халел Арғынбаев. Бұл туралы «Egemen Qazaqstan» газетінің тілшісі «Қазақ этнографиясының шырақшысы» мақаласында жазды.
Қоғам • 20 Маусым, 2023
Соңғы жылдары елімізде бірнеше алапат өрт болды. Салдары ауыр. Жақында Абай облысында болған ормандағы өрттен 15 адам қаза тапты. 2022 жылы да Қостанайда өрт болып 43 мың гектар жер жалынға оранған еді. Салдарынан 12 адам жарақат алып, 1 адам қаза тапқан. 91 тұрғын үй жанып кеткен. Артынша Абай облысында тағы өрт болды. 2 өрт сөндірушіні қатты күйік шалып, 1 қызметкер қаза тапты. Адам шығынынан өзге, экология ахуалы бар, ормандағы жануарлар мен өртеніп кеткен ағаштар бар.
Қазақстан • 20 Маусым, 2023
Əуе шабуылына қарсы қорғаныс əскеріне 31 жыл толды
Ел тыныштығын қалтықсыз қадағалау - айбынды әскерге жүктелген жауапты міндет. Биыл Қазақстанның Қарулы Күштеріне қарасты Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскеріне 31 жыл толып отыр. Осыған орай «Egemen Qazaqstan» газетінің тілшісі Арман Октябрь Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерінің қолбасшысы, генерал-майор Нұртас Қабақовпен жүздесіп, жауапты миссияның шетінде жүрген құрылымның ерекшелігі жайлы әңгімелесті.
Таным • 20 Маусым, 2023
«Күлдірмамай» мылтығы туралы не білесіз?
Күлдірмамай – ауызынан оқталып, пілте арқылы от алатын ескі мылтықтың атауы. Жауға қарсы шыққан кезде батырларымыз осы мылтықтың түрін қолданған.
Әдебиет • 19 Маусым, 2023
Балалар әдебиетінің дамуына не кедергі?
Астанада жыл сайын халықаралық «EURASIAN BOOK FAIR» көрме-жәрмеңкесі ұйымдастырылып келеді. Биыл да көрмеге қатысып қайтқанбыз. Сол кезде кішкентай оқырмандардан не оқып жүргенін сұраған едік. Бір-екі бала сөреде тұрған Бердібек Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» кітабын көрсеткені болмаса, 99 пайызы (артық не кем айтқанымыз емес) орыс және ағылшын тіліндегі кітаптарды атаған. Сонда балалардың қызығушылығын оятатын қазақша кітап жоқ па деген ойға қалдық. Өкінішті...
Әлем • 19 Маусым, 2023
«Эль-Ниньо» жаһанға қандай қауіп төндіріп тұр?
Эль-Ниньо - Тынық мұхитының экваториалды бөліміндегі беттік қабатындағы су температурасының тербелісі. Бұл құбылыстың климатқа елеулі әсері бар. Таяуда ғалымдар табиғи апатқа байланысты дабыл қақты. Төрткүл дүниеге тағы бір Эль-Ниньо ағысы қауіп төндіріп тұр.
Ең қысқа әңгіме • 19 Маусым, 2023
Тірлігіме күле қарағандар көп болған - Самұрат Имандосов
Қызылорда облысы Қазалы ауданының бұрынығы әкімі Самұрат Жұманұлы әкімдік қызметінен кейін 90 дана бөлке пісіретін шағын цех ашқан. Сол кезде әкімнің бұл ісіне күле қарағандар көп болған. Десе де ел үшін еңбек еткеннің еңсесі биік, жүзі жарқын болатынын ұмытпаған еңбек ері өз кәсібін нәсіпке айналдырып отыр.
Медицина • 16 Маусым, 2023
Жаз айында адам ағзасы қандай дәрумендерді қажет етеді?
Жаз мезгілі әлсіреген иммунитетті қалпына келтіру үшін ең қолайлы мезгіл. Бұл уақытта әсіресе қандай жемістерді жеген дұрыс, адам ағзасы қандай дәрумендерді қажет етеді деген сынды сұрақтарға жауап алу мақсатында нутрициолог Гүлмира Маратқызымен тілдесіп көрген едік.
Қоғам • 15 Маусым, 2023
Өнертапқыш қария өртті ауыздықтайтын машина ойлап тапты
Биыл болған Абай облысындағы өрт оқиғасы бәрімізді бей-жай қалдырмағаны анық. Материалдық, экономикалық шығынды былай қойғанда, 15 отбасының қайғыдан қан жұтқаны барлық елдің қабырғасын қайыстырды.
Туризм • 15 Маусым, 2023
Қазақстандықтар қай мемлекетке жиі саяхаттайды?
