Батыр рухын тербеткен

Ғаламдық маңызы бар тарихи мұражайға атақты әскери қайраткерлер, маршалдар мен генералдар, төрт, үш және екі мәрте Кеңес Одағының Ба­тыры атанғандардың ғана мүсіндері ор­натылатыны жайлы хабардар едік. Сондықтан да, қа­зақ­­стандық батырымыздың мү­сінін Алматы­дан алып Мәс­кеуге бет алған Қазақстан Рес­публикасы «Гене­ралдар қау­ымдастығының» төр­ағасы әді­лет генерал-майоры Рүс­тем Қай­даров бастаған генералдар то­бымен бірге жүрген сапарда жү­рек толқынысының болғаны рас. Алып лайнер аспан көгіне көтерілген сәтте тәрбиелік мә­ні зор шараның қалай, неден бас­та­лғанын білу мақсатымен ке­зінде армия генералы Сағадат Нұр­мағамбетовпен қызметтес әрі Қазақстан республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің тіз­гінін ұстап, төраға болған гене­рал-лейтенант Әділ Шаях­ме­тов­ті сөзге тарттық: – Биылғы ақпан айының басында Қазақстан «Генералдар қауымдастығының» төрағасы әді­лет генерал-майоры Рүстем Қайдаров пен оның орынбасары, ге­нерал-майор Махмұт Тілегу­сов­ маған телефон ша­лып, кездесу керектігін айтты, – деді Әділ Шаях­мет­ұлы. – Олар маған армия гене­ралы Сағадат  Нұр­мағамбетовтің қола мүсі­нін жа­қын арада жасап, оны Мәс­кеудегі «Тағ­зым тауда» ор­на­ласқан ҰОС Ор­талық мұра­жай­ына мамыр айын­да қою кере­ктігін айтты. «Ресей­лік азаматтар асықтырып жатыр. Ал біздің қаржы іздеп бармаған жеріміз, ашпаған есігіміз жоқ, бәрібір шеше алмадық», деп сөз аяғында мүсінді жасап беруге көмек сұрады. Кезінде Сағадат Нұр­мағамбетов аға­мыздың қара­мағында қызмет еттім, соңынан дәмдес болдым, тәр­биесін көр­дім, ақыл-кеңесін тыңдап жүрдік. Арда­герлер қау­ымдастығы бас­шыларының өті­ніштеріне ойланып қалдым. Бір-екі апта өткен соң ардагер әріптестерім әңгімені қайта қозғады, мәселенің шешілмегенін анық айтты. Содан кейін батыр ағамыздың қола мүсінін жасап беруге уәде етіп, өзім айналыстым.  Содан «Медетбек Батыр» қоры бас­шыларымен ақылдаса ке­ле, Т.Жүргенов атындағы Өнер ака­демиясының профессо­ры, елімізге әйгілі мүсінші, Қа­зақ­стан Республикасының еңбек сіңірген өнер қайраткері, Мемлекеттік сый­лықтың лау­ре­аты Ескен Серге­баев­пен к­елісімшартқа отыр­дық. Келі­сім­­шарт бойынша, батыр­дың бейнесі сомдалған мү­сінді 2 айдың ішінде жасау керек деп шештік. «Медетбек Батыр» қо­ғам­дық қорының мүшелері оның қар­­жысын толық төледі. Міне, бү­гін біздің ұшақпен Мәскеуге алып бара жатқан қаһарман мүсінінің жай-жапсары осындай.  ...Мәскеу әуежайында бізді Ресей астанасындағы Қазақстан ел­шілігінің ресми өкілі Дәурен Дияров бастаған топ тосып алды. Сал­танатты жиын келесі күні «Тағзым таудағы» аумағы ат­шаптырым атақты Ұлттық ор­талық мұражайында түс ауа бас­­­талды. Екіжақты шуақты жүз­­де­сулерден соң «1941-1945 жыл­­­дардағы Ұлы Отан соғысы Ор­­талық мұражайының» дирек­то­ры Александр Школьник. Ке­ңес Одағының екі мәрте Ба­ты­ры Сергей Грицев атындағы «Же­ңім­паз» қоры ди­ректорының мін­детін атқарушы Петр Чуйко, ге­нерал-полковник Леонтий Щев­цов, генерал-лейтенант Вя­чес­лав Борисов сынды әскери қай­раткерлер тебірене сөз сөйлеп, даң­қты қолбасшы Сағадат Нұрмағамбетов туралы қызықты естеліктер айтты.  Қазақстандықтар тарапына Генералдар қауымдастығының тө­рағасы әділет генерал-майоры Рүстем Қайдаров, Кеңес Ода­ғының Батыры, Қазақ­стан­ның Халық қаһар­маны, қазақтың тұңғыш ғарышкері, авиация генерал-майоры Тоқтар Әубәкіров, батырдың қызы Айсұлу Нұр­ма­ғам­бетова сөз сөйледі. Қызы Айсұлу мен немересі Сауық Нұрмағамбетовтерге жиналған жұртшылық айрықша құрмет көрсетіп, қол соқты. – Әкеміздің ескерткішінің жаса­луына ұйытқы болған Респуб­ликалық «Генералдар кеңесі» қауым­дастығына, мү­сін­ді жасат­қан «Медетбек Ба­тыр» қоғам­дық қорына, әсі­ресе, соны ұйым­дас­тырған ба­тыр­­дың тікелей ұр­пағы, әкемнің қарамағында қыз­мет істеген әріптес інісі болып келетін гене­рал-лейтенант Әділ Шаях­мет­ұлына, Ұлы Отан соғы­сын­да ерлік көрсеткен қаһар­ман­дардың есімдерін өшірмей, та­рихта сақталып қалуына өл­шеу­сіз еңбек сіңіріп отырған осы мұражайдың ұжымына шексіз ал­­ғысымды білдіремін, – деді Айсұлу Сағадатқызы. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Ленин комсомо­лы сыйлығының лауреаты, күйші, композитор Шәміл Әбіл­таев пен Мәскеуде тұратын жерлесіміз Татьяна Полтавская жиналғандар алдында өнер көр­сетті. Абай ата­мыздың «Айт­тым сәлем, Қалам­қас», «Көзім­нің қарасы», «Сын народа» әндері асқақтап шырқалды.  Генерал-майор Рүс­тем Қай­­даров осы шараны ұй­ым­­­дастыруда белсенділік та­ныт­қан бір топ ресейлікке Ке­ңес Одағының Батыры, Ха­лық қа­һар­маны Сағадат Нұр­мағам­бетовтің ме­рейтойлық медальдары мен Құрмет грамоталарын табыс етті.  «Даңқ» залындағы Отан қор­ға­ған он сан батыр арасында хал­қы­мыз­дың даңқты ұлдары – Кеңес Одағының екі мәрте Баты­ры Талғат Бигелдинов пен Қазақ­стан­­ның тұңғыш Қорғаныс ми­нистрі, Халық қаһарманы, Кеңес Одағының Батыры Сағадат Нұр­мағамбетовтің қоладан құйған мүсіндері ұлтымыздың өрлігінің белгісіндей қасқайып тұрды... 

 Манарбек ІЗБАСАР,  Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі,  халықаралық Жамбыл сыйлығының лауреаты  АЛМАТЫ – МӘСКЕУ – АЛМАТЫ Суретті түсірген автор