Сарапшылар қор нарығының беталысына тек пандемия ықпал ете алады деген пікірді осыған дейін айтып келген болатын. Қазір шикізат, оның ішінде мұнай бағасы да коронадағдарыстың қас-қабағына байланып тұр. Сәуірдің екінші жартысында дерттің беті қайтқандай ыңғай танылғанда қор нарығындағы баға дұрысталып, кейбір компаниялардың акциялары пандемияға дейінгі кезеңге қайта оралуға бет бұрыс жасай бастаған. Нарықтағы жылымық коронавирустың екінші толқынының қаупі туралы болжамның ызғарынан бір сәтте қалтырап, акциялар бағасы кейін шегіне бастады. Дүйсенбіде, 15 маусымда, әлемдік қор нарығында құлдырау байқалады. Қытай мен АҚШ-тағы COVID-19 ауруының өсуі туралы хабарлар инвесторлардың көңіл-күйіне әсер етті,- деп хабарлайды Egemen.kz
Сарапшылардың пікірінше, егер коронавирустық пандемияның екінші толқыны басталса, дүниежүзілік ІЖӨ-нің төмендеуі 2020 жылы 7,6% жетуі мүмкін. Әлемдік экономиканы қолдау үшін көптеген орталық банктер өз елдерінің қаржы жүйесін ақшаға толтыруға дайын. 15 маусым, дүйсенбіде әлемдік қор нарығында сауда-саттық акциялар бағасының төмендеуімен қатар жүреді. Азия сессиясының нәтижесінде Шанхай SSE Composite индексі 1,02% (2890 тармаққа дейін), жапондық Nikkei - 3,47% (21 531 пунктке дейін) және Оңтүстік Корея KOSPI - 4,76% (2031 тармаққа дейін) төмендеді. .
Еуропалық нарықтарда құнды қағаздар арзандап жатыр. Сауда-саттық барысында неміс DAX индексі және француздық CAC 40 3% -ға төмендеді. . Алайда, содан кейін олар шығындардың бір бөлігін қайтарып алып, өсуді көрсетті. Ресейлік қор нарығы да осындай динамиканы көрсетті. Сонымен, Mosbirji индексі 2,5% - 2670 тармаққа дейін, ал RTS индексі - 3,5% -ға 1196 тармаққа дейін төмендеді. Сарапшылар кешелі бері бұл фактор мемлекеттік қарызы жоғары мемлекеттердің қаржылық тұрақтылығына әсер етуі мүмкін екенін айтып жатыр. Халықаралық валюта қорының (ХВҚ) мәліметтері бойынша, 2020 жылы дағдарыстың жаһандық экономикалық шығыны 9 трлн доллардан асуы мүмкін, ал ЖІӨ-нің ғаламдық тәуекелі бірден 3% -ға түсуі мүмкін. Сонымен бірге, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының сарапшылары пессимистік болжамды ұстанады. Сарапшылардың пікірінше, ағымдағы жылдың қорытындылары бойынша әлемдік экономика 6%, ал COVID-19 екінші толқыны жағдайында 7,6% құлдырауы мүмкін.
АҚШ-тағы сауда-саттық бағалардың төмендеуімен басталды.
Сессия басында Dow Jones өнеркәсіптік индексі 2,9% -ға (24 843 тармаққа дейін), S&P 500 корпоративті корпорациясы - 2,5% -ға (2964 пунктке дейін), ал NASDAQ жоғары технологиялық - 1,8% -ға (9489 пунктке дейін) төмендеді. Әлемдік құнды қағаздардың құлдырауы мұнай бағасының құлдырауымен қатар жүрді. Дүйсенбі күнгі сауда-саттық барысында Brent маркалы сұрыпты мұнай бағасы барреліне 3,8% -ға 37,2 долларға дейін арзандады, ал WTI американдық маркалары 5% -дан 34,36 долларға дейін төмендеді.
Әлемдік инвесторлардың көңіл- күйі Қытайда коронавирустың жаңа ауруы туралы және АҚШ-тағы аурудың өсуі туралы хабарларға осыдай жауап берді.