Барлығымыз саяхатқа шыққанды ұнатамыз. Жаз мезгілі келе сала адамдар жазғы демалысын жоспарлай бастайды. Бұл орайда көпшілігі қай мезгілде қай мемлекетке барып демалған дұрыс әрі тиімді екенін біле бермейді. Себебі әр мезгілдің өз ерекшелігі болады. Осыған орай Egemen.kz тілшісі жылдың төрт мезгілінде қай елге барып демалған дұрыс екендігін сала маманынан сұрап білді.
Қоғам • 15 Маусым, 2023
Қолда бар қоймалар кәдеге жарап тұр ма?
Қазақстан көкөністердің негізгі түрлері бойынша ішкі нарықтың қажеттіліктерін толық қамтамасыз етеді. Алайда көкөніс пен жеміс-жидектерді көктемге дейін сақтау үшін картоп қоймаларының қуатын үш есе, жеміс-жидек қоймаларының қуатын екі есе көбейту қажет. Бұндай нысандарды салудың қарқынына қарағанда, көзделген меже 2025 жылдың соңына дейін орындалмауы мүмкін.
Спорт • 15 Маусым, 2023
Қазақтар енді ғана қазақ екенін сезініп жатыр - Диас Ахметов
Қазақстанда садақ атуға қызығатын мерген жастардың қатары көбейген. Бүгінде дәстүрлі садақ ату спортымен айналысып жүргендердің қатары екі мыңнан асады. Ұлттық құндылықты жаңғырту жолында өңірлерде арнайы орталықтар да ашылып жатыр. Мұндай орталықтардың саны 15-ке жетті.
Экономика • 15 Маусым, 2023
«Қазақстанда жасалған» бренді бәсекеге қабілетті ме?
Қазақстанда шығарылатын өнімдердің халықаралық нарықтағы танымалдылығы төмен. Мұнда маңдайы жарқыраған мұнайдан өзге, күллі әлемде көш бастаған уран өндірісін мысалға келтіруге болады. Осы тұста ет және ұн қосылған сапалы тағамдарға, кондитерлік өнімдерге сұраныс жоғары екендігін ескерген жөн.
Тарих • 15 Маусым, 2023
Мағжан Жұмабаев туралы тың мәліметтер шықты
Мағжан Жұмабаевтың 130 жылдық мерейтойы маусым айының соңында Солтүстік Қазақстан облысында кеңінен аталып өтеді. Жақында облысқа келген сапарында Мемлекет басшысы ақын тойына еліміз ерекше мән беретінін айтты. Осы мерейтойға орай ғылыми-практикалық конференция, ақындар айтысы және т.б. мерекелік шаралар жоспарланып отыр.
Елорда • 15 Маусым, 2023
Есілдің бойында еңсе көтерген елорда аз ғана уақыт аралығында елдігіміздің еңселі ордасына айналды. Арқаның ажарын ашып, келбетін нұрландырған көрікті көшелер, сәулелі сәулеттер мен зәулім ғимараттардың құрылысына көз ілеспейді. Бас шаһардың бүгінгісі ертеңіне ұқсамайды.
Қоғам • 14 Маусым, 2023
Әуе қатынасында халықаралық талаптарға сай мамандар жеткіліксіз
Уақыт өткен сайын еліміздің ішкі әуе қатынасында жаңа бағыттар ашылып, халықаралық рейстер де көбейіп келеді. Елдің авиация саласы ИКАО-ның талабына сай 82% жұмыс істеп отыр деген мәлімет бар. Аталған халықаралық ұйым әуе компанияларын, ұшқыштарды, аэронавигацияны, аэропорттарды бәрін бөлек қадағалайды.
Экономика • 14 Маусым, 2023
25 жыл ішінде елордаға құйылған инвестиция көлемі 55 есе өскен
Астана еліміздің жүрегі болғаннан бастап оның дамуына қыруар қаражат бөлінгенін айтпасақ та түсінікті. Инвестиция құйылып, қаланың жағдайы жақсарып, жаңадан жұмыс орындары ашылған сайын халықтың саны да көбейе түсті.
Қоғам • 14 Маусым, 2023
Әлемдегі бақытты елдер: Қазақстан қай орында?
Бақыт туралы әркімнің түсінгі әр түрлі. Осыны ескере отырып, елдердің шынайы «бақыт индексін» қалай анықтауға болады? Жыл сайын тәуелсіз сарапшылар тобы әлем халықтары арасында сауалнама жүргізіп, бақыт индексінің көрсеткіштерін анықтайды. Бұл индексті анықтайтын зерттеулердің ішінде «World Happiness Report 2023» және «Global Happiness 2023» есептері де бар.
Қоғам • 14 Маусым, 2023
Еліміздің азаматтық авиациясында ұшқыш маман тапшылығы болуы мүмкін
Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаевтың айтуынша, бүгінде азаматтық авиацияда 20 мыңға жуық адам еңбек етеді. Алайда 2025 жылға қарай авиация саласының мамандарына сұраныс еселеп артуы мүмкін деген болжам бар.
Өнер • 13 Маусым, 2023
Жаратушының қолдауы болмаса, сурет өнері ешқашан шықпайды - Алпысбай Қазығұлов
Суретші қылқаламы арқылы артында бүкіл тарихты қалдырып кетеді десек артық емес. Суреттегі мың сан бояудың астарында тарихтың талай жылдары сөйлеп жатады. Кейде суреттерге қарап тұрсаң, бұрын өкен ғасырға барып келгендей әсер аласың. Бұл, сірә суретшінің талантынан болса керек. Әрбір сөз секілді, әрбір бояудың да өз мағынасы, терең философиясы бар. Біз бір ойды дәл жеткізу үшін сөзді қалай іздейтін болсақ, бояуды да дәл таба алу - нағыз шеберлік.
Әдебиет • 13 Маусым, 2023
Оқырман ойы: «Қасқыр ұлыған түнде»
Кейде кітап мүлде бөлек әлем секілді, кейде өмірдің дәл көшірмесі сияқты. Мына әлемде кітаптан көп нәрсе жоқ шығар. Кітаптан түйер ой да көп. Бір кітапты оқып болған соң автор мен оқушының ойынан тағы бір жаңа ой туады. Оралхан Бөкейдің «Қасқыр ұлыған түнде» туындысын оқыған оқырмандардың ойын ұсынамыз. Оқырманның ойы сізге де ой салар. Ал егер шығарманы оқымаған болсаңыз, оқуға ынтаңызды оятар.
Қоғам • 13 Маусым, 2023
Шомылу маусымы: Қауіпсіздіктің қарапайым ережелері
Күні кеше ғана елімізде суға шомылу маусымы ашылған еді. Жаздың ыстық үш айында адамдар салқындау, демалу мақсатында көлге, өзенге тағы басқа су қоймаларына шомылуға барады. Алайда қауіпсіздік ережелерін елемеген азаматтар тек өздерінің ғана емес, балалары мен жақындарының өміріне қауіп төндіреді. Соңғы жылдары кішкентай бүлдіршіндер мен жасөспірімдердің суға кету фактілері жиілегені байқалады.
Спорт • 13 Маусым, 2023
Бүгін – Денис Теннің туған күні
Бүгін − мұз айдынының мұзбалағы Денис Теннің туған күні. Көзі тірі болғанда ол 30 жасқа толар еді, деп хабарлайды Egemen.kz.
Әдебиет • 13 Маусым, 2023
Майкл Морпургодан балалар жазушысына 5 кеңес
Балаларға арналған әдеби шығарма жазу бәрінен қиын. Оған таза, шынайы жүрек керек!
Мәдениет • 13 Маусым, 2023
Балуан Шолақтың Ғалиясына арнаған әннің шығу тарихы
Өлең жазу – бұл да ғылым. Ғылымның зергерлік, суреткерлік түрі. Нағыз шебер ғана сөзден көркем сурет салады. Оны көз алдыңа тұтастай елестетіп, ақын өзіндік ой толғамымен оқырмандарына ұсынады. Сондай тамаша туынды, елеулі әннің бірі - «Ғалия» әні.
Саясат • 12 Маусым, 2023
Сиань саммитінің елге берер пайдасы қандай?
Соңғы екі аптада Орталық Азияға қатысты үш бірдей іргелі жиын өтті. Үшеуінің де экономикалық тұрғыдан елімізге маңызы орасан зор, деп хабарлайды Egemen.kz.
Аймақтар • 12 Маусым, 2023
Семейде осы уақытқа дейін төрт орман өрті тіркелген
Тілсіз жаудың бірі – өрт. Адамзат пен қоршаған табиғатқа зиянын тигізетін апаттың зардабы көп. Көбінесе аптап ыстықта тұтанатын жалын ну орман ішінде тез таралып, ірі өртке ұласып жатады. Мұндай апат Семейде осымен төртінші рет тіркеліп отыр.
Пікір • 11 Маусым, 2023
Хакерлер Джобсты неге жек көреді?
«Apple» корпорациясының негізін қалаған Стив Джобс 10 жыл бұрын өмірден өтсе де, оның адамзат игілігі үшін ашқан жаңалығы өнертапқыштың есімін тарих бетінде мәңгілікке қалдырғаны даусыз. Десе де ел аузында жүрген әйгілі адамды ұнатпайтындар да бар екен. Олар кімдер дейсіз бе? Хакерлер!