RT, EXANTE басқарушы серіктесі Алексей Кириенко кешегі онлайн жиында нарық ойыншылары COVID-19 пандемиясының екінші толқыны басталудан қорқатынын айтты. «Бейжіңдегі науқстардың көбеюі туралы ақпараттар қор нарыңыныі әміршісене айналып тұр». деді Кириенко.
Джонс Хопкинс университетінің мәліметі бойынша, қазіргі уақытта әлемде COVID-19 коронавирусының жалпы саны 7,9 миллионнан асады, оның ішінде 434 мыңнан астамы қайтыс болды. 2020 жылдың басынан бастап аурудың таралуы және мемлекеттер енгізген карантиндік шаралар сауда және жолаушылар тасымалы көлемінің азаюына, кәсіпорындардың жабылуына және жұмыссыздықтың өсуіне себеп болды.
"Коронавирустың екінші толқыны жаңа құлдырауға және әлемдік экономиканың тоқтап қалуына әкелуі мүмкін. Бәрінен бұрын қалпына келе бастаған сала өкілдері екінші толқыннан аман қалмауы мүмкін. Жағымсыз сценарийде теріс салдарлар туризмге ғана емес, авиакомпанияларға немесе қонақ үй мен мейрамхана бизнесіне де әсер етеді, сонымен қатар кәсіпорындарды қалпына келтіруге несие беретін банктерге де таралады", деп толықтырды Алексей Кириенко.
Сарапшылардың пікірінше, әлемдік орталық банктердің әрекеттері әлемдік экономиканың құлдырауына ішінара тосқауыл қоюы керек. Мысалы, бұған дейін АҚШ-тың Федералды резервтік жүйесі (ФРС) мен Еуропалық орталық банк (ЕББ) сандық жұмсарту бағдарламасын іске қосты. Кешегі жиында Кириенко атап өткендей, мемлекеттің экономиканы қолдауы бизнес пен тұтынушы табысының төмендеуінен болған шығынның орнын толтырады.
"Сонымен қатар, бұл фактор айдау саясаты қаржы жүйесінің тұрақтылығын бұзуы мүмкін", дейді Finam Group сарапшысы Алексей Коренев.
Оның айтуынша, борыштық ауыртпалығы жоғары мемлекеттер ең көп тәуекелге барады. "Пандемиядан бұрын дамыған елдер несие алуды белсенді түрде жүргізді, бұл оларға ақшаны еш кедергісіз кәсіпорындарды дамыту мен қаржы жүйесін тұрақтандыруға жұмсауға мүмкіндік берді. Алайда, пандемияның күшеюімен әлем билігі өз экономикаларын мемлекеттік облигациялар шығару арқылы жиналған ақшаға толтыра бастады, бұл тек қарыздық ауыртпалықты арттырды", - деп түсіндірді Коренев.
2019 жылдың аяғында мемлекеттік қарыздың ең жоғары деңгейі Жапонияда (ЖІӨ-нің 229,8%), АҚШ-та (101,9%), Ұлыбританияда және ЕО елдерінде (101,8%) тіркелді. Бұған Американдық халықаралық қаржы институтының (IIF) мәліметтері дәлел.
"Барлық осы елдер үшін экономиканы қарыз қаражаты есебінен қолдау саясатын жалғастыру қор нарығында кез-келген уақытта жарылып кетуі мүмкін көпіршікті тудыруы мүмкін. Сонда қаржылық дағдарыс жалпы экономикалық шиеленісті күшейтеді. Шетелдік инвесторлар бұл нарықтардан кете бастайды және билік жергілікті ойыншылардан немесе әлемдік несиелік ұйымдардан жоғары пайызбен қарыз алуға мәжбүр болады. Нәтижесінде, инъекциялардың бастапқы мақсаты экономиканы жеделдету және бюджетті түзету ниеті болғандықтан, дағдарысты тереңдетуі мүмкін", деп қорытты Коренев.